Hoeveel eelt op onze ziel?


Wie durft nog te beweren dat er in het saaie Vlaamse Parlement niets te beleven valt? De manier waarop minister van Economie Patricia Ceysens (Open VLD) deze week door leden van oppositie én meerderheid werd bestookt, sprak dat in ieder geval scherp tegen. Het meest kwam ze onder druk door haar beslissing om een levering van materieel goed te keuren waarvan wel vaststaat dat het zal worden ingebouwd in wapentuig dat bestemd is voor Saudi-Arabië.


Wapenhandel is tricky business. De wereld waarin we leven, hangt van hypocrisie aaneen. Als we alleen handel drijven met open en democratische landen, zijn we gauw uitgezongen. Eerst het vreten en dan de moraal, is het devies. Wapens leveren aan repressieve regimes of oorlogvoerende landen doen we, dat hebben we binnen Europa afgesproken, in principe niet. Maar waar ligt de grens en hoe zinvol is het om in deze katholieker te willen zijn dan de paus?

Formeel kan minister Ceysens niet veel worden verweten. Officieel leveren we banale auto-onderdelen aan Groot-Brittannië. De Europese gedragscode bepaalt dat het de Britten zijn die moeten beslissen of de eindbestemmeling van de voertuigen die ermee worden gebouwd, door de beugel kan. De adviezen aan de minister waren gunstig. Tot zover dus niets aan de hand. Maar: door in het ongewisse te laten waar het afgewerkte product uiteindelijk zou terechtkomen, wekte ze wel de indruk dat ze iets te verbergen had. En dan geraak je als beleidsmens in last en wordt het knokken om overeind te blijven. Zeker als de samenhang in de Vlaamse coalitie vertroebeld is door de federale politieke impasse en het parlement is uitgedaagd om zich te bewijzen.

In een ideale wereld bestaan er geen wapens, heeft iedereen schoon en nuttig werk, maken landen geen ruzie en doen bestuurders wat goed is voor hun burgers. Daar zijn geen moeilijke afwegingen tussen ethiek en economie nodig en wordt naïviteit niet cash betaald. In de echte wereld is het vooral de vraag wanneer je je neerlegt bij de realiteit en hoever je wil gaan om die te veranderen.

Om die afweging te maken, zijn er regels. Er bestaat een vergunningsplicht, een gedragscode en een regelmatige rapportering. Het sluitstuk is een voortdurend parlementair en maatschappelijk debat. Wat kan, wat kan niet? Hoeveel eelt verdragen we op onze ziel? De bedoeling daarvan moet niet zijn om het eens en voor altijd allemaal eens te zijn. Dat hoeft in een democratie niet. Wel moet het spanningsveld levendig blijven en moeten meningen en waarden met elkaar in botsing worden gebracht. Opdat het nooit vanzelfsprekend wordt om wapens te verkopen. Maar ook om te voorkomen dat een steriel ethisch fundamentalisme ons buitenlands beleid gaat bepalen. Zo complex is het georganiseerde meningsverschil dat we politiek noemen. En daarom ook zo boeiend.


DS, 01-02-2008 (Bart Sturtewagen)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB