Waarom het niet ernstig is dat een parlementsvoorzitter ook nog burgemeester wordt


Het burgemeesterschap van Lier is een meer dan voltijdse baan. Maar Vlaams parlementsvoorzitter Marleen Vanderpoorten kiest voor de rijke Vlaamse cumulatietraditie. Niemand protesteert. Cumuleren is opnieuw politiek correct geworden.


Vlaams parlementsvoorzitter Marleen Vanderpoorten trad gisteren in de voetsporen van haar voorganger, Norbert De Batselier (SP.A), en haar collega in de Kamer, Herman De Croo (VLD). De Batselier combineerde zijn voorzitterschap met de burgemeesterssjerp van Dendermonde, De Croo is de aftredende en nieuwe burgemeester van Brakel.

Vanderpoorten omgordt nu als Vlaams parlementsvoorzitter opnieuw de sjerp van Lier. Zelf ziet ze geen probleem in die cumulatie van functies. ,,De vorige maanden heb ik het burgemeesterschap al gecombineerd met het voorzitterschap van het Vlaams Parlement'', zegt ze . ,,Ik heb gemerkt dat dat goed te doen is als je je agenda goed organiseert en niet hier en daar blijft hangen. Daar ben ik wel sterk in.''

Het voorzitterschap van het Vlaams Parlement is ook niet echt een voltijdse baan, zelfs niet als je, zoals Vanderpoorten, de ambitie hebt om het parlement een nieuw elan te geven. Voor wie zijn werk echt goed organiseert, moet het neerkomen op een halftijdse baan met de wekelijkse plenaire vergadering op woensdagmiddag als hoogtepunt.

Maar het burgemeesterschap van een stad - zij het een kleine stad - is wel een voltijdse functie. In het geval van Lier, een stad met grote uitdagingen, waar geen van de coalitiepartners als overwinnaar uit de bus kwam, is het zelfs meer dan een voltijdse baan. De moeilijke coalitiegesprekken maken de taak van de burgervrouw nog zwaarder.

Dat het burgemeesterschap van een stad niet zomaar te combineren is met een parlementair mandaat, wordt overigens dagelijks bewezen in de Kamer en het Vlaams Parlement. De burgemeester van Antwerpen, Patrick Janssens, laat zich één keer per week zien in het parlement, in de plenaire zitting op woensdagmiddag.

De burgemeester van Mechelen, Bart Somers, ook nog Vlaams parlementslid en VLD-voorzitter, is voorstander van het cumuleren van politieke mandaten, maar ook hij is in het Vlaams Parlement nauwelijks actief.

Er was een tijd waarin die situatie werd aangeklaagd. De Vlaamse parlementsvoorzitter Norbert De Batselier, op dat ogenblik zelf een cumulard als burgemeester van Dendermonde, maakte er ooit een strijdpunt van. De paars-groene regering van Patrick Dewael kondigde zelfs een heel pakket politiek vernieuwende maatregelen aan, waar het cumulatieverbod deel van uitmaakte, naast de afschaffing van de lijststem, de rechtstreekse verkiezingen van de burgemeester en de invoering van een ander kiessysteem.

Er is zeer weinig van in huis gekomen. Het debat over een cumulatieverbod is stopgezet nog voor het goed en wel was begonnen. Het enige wat overbleef, was de financiële decumulatie: de wedde van een cumulerend parlementslid wordt afgetopt op anderhalve keer de wedde van een parlementslid.

De maatregel heeft het cumuleren niet afgeremd. In het Vlaams Parlement zitten vandaag 19 burgemeesters, 12 schepenen en drie OCMW-voorzitters. Slechts vier Vlaamse parlementsleden (van de 124) en zestien kamerleden (van de 150) stonden op 8 oktober niet op de lijsten voor de gemeenteraadsverkiezingen.

Het Vlaams Parlement sloot in de week voor de gemeenteraadsverkiezingen zelfs de deuren om zijn leden de kans te geven zich volop in de lokale verkiezingscampagne te gooien. Zo werd wel heel letterlijk het verwijt bevestigd dat het Vlaams Parlement een veredelde gemeenteraad is.

Het debat over een cumulatieverbod, waarbij niet alleen de kiezers maar ook de politici moeten kiezen, is sindsdien stilgevallen. Het is zelfs opnieuw bon ton geworden om het cumuleren te verdedigen. Het maakt het lobbyen bij de centrale overheden makkelijker, zodat er meer geld naar de betrokken stad of gemeente vloeit, luidt dan de redenering.

Dat is dan buiten het voorbeeld van Louis Tobback in Leuven gerekend, of van Frank Beke in Gent. Zij vernieuwen al jaren hun stad zonder in de nationale politiek aanwezig te zijn. Het helpt uiteraard om de juiste mensen in de Wetstraat te kennen, maar daarom hoef je er nog geen mandaat te hebben. Parlementsleden zijn trouwens niet verkozen door een stad of gemeente, maar door een kiesdistrict of provincie. Burgemeesters die voor hun stad of gemeente lobbyen, negeren vaak de kiezers uit andere gemeenten die ze vertegenwoordigen.

Politici grijpen ook graag naar het argument dat hun werkkracht zo groot is dat één voltijdse baan niet volstaat. Het lijkt meer een manier om hun machtshonger te rechtvaardigen. Die manier van denken maakt van de politiek ook een keiharde stiel, die het voor een vrouw met kinderen bijvoorbeeld erg moeilijk maakt om het ver te schoppen.

Wim Winckelmans is redacteur Wetstraat. Elke dag beantwoordt de redactie een actuele vraag.


DS, 12-12-2006 (Wim Winckelmans)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB