Anti-discriminatiewet in zes vragen en antwoorden


BRUSSEL - Het Arbitragehof heeft gisteren delen van de anti-discriminatiewet vernietigd. Betekent dit nu dat discriminatie mag? Of komen er precies nog meer discriminatiegronden? En heeft dit gevolgen voor de veroordeling van het Vlaams Blok? Hieronder een poging tot antwoord op de belangrijkste vragen.


Wat is de anti-discriminatiewet?

De anti-discriminatiewet werd eind 2002 goedgekeurd en op 17 maart 2003 in het Staatsblad gepubliceerd. De wet verbiedt discriminaties op basis van geslacht, ras, huidskleur, afkomst, nationale of etnische afstamming, seksuele geaardheid, burgerlijke staat, geboorte, fortuin, leeftijd, geloof of levensbeschouwing, huidige of toekomstige gezondheidstoestand, handicap.

Ongeveer alle discriminaties zijn strafbaar: bij het leveren van goederen en diensten, het aannemen of ontslaan van werknemers, het verspreiden van teksten, de organisatie van activiteiten die voor het publiek toegankelijk zijn. Uitzondering op zijn initiatieven die de bevoordeling van achtergestelde groepen tot doel hebben, de zogenaamde positieve discriminatie.

Wat doet het Arbitragehof?

Het Arbitragehof, dat twintig jaar bestaat, gaat na of wetten en decreten in overeenstemming zijn met de Grondwet. Als dat niet het geval is, kan het Hof die wetten of decreten voor een deel of geheel schorsen of vernietigen. De helft van de rechters komt uit de politiek. Die politieke aanwezigheid is nodig omdat de meeste discussies voor het Hof niet louter juridisch zijn: zaken over discriminatie zijn bijvoorbeeld afhankelijk van iemands maatschappelijke overtuiging.

Wie heeft de anti-discriminatiewet aangevochten?

De Blok-tenoren Frank Vanhecke, Filip Dewinter, Gerolf Annemans en Jurgen Ceder zijn naar het Arbitragehof getrokken om de wet te laten vernietigen. Het Vlaams Blok heeft zich bij de bespreking van het wetsontwerp in het parlement sterk verzet tegen het initiatief. Daarnaast heeft ook professor Matthias Storme, gewezen lid van het N-VA-bestuur, een verzoek ingediend om de wet te vernietigen.

Wat heeft het Arbitragehof beslist?

De wet bepaalde dat de discriminatiegronden beperkt zijn tot degene die opgesomd werden in de wet. Taal en politieke overtuigingen hoorden daar niet bij. In zijn arrest zegt het Arbitragehof nu dat álle discriminaties strafbaar zijn.

Daarnaast is geoordeeld dat het verbod op het publiceren van artikels, boeken, films of berichten met discriminerende uitlatingen ingaat tegen het recht op vrije meningsuiting. Ook het verbod op het openlijk uiten van een voornemen tot discriminatie gaat voor het Hof te ver. ,,Zulk een verbod smoort elk debat omdat het verhindert dat diegene die dat voornemen uit, kan worden tegengesproken en ervan zou kunnen worden afgebracht dat voornemen te verwezenlijken.''

Bovendien is geoordeeld dat de overtreder van de anti-discriminatiewet een bewust opzet moet hebben gehad en dat er een direct benadeelde moet zijn, voor er iemand kan worden veroordeeld.

Wat betekent de uitspraak in de praktijk?

Wie geconfronteerd wordt met een concrete discriminatie kan nog steeds naar de rechter stappen. Het gaat bijvoorbeeld om een homoseksueel die geen appartement kan huren omdat de verhuurder niet van homo's wil weten. Voor vagere klachten, zonder concreet nadeel voor een individu, wordt de drempel hoger gelegd. Een vereniging die verhuurders in een pamflet oproept geen homoseksuelen als huurder te nemen, zal moeilijker veroordeeld kunnen worden.

Wat is de impact op het Blok-proces?

Het Vlaams Blok werd in april van dit jaar door het Gentse hof van beroep veroordeeld wegens inbreuken op de antiracismewet van 1981. Op 9 november spreekt het Hof van Cassatie zich uit over de zaak. Het Blok wil dat Cassatie, voor het een uitspraak doet over de zaak, zogenaamde prejudiciële vragen stelt aan het Arbitragehof. De partij hoopt dat het Arbitragehof zal opmerken dat de anti-racismewet discrimineert en de vrijheid van meningsuiting schendt. De anti-discriminatiewet verschilt van de anti-racismewet. Maar volgens sommige juristen kan het arrest een invloed hebben omdat een aantal gelijkaardige bewoordingen en motiveringen gebruikt.


07/10/2004 Steven Samyn

©Copyright De Standaard

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB