Hoe islamieten Jezus erbij nemen


Moslims bekeren is moeilijk. Zonder veel succes verspreiden evangelisten de blijde boodschap onder moslims. Wel zijn er moslims die islam en christendom mixen. Ze heten 'Jezus-moslims'. Een trend?


In Antwerpen schijnen tientallen gezinnen te wonen die zich Jezus-moslims noemen, in Bangladesh zouden er vele tienduizenden leven. Hoeveel er in Nederland zijn is niet bekend.

Volgens de Belgische zendeling en theologiestudent Jaap Hansum, afgelopen weken in orthodox-christelijke media aan het woord, is een Jezus-moslim niet alleen iemand die zich door de koranische Isa (Jezus) laat inspireren. ,,Hij aanvaardt de kern van het evangelie, inclusief het verzoeningswerk van Christus en zijn opstanding.''

Een Jezus-moslim is iemand die zich als een moslim gedraagt, maar zich ook tot het christendom aangetrokken voelt. Hij of zij doet mee aan het gebed in de moskee en aan de ramadan en draagt wellicht islamitische kleding. Jezus-moslims hebben zich meestal niet laten dopen, en doen niet mee aan het avondmaal, dat in de veelal evangelische kerken die ze bezoeken, is voorbehouden aan gelovigen die 'all the way' gaan.

Officieel christelijk worden ze niet. Christen worden is vanwege de hechte verbanden binnen de verschillende moslimgemeenschappen geen optie. Het zou vaak betekenen dat je je wortels doorsnijdt, je familie verliest, je niet meer binnen je vertrouwde kringetje kunt vertonen. In veel islamitische landen staat er ook van overheidswege straf op een bekering tot het christendom.

Evangelie en Moslims (E en M), een zendingsorganisatie die zich mede namens de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) met moslims bezighoudt, bezint zich nog op de theologische wenselijkheid van Jezus-moslims. Moet zij berusten in het feit dat er ondanks alle inspanningen nauwelijks moslims tot het christendom zijn bekeerd? Of moet zij niet willen bekeren, maar proberen moslims motiveren Jezus erbij te nemen?

In de decennia dat vooral 'bijbelgetrouwe' Nederlandse christenen moeite deden om 'de moslimse medemens' de goede boodschap te brengen, hebben ze nauwelijks succes gehad. In dertig jaar bekeerden zich naar schatting van E en M zo'n duizend moslims. Boze tongen beweren dat buitenreligieuze motieven voor dit getal hebben gezorgd, zoals (ijdele) hoop een verblijfsstatus te verkrijgen, omdat een bekeerde moslim in zijn moederland vervolgd zou worden.

Onlangs hield E en M een studiedag over de vraag of met het oog op meer succes moslims niet moeten worden aangezet om Jezus-moslim te worden. De principiëlen zijn tegen, de realo's voor. ,,Accepteren we deze benadering als overgangsfase in de geestelijke groei of als een volwaardig christenzijn'', zegt E en M-jongeren coördinator Willem van der Deijl welwillend. ,,Principieel lijkt er ruimte om deze benadering te overwegen'', zegt de jongerenwerker. Hij moet op eieren lopen: voordat je het weet heb je het in deze kringen als zwaar beleefde verwijt van 'syncretisme', het mengen van religies, aan je broek hangen.

,,Het is belangrijk rekening te houden met de ontvangers van het evangelie'', zegt Cees Rentier, staflid van E en M. ,,Maar er zijn grenzen. Het zou te ver gaan als christenen moslims die christen willen worden aanmoedigen te zeggen: 'Er is geen god dan God, en Mohammed is zijn profeet'.'' Rentier verwacht niet veel van zending die mikt op het bekeren tot Jezus-moslim. Hij kent in Nederland ook maar één persoon die zichzelf zo noemt. Deze getraumatiseerde vluchteling met verblijfsstatus, is publiciteitsschuw. ,,Je kunt ook niet in een moskee blijven komen en tegelijk zeggen dat Jezus de zoon van God is. Dat klopt niet, dan ben je daar niet meer welkom.''

Volgens Rentier is de moslimgemeenschap nu nog zo gesloten dat je beter Jezus-moslim kunt worden dan je tot het christendom te bekeren. ,,Maar ik heb de indruk dat de tweede en derde generatie opener zijn dan de eerste. Ze zijn meer individualistisch en dus minder bang om buiten de groep hun eigen weg te gaan.'' Maar voorspellingen over een rooskleuriger toekomst voor de evangelisten in de naam van Jezus durft hij niet aan.

Een zendeling die niet met zijn naam in de krant wil - het ligt 'te gevoelig bij de kerkelijke achterban' - zegt: ,,De meeste Jezus-moslims noemen zich niet zo. Ze zijn het zich niet bewust. Ze accepteren meer van het christendom dan ze beseffen. Tegenwoordig zitten er veel moslims op protestants-christelijke scholen op het platteland, zowel in België als in Nederland. Daar horen ze iedere dag uit de Bijbel, zingen ze over Jezus en bidden ze tot God. Als zij het over Allah hebben, hanteren zij het godsbeeld dat past bij de christelijke God, maar zonder dat zij zich dat realiseren.''

,,Maar Jezus-moslims zullen niet gauw zeggen 'Jezus is de zoon van God' (voor veel evangelische christenen het teken dat iemand christelijk is, red.). Dat vinden zulke moslims een omstreden westerse interpretatie op basis van de zogenaamde tweenaturenleer, Jezus, mens en God tegelijk. Liever heeft hij het over Jezus de Messias of het woord van God. Zoon van God kunnen zij alleen zeggen op zijn joods: zoals je over een reiziger hoort zeggen dat hij een 'zoon van de weg' is.''


Trouw, Koert van der Velde, 08-03-2005

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB