Het is al vaak gezegd en geschreven. Er is nood aan jongeren met een STEM-diploma. Maar in sommige sectoren wordt die nood wel echt nijpend. Zo staat de chemie- en farmasector voor een dubbele uitdaging. “Er is een sterke jobgroei. En anderzijds zullen de komende jaren veel ervaren medewerkers onze sector verlaten. We hebben nood aan veel meer jonge wetenschappers en technici.”
De cijfers zijn duidelijk. In België kiezen nog altijd te weinig jongeren voor een STEM-studie (Science, Technology, Engineering en Mathematics) in het hoger onderwijs. In ons land zijn dat er minder dan 20 procent. Van de OESO-landen doen enkel Luxemburg, Nederland en Turkije nog slechter. “In Duitsland ligt dat daarentegen op bijna 40 procent of dubbel zo hoog. Het OESO-gemiddelde bedraagt 26,6 procent”, weet Frank Beckx, gedelegeerd bestuurder essenscia vlaanderen.

Uitvinders van morgen

Bovendien is het zo dat van de Belgische jongeren die wel voor een STEM-studie kiezen, slechts 29 procent meisjes zijn. “Hier ligt het OESO-gemiddelde op 39 procent, maar scoren landen als Portugal of Italië meer dan 50 procent”, stelt Frank Beckx.

Dat zo weinig jongeren voor STEM-richtingen opteren, kan volgens hem op termijn een probleem worden. “Jongeren die vandaag voor een technische of wetenschappelijke opleiding kiezen, zijn de wetenschappers, uitvinders en vaklui van morgen. Dat slechts 1 op de 5 studenten in ons land voor een STEM-richting kiest, kan gevolgen hebben voor de instroom van jong talent in sectoren die net floreren dankzij wetenschappelijke kennis en technisch inzicht”, stelt hij. Met name de chemie- en farmasector schreeuwt in ons land om jonge, geschoolde werkkrachten. En wel hierom:

1. Jobtoename

De sector van chemie, kunststoffen en farma creëerde de voorbije drie jaar 2.500 nieuwe jobs. “In tegenstelling tot andere industriële sectoren is de tewerkstelling in onze sector de voorbije dertig jaar bovendien relatief stabiel gebleven”, aldus Beckx.

Uit de meest recente cijfers van VDAB en RSZ blijkt alvast dat de jobcreatie in de chemie- en farmasector op volle toeren draait. Vooral in farma zet de groei van de tewerkstelling zich sterk door. “Bovendien ontving de VDAB de voorbije 12 maanden 2.968 vacatures uit de chemie- en kunststoffensector, een stijging van ruim 39 procent in vergelijking met de periode daarvoor. Daarmee is het de sector met de op één na sterkste jobtoename.”

2. Uitstoom van vijftigplussers

Naast die jobgroei staat de sector ook voor een demografische uitdaging. Zowat 30 procent van de werknemers in chemie of farma zijn ouder dan 50 jaar. “Dit betekent dat er de komende 10 jaar ongeveer 22.000 ervaren medewerkers de sector zullen verlaten. Er is dus duidelijk nood aan een instroom van jong technisch en wetenschappelijk talent om deze vergrijzingsgolf op te vangen.”

3. Meer vrouwen

De voorbije jaren is er in de chemie en farma ook een sterke vervrouwelijking te zien. “Voor het eerst zijn er in de sector meer vrouwen dan mannen aan de slag in een R&D-functie”, weet Beckx. Dat is opmerkelijk, alleen blijft dus net de instroom van meisjes achter.

4. Innovatie

Vorig jaar werden er, volgens het Europese Octrooibureau, in België 417 patenten toegekend in de sector van de chemie, farma en biotech. Dit is meer dan één uitvinding per dag. “Van alle Belgische patenten komt 1 op de 3 uit de chemie en life sciences.”

In de sector zijn er, volgens essenscia, ongeveer 10.000 werknemers, zowat 1 op de 9 medewerkers, dagelijks bezig met innovatie en actief in een job die verband houdt met onderzoek en ontwikkeling. Hooggeschoolde profielen dus.

5. Investeringen

Bij investeringsdossiers is de aanwezigheid van hooggeschoolde en gekwalificeerde werknemers in Vlaanderen en België vaak een doorslaggevend argument, als buitenlandse hoofdkwartieren een beslissing moeten nemen. “Al drie jaar op rij wint een bedrijf uit de chemie- en farmasector de prestigieuze Foreign Investment of the Year Trophy van Flanders Investment & Trade als meest opmerkelijke buitenlandse investering van het jaar. In 2016 was dat Nippon Shokubai, vorig jaar Sanofi en dit jaar Kaneka.”

Buitenlandse investeringen, zo benadrukt Frank Beckx, zorgen voor (indirecte) jobs en vergroten de internationale uitstraling van de Belgische chemie- en farmasector. “Die troef van de technische expertise en kennis van onze werknemers mogen we niet verliezen”, vindt hij. “Chemie en farma worden aangedreven door wetenschap en techniek, maar het zijn de mensen die het verschil maken.”

Bron: De standaard, http://www.standaard.be/cnt/dmf20180419_03471307
Geraadpleegd op: 19/04/2018

Eigen mening:
Er is altijd al een bepaalde factor geweest waardoor leerlingen niet meteen neigen naar wetenschappelijke vakken: het 'niveau'. Er is een verkeerd beeld op de wetenschappelijke vakken in een school. Velen denken dat deze vakken heel zwaar zijn en alleen maar voor leerlingen mogelijk zijn die er een 'aanleg' voor hebben. Dit is fout. Zolang er de interesse is, zou iedereen dit kunnen doen. Natuurlijk zijn er vakken die meer vragen van leerlingen, maar met de juiste motivatie en ondersteuning zou dit zeker haalbaar zijn. Ik denk dat het grootste probleem ligt bij de positieve/negatieve representaties die leerkrachten van die vakken meegeven aan de leerlingen. Als leerkrachten het wat anders zouden aanpakken, zouden de leerlingen misschien niet zo snel worden afgeschrikt. Natuurlijk is het ook maar een speculatie. In deze tijd is technologie en wetenschap heel belangrijk maar de interesse bij leerlingen blijken vaak toch ergens anders te liggen. Hopelijk met de juiste representaties voor de vakken en vooruitzichten voor jobs, kan er uiteindelijk een verschil komen.