WALLONIE ONDERGRAAFT ZELF DE VLAAMSE SOLIDARITEIT


Sommige politici die betrokken zijn bij het formatieberaad vragen zich kennelijk af waarom een verdere staatshervorming zo belangrijk is: 'Kunnen we ons niet met belangrijker zaken bezighouden zoals de economie en de sociale zekerheid?' Sommigen hebben zelfs het lef het status-quo van de bestaande federale staat te verdedigen 'als enige garantie voor de noodzakelijke solidariteit tussen alle Belgen'.


De betere bevoegdheidsverdeling tussen de federale staat en de deelstaten moet er precies komen om die solidariteit nog jarenlang te laten functioneren. Solidariteit kan maar overeind blijven als de duidelijk afgesproken basisregels om die solidariteit te garanderen, daadwerkelijk worden nageleefd. Dat betekent dat alle betrokkenen gelijke rechten en plichten aanvaarden, respecteren en controleren. Zo heeft iedereen, ongeacht afkomst of regio, recht op kinderbijslag, op een uitkering bij jobverlies, op pensioen, op goede gezondheidszorg. Tegelijk betekent solidariteit de plicht voor iedereen om, tot die solidariteit bij te dragen via het betalen van belastingen en sociale bijdragen. Dat betekent de plicht voor iedereen om er alles aan te doen om een reguliere job aan te nemen.

Diezelfde solidaire afspraken gelden ook voor de regio's en de deelstaten. Die hebben recht op middelen - nu vooral geïnd op het federale niveau - voor onder meer de financiering van het onderwijs of de economische ondersteuningen voor investeringen. Maar diezelfde deelstaten hebben evenzeer de plicht er alles aan te doende inwoners van hun regio correct bijdragen te doen leveren aan het nu federale niveau.

Ze kunnen dat door mensen kansen te geven op werk, maar ook door hun burgers desnoods te dwingen een baan te aanvaarden. Van de regio's mag ook verwacht worden dat ze zorgzaam omspringen met de vanuit die solidariteit terbeschikkinggestelde middelen. Anders ondergraven ze zelf die veelbezongen solidariteit.

Al een aantal decennia neemt de ene regio het met al die plichten wat minder nauw dan de andere, en dat heeft de vraag naar meer regionale verantwoordelijkheid en verantwoording gevoed. Is een zekere laksheid met de regels de schuld van de Waal in de straat? Absoluut niet. De enige verantwoordelijken daarvoor zijn de politieke verantwoordelijken en vertegenwoordigers van die regio. Zij hebben, steunend op de gegarandeerde 'solidaire' geldstromen uit de federale kas, een systeem van feodale afhankelijkheid van de politieke machthebbers gecreëerd, zonder de verantwoordelijkheid voor het innen van deze solidaire middelen, laat staan het verdienen ervan.

Het is voor veel Vlamingen verrassend dat de Waalse publieke opinie er blijkbaar niet van overtuigd is dat ontvoogding voor hun regio leidt tot meer welvaart. Dat is nochtans precies wat er de voorbije decennia in Vlaanderen en andere Europese topregio's is gebeurd. Steeds meer Vlamingen zijn nu in staat in de ontwikkeling van hun eigen welvaart te voorzien. Dat kon maar door de ontwikkeling van de private werkgelegenheid. Hoe minder economische betutteling, hoe meer groeimogelijkheden.

Kan de Vlaming dan beter welvaart creëren dan de Waal? Absoluut niet. Ongeacht de cultuurverschillen zijn Vlamingen genetisch niet dynamischer, intelligenter of ondernemender dan Walen. We kennen genoeg gedreven Waalse en Brusselse ondernemers en werknemers die elke dag bewijzen dat er in se geen verschillen zijn.

De (regionale) overheid kan niet zelf zorgen voor duurzame jobs, ondernemingen en toegevoegde waarde. Dat moeten de burgers, zoals overal, zelf doen. De overheid moet daartoe wel het klimaat scheppen door wie werkt, meer werkt en werk geeft te belonen en te ondersteunen zonder de burgers wijs te maken dat de politiek al hun problemen wel voor hen zal oplossen. De staat kan niet voor iedereen zorgen. Dat is een ideologische utopie. De inwoners van de voormalige Oostbloklanden weten daar alles van. Ook daar hield de staat haar inwoners bewust arm om ze afhankelijk te maken van het staatsapparaat.

Het antwoord op de vraag of een goede en doordachte regionalisering noodzakelijk is voor de welvaart van alle Belgen is dus overduidelijk ja. Op voorwaarde dat er een bevoegdheidsverdeling komt die de deelstaten en vooral de verantwoordelijke politici in die deelstaten responsabiliseert voor wat ze doen of niet doen. Op voorwaarde ook dat er tegelijkertijd een sterke en bindende samenwerking komt tussen diezelfde deelstaten. Dat kan door gezamenlijk doelstellingen te formuleren, beleidsstrategieën uit te wisselen en te evalueren onder meer inzake werkgelegenheid, milieu, ruimtelijke ordening, maar elk vanuit een volwassen autonomie en welbegrepen nabuurschap in het belang van alle burgers.

Dat was trouwens een van de besluiten van Bea Cantillon in haar analyse over regionalisering. Meer echte verantwoordelijkheid voor de deelstaten betekent meer rekening houden met hun rechten maar ook met hun plichten en er zelf verantwoording voor afleggen.

Vanzelfsprekend mag de solidariteit tussen de burgers en de regio's daarbij niet worden losgelaten. Wallonië is de voornaamste klant van Vlaanderen en omgekeerd. Bovendien zit niemand te wachten op sociale of andere deloyale concurrentie tussen de regio's. Daar wordt op termijn niemand beter van, zeker de ondernemers niet. Meer verantwoordelijkheid voor de regio's is de enige toekomst voor een federaal België in het belang van elke Belg, jong en oud, welstellend en arm, autochtone of nieuwe Belg, Vlaming, Brusselaar of Waal, Frans-, Nederlands- Duits of welke taal dan ook sprekend. Wie dat proces blijft afremmen, speelt het extremisme in de kaart en ondergraaft juist de veelbesproken en noodzakelijke solidariteit.

Karel Van Eetvelt is de gedelegeerd bestuurder van Unizo


DS, 31-08-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB