Marjolein Derous is doctoraatsstudente en assistente aan het Centre for EU Studies (CEUS) van de universiteit Gent.

Dat we naast collectief racistisch, ook nog eens allemaal seksistisch zijn, kon er even niet meer bij. De krantenkop dat 4 op de 10 Belgen seks zonder instemming goedpraten, blijkt na diepere studie van de vraagstelling gelukkig van de baan te vegen. Wie er echter het hele Eurobarometer rapport op naleest, kan zich niet ontdoen van de indruk dat het met de Belgen en de erkenning van het bestaan van seksueel geweld niet echt goed is gesteld.

Er valt wel het een en ander te zeggen over de methodologie van die Eurobarometer. Het is niet anders bij deze recente studie over de percepties van de EU onderdanen over gender-gerelateerd geweld. Laten we onmiddellijk naar het meest vreselijke gaan: 4 op de 10 Belgen vinden seks zonder onderlinge toestemming soms gerechtvaardigd! We (Belgen dus) doen het daarmee slechter dan veel andere EU lidstaten, we zitten zelfs in een kopgroep! Nog voor de middag is de ‘storm’ al wat gaan liggen: er blijkt heel wat te schorten aan de vraagstelling in de enquête.


Het feit dat een substantiële groep van Belgen zich blijkbaar helemaal kan inleven in iemand die vindt dat dit oké is, is onrustwekkend op zich

Bij de vraag ‘Sommige mensen vinden dat geslachtsgemeenschap zonder toestemming in bepaalde situaties gerechtvaardigd kan worden. Denkt u dat dit op de onderstaande omstandigheden van toepassing is?’ lijkt er vooral gevraagd te worden naar wat de geïnterviewde denkt dat die ‘sommige mensen’ als reden opgeven voor deze rechtvaardiging. De opgegeven redenen gaan van dronken zijn, tot alleen op straat lopen of spijt bij de dader. Deze slechte statistiek voor België is bij deze gelukkig van de baan.
Maar niets is minder waar. Het feit dat een substantiële groep van Belgen zich blijkbaar helemaal kan inleven in iemand die vindt dat dit oké is, is onrustwekkend op zich. Het feit dat Zweden met z’n allen massaal ‘geen enkele reden’ antwoorden (slechts 6 procent geeft een reden op) kan toch niet enkel liggen aan het feit dat ze de vraag niet hebben begrepen. De enquête op zich, de verbazing over de eerste ‘interpretatie’ van de cijfers en het snel-snel afvoeren van zelfs de ondubbelzinnige resultaten zijn allemaal symptomen van eenzelfde probleem: we vinden seksueel geweld wel allemaal heel erg, maar willen er zelf niet al te veel mee geconfronteerd worden.
Het rapport gaat over een gamma aan gender-gerelateerd geweld en bespreekt huiselijk geweld, aanranding en verkrachting. De Eurobarometer vraagt naar percepties en attitudes, dus de vragen gaan over de indruk en mening van EU inwoners over het bestaan, de frequentie en de vormen van seksueel geweld. De laatste vijf pagina’s van het rapport gaan inderdaad over redenen waarom seksueel contact zonder instemming gerechtvaardigd zou kunnen zijn. Daarvoor ging het echter al 61 pagina’s over hoe België toch wel echt een koploper is, maar niet met cijfers om trots op te zijn.


Als Belgen moeten evalueren welke vormen van seksueel geweld onaanvaardbaar zijn en welke al dan niet tegen de wet zijn, dan blijken we toch vooral onwetend

Op de inschatting of huiselijk geweld vaak voorkomt in je land, antwoordt 65 procent van de Belgen affirmatief als het gaat over vrouwen en 29 procent als het gaat over mannen. We zitten daarmee onder het gemiddelde, maar dit lijkt me eerder symptomatisch voor ontkenning dan echt een representatie van minder huiselijk geweld dan in Zweden, Ierland of Nederland. Verder vindt 25 procent van de Belgen dat huiselijk geweld een privé zaak is die binnen de familie moet opgelost worden.
Als Belgen moeten evalueren welke vormen van seksueel geweld onaanvaardbaar zijn en welke al dan niet tegen de wet zijn, dan blijken we toch vooral onwetend. Een partner verplichten om seks te hebben, daar zijn we het over eens, dat is onaanvaardbaar. Een op de tien Belgen vindt echter niet dat dit tegen de wet zou moeten zijn. 35 procent van de Belgen vindt van wel, maar beseft dus niet dat dit zo is. De helft van de Belgen weet dit wel, een laag percentage in vergelijking met Zweden, waar toch 83 procent helemaal op de hoogte dat verkrachting binnen een relatie (dat mogen we het toch noemen) tegen de wet is. Het laatste element dat ik wil aanhalen is de volgende ondubbelzinnige stelling: ‘geweld tegen vrouwen is vaak uitgelokt door het slachtoffer’. In België komen we op 15 procent, toch ook verbijsterend. In een groep van 20 mensen vinden drie (3!) van hen dat vrouwen vaak geweld uitlokken.

De ‘opluchting’ bij de dubbelzinnige vragen is problematisch. Er is niets om opgelucht over te zijn

Deze enquête is problematisch. De vraagstelling is soms dubbelzinnig, maar goochelt ook met verschillende omschrijvingen voor hetzelfde. Je partner verplichten om seks te hebben is verkrachting en seksueel contact zonder instemming is verkrachting. Beide zijn tegen de wet. Onze initiële collectieve verontwaardiging over de 40 procent Belgen die redenen konden vinden waarbij instemming bij seks niet echt nodig is, is problematisch. Het bewijst het punt van de rest van de enquête, dat wij Belgen denken dat seksueel geweld bij ons, relatief gezien, minder voorkomt. De ‘opluchting’ bij de dubbelzinnige vragen is problematisch. Er is niets om opgelucht over te zijn: Belgen zijn in ontkenning over het bestaan, de frequentie en de verschillende vormen van seksueel geweld. Hopelijk vallen we ooit uit die kopgroep.

Bron: De Morgen 25/11/2016
http://www.demorgen.be/opinie/-oef-...eweld-bc0b064a/

Eigen mening:
In een bepaald opzicht vermoedde/hoopte ik dat er een miscommunicatie was, waardoor de antwoorden een vertekend beeld gaven. Gisteren verscheen er zelfs een artikel dat in Wallonië 14 vrouwen per dag verkracht worden. Vaak denkt men dat seksueel geweld en verkrachting een “ver-van-ons-bed-show” is, dat zulke dingen enkel in India of in de VS voorkomen; niets is minder waar.
Ondanks het feit dat enkele van deze vragen fout geïnterpreteerd werden, ben ik niet geruster in het hele gebeuren. Deze cijfers tonen de onwetendheid van een groot aantal burgers over seksueel geweld.

Ooit zag ik een banner op een tram in het buitenland waarop twee mannen afgebeeld stonden. Deze banner was een campagne tegen huiselijk en seksueel geweld. Men maakte mensen bewust van het feit dat dit nog vaak in een taboesfeer zit. Het feit dat men een homokoppel afbeeldde, vond ik zeer behaaglijk; uit onderzoek blijkt namelijk dat LGBTQ-koppels het meest “kans” maken om slachtoffer te worden van huiselijk/ seksueel geweld.

Naar mijn mening moeten zulke campagnes ook in ons land gevoerd worden. Men moet de bubbel der onwetendheid doorprikken die boven een groot deel van de bevolking hangt.