Turkije blijft Cyprus toegang weigeren


Luxemburg, 17 okt. De Europese Unie en Turkije dreigen opnieuw met elkaar te botsen. Turkije blijft weigeren zijn havens en vliegvelden open te stellen voor schepen en vliegtuigen uit Cyprus. Als de Turken hun houding niet wijzigen schort de Unie de onderhandelingen met Turkije over het EU-lidmaatschap op.


Finland, dat tot eind van dit jaar als roulerend voorzitter van de Unie fungeert, probeert al weken met de meest betrokken partijen een oplossing te vinden. Maar de onderhandelingen verlopen uitermate moeizaam, omdat niemand nog een duimbreed wil wijken. De Finse minister van Buitenlandse Zaken Erkki Tuomioja zei gisteren in Luxemburg, waar de Europese ministers van Buitenlandse Zaken bijeen zijn, dat de komende weken zal moeten blijken of een akkoord kan worden bereikt.

Tegelijkertijd voerde Europees commissaris Olli Rehn (belast met uitbreiding van de Unie) de druk op met zijn waarschuwing dat de Finse voorstellen de enige zijn waarover gesproken kan worden.

De zaak moet voor 8 november geregeld zijn. Dan komt de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de Unie, met een nieuwe tussenrapportage over de voortgang van de hervormingen in Turkije. De betrekkingen met Cyprus maken hier deel van uit.

Turkije weigert het in 2004 tot de EU toegetreden Cyprus te erkennen. De Turken erkennen alleen het noordelijke, Turkse deel van het eiland. Voor de landen van de Europese Unie kan Turkije geen lid worden van de Unie als het Cyprus niet erkent.

Uitbreiding van het al decennia bestaande douane-unieverdrag tussen Turkije en de EU met de in 2004 toegetreden nieuwe lidstaten inclusief Cyprus beschouwen de landen van de Unie als een eerste stap op weg naar erkenning van het eiland. De douane-unie maakt onbelemmerde handel over en weer mogelijk. De Turken willen een uitzondering blijven maken voor Cyprus zolang het Turkse deel van dat eiland geïsoleerd blijft.

Een van de ideeën van Finland is de haven van Famagusta op het Turkse deel van het eiland onder internationaal bestuur te brengen waardoor het isolement zou kunnen worden doorbroken. In ruil hiervoor zou Turkije een aantal havens moeten openstellen voor schepen uit Cyprus. De Cyprioten wijzen deze koppeling af en beroepen zich daarbij op eerder EU-beleid. Turkije wil juist meer stappen van de Unie om het noordelijke deel van het eiland te hulp te schieten.

De Unie eist dat Turkije voor het einde van het jaar de havens en vliegvelden voor verkeer uit Cyprus openstelt. Zoniet, dan worden de onderhandelingen over de „relevante hoofdstukken” uit het toetredingsverdrag opgeschort. Dan kan slechts over marginale zaken worden gesproken.


NRC, 17 oktober 2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB