Televisiemakers: Gedragscode smoort de creativiteit


Televisiemakers moeten een gedragscode opstellen over wat wel en niet kan op tv, vindt de PvdA. Dat gaat niet ver genoeg, meent het CDA. Onzin, vinden de grote tv-stations.


„Natuurlijk zie ik ook wel eens iets voorbij komen waarvan ik betwijfel of we het wel hadden moeten uitzenden”, zegt Eric Eljon, woordvoerder van SBS (dat uitzendt op SBS6, Net 5 en Veronica). „Maar wij geloven dat de kijker het wel afstraft als er grenzen worden overschreden. De kijkers willen spannende televisie, maar zitten niet te wachten op het respectloos in beeld brengen van mensen. Meer garantie hoef je niet te bieden. Aan een gedragscode hebben wij geen behoefte.”

De PvdA-kamerleden Dijsselbloem en Van Dam pleitten gisteren in Trouw voor zo’n code. Zij hekelen de toename aan respectloze tv-programma’s.

Maar een gedragscode zou volgens SBS de creativiteit van televisiemakers smoren. „Wij stellen al onze eigen grenzen.” Ook RTL zegt aan zelfregulering te doen.

Televisie mag ook best grensverleggend zijn, vindt SBS. „Programma’s die twintig jaar geleden opschudding veroorzaakten, zijn nu te suf om naar te kijken.”

Dat zegt ook voorzitter Laurens Drillich van de publieke omroep BNN. Niet zelden zijn BNN-programma’s onderwerp van discussie. „‘Boer zoekt vrouw’ had tien jaar geleden nog tot veel commotie geleid, nu is het een alom gewaardeerd programma. En het is echt niet zo dat als je voor de camera je lul uit je broek haalt, je meteen hoge kijkcijfers hebt.”

Het wordt niet steeds erger op tv, denkt Drillich. „Die verharding kun je ook vernieuwing noemen. De omroepen gaan mee in maatschappelijke ontwikkelingen.” Een gedragscode zou volgens hem daarom ook geen zin hebben: „Wat dit jaar niet kan, kan volgend jaar wel.” Als controversiële programma’s niet voldoende inkomsten opleveren en het zenderimago schaden, worden ze wel van de buis gehaald, zegt Drillich.

Voor het CDA gaat een gedragscode voor tv-makers juist niet ver genoeg. Kamerlid Joop Atsma wil dat de mediawet wordt aangepast: „We moeten strenger worden in wat wel en niet kan op tv. Met censuur heeft dat niets te maken. De vraag moet zijn: is dit goed voor de samenleving?”

Hij vindt dat ook producenten, omroepen en tv-stations een gedragscode moeten opstellen. „Zij bepalen uiteindelijk wat we te zien krijgen. Maar wat zij doen is alleen maar gericht op zoveel mogelijk kijkers en advertentiegelden.”

Volgens Drillich kan de politiek beter de gevolgen van tv-programma’s onderzoeken. „Toen bleek dat er in onze soap ’Onderweg naar morgen’ veel alcohol werd gebruikt, hebben we daar iets aan gedaan.”


Controversiële televisie

De Gouden Kooi van John de Mol is niet het eerste programma dat tot publieke verontwaardiging leidt. Toen de realityshow ’Big Brother’ in 1999 voor het eerst werd uitgezonden, waarschuwden psychologen voor de gevolgen voor de bewoners. Die bleken achteraf mee te vallen en het programma werd een enorm succes. Een jaar later volgde concurrent SBS 6 met ’De Bus’, een variant op ’Big Brother’.

Op ’Temptation Island’ (Veronica, 2001) werden relaties op de proef gesteld door van elkaar gescheiden paren met verleiders te confronteren. Vreemdgaan als amusement. Onlangs kwam Veronica met een opvolger: ’Undercover Lover’.

SBS 6 scoorde in 2005 met de serie ’Probleemwijken’, waarin vechtpartijen en openlijk racisme de toon bepaalden.

Programma’s die in de jaren negentig stof deden opwaaien waren ’Seks voor de Buch’ en ’Over de Rooie’. In de show van Menno Buch deelden kandidaten hun bizarre seksuele fantasieën met de tv-kijker. In ’Over de Rooie’ verloren deelnemers hun schaamte voor duizend gulden.

Ook de publieke omroepen verschuiven de grenzen. Rob Muntz marcheerde namens de VPRO als Hitler door de straten vaan Wenen, de EO liet in 2001 een stervende vrouw voor de camera zien en BNN begon vorig jaar met de educatieve serie ’Spuiten & Slikken’. Het CDA protesteerde vergeefs tegen de drugstests in het programma.


’De Gouden Kooi’ leidt tot consternatie en kamervragen

Het Talpa-programma ’De Gouden Kooi’ heeft vanaf de aankondiging tot discussie gezorgd. Het is een simpel concept: de deelnemers zijn in een luxe villa – waarde 2,2 miljoen euro – geplaatst en wie het daar het langst volhoudt, wint de villa plus een fiks geldbedrag. In theorie kan het dus jaren duren.

Deelneemster Natasia liet haar twee kinderen achter om aan het programma mee te doen. Dat leidde tot kamervragen en bureau Jeugdzorg doet inmiddels onderzoek. Hetzelfde geldt voor de gezinssituatie van deelneemster Angelique. De bijstandsuitkering die Natasia ontving is door de gemeente Almere vanwege de deelname aan het programma stopgezet.

Een protestants-christelijke school op Urk heeft te kennen gegeven dat deelneemster Eveline, tot voor kort in dienst van de school, nooit meer hoeft aan te kloppen voor werk. Deelname aan ’De Gouden Kooi’ is volgens het college niet te rijmen met de christelijke identiteit van de school.


Trouw, 12-10-2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB