Er is geen dialoog mogelijk tussen islam en christendom


Historicus en islamoloog Urbain Vermeulen is het zowel eens als oneens met de stelling.


JA

,,Deze stelling is juist als we rekening houden met de historische evolutie die het christendom en de islam hebben doorgemaakt. Het christendom is een godsdienst. De islam is ook een godsdienst, maar evengoed een visie op de samenleving. Eigenlijk is de islam slechts voor tien procent een godsdienst en voor negentig procent een rechtssysteem.''

,,Als we spreken over de mogelijkheid van een dialoog tussen christendom en islam, dan zeg ik: voor het theologische aspect is een dialoog onmogelijk, meer nog: het is zinloos. Er is immers geen gemeenschappelijke basis om van te vertrekken. Wil je toch een dialoog, dan zal je in een grotere tweedracht uiteengaan.''

,,Ik leg uit: op een bepaald moment ontstaan de monotheïstische godsdiensten. Eerst is er het jodendom, dan volgt het christendom en daarna de islam. De islam zegt: in het begin heeft God met de mens een pact gesloten dat de mens ertoe verbindt te allen tijde God te erkennen in zijn eenheid en in enigheid ''

,,Maar God stelt vast dat de mens zich niet aan dat pact houdt. En dus stuurt hij de profeten Mozes, David, Jezus en Mohammed. Als Mohammed zijn boodschap gaat verkondigen in Medina, krijgt hij tegenkanting van de joden. In een reactie daarop zegt Mohammed: joden, jullie hebben je geschriften vervalst. Om dat recht te zetten, heeft God Jezus gestuurd. Maar Jezus was nauwelijks verdwenen of er doken al vier verschillende versies op van zijn boodschap, de vier evangelies.''

,,Uit erbarmen met de mens heeft God dan Mohammed gestuurd. Daarom beschouwen de moslims de Koran als de enige juiste weergave van het woord van God. Kortom, de islam is de laatste fase in de openbaringsgeschiedenis en is daarom superieur aan de andere godsdiensten. Het christendom had het jodendom overbodig gemaakt en de islam maakte het christendom overbodig.''

,,Bovendien is de Koran eeuwig en volmaakt omdat de Koran de uitdrukking is van het woord van God. Wat in strijd is met de Koran, is per definitie verkeerd. Het kan zelfs niet het voorwerp zijn van discussie. Want als je zou beginnen discussiëren, zou je de indruk kunnen geven dat je twijfelt aan je eigen moslimgeloof.''

,,Bovendien verschilt die Koran in zijn essentiële geloofspunten zeer veel van het christendom. Zo geloven de moslims niet dat Jezus de eniggeboren zoon van God is. Neem dat geloofspunt weg en er schiet nauwelijks iets over het christendom. In de Koran staat ook duidelijk dat niet Jezus, maar een plaatsvervanger, gestorven is aan het kruis. Er is nog de Drievuldigheid die niet aanvaard wordt.''

,,Nog een argument: de dialoog heeft tot nog toe niets opgebracht omdat er geen draagvlak voor bestaat in de moslimwereld. Het feit dat de christenen wel eens uitgenodigd worden voor de iftar (tijdens de ramadan is dat de eerste maaltijd na zonsondergang, red.) verandert daar niets aan. Integendeel: de christenen in de moslimwereld kwijnen weg.''


NEE

,,Al geloof ik niet in een echte dialoog op theologisch vlak, ik vind wel dat er gesprekken mogelijk zijn. En we moeten die gesprekken ook onderhouden. Niemand is gebaat bij een strijd tussen godsdiensten. Ik hoop dat die tijd stilaan voorgoed voorbij is.''

,,Ik zie twee belangrijke domeinen waarover gepraat kan worden. Eén. Het probleem van de gewetens- en geloofsvrijheid in die gebieden waar belijders van verschillende godsdiensten naast elkaar wonen. Bijvoorbeeld christenen in de islamitische wereld. Die mensen moeten vrij hun geloof kunnen beleven en dat geloof zelfs kunnen verspreiden zonder dat ze moeten vrezen voor hun leven. De christenen moeten ook hun feesten vrij kunnen vieren.''

,,Op dit moment zijn er nauwelijks aanwijzingen dat zoiets kan. Eigenlijk kan het alleen in Syrië waar de islam door de heersende klasse aan banden is gelegd. De politieke elite in Syrië bestaat uit alevieten en dat zijn eigenlijk geen moslims. Bovendien collaboreren christenen met het regime van Assad.''

,,Moslims in Europa daarentegen krijgen wel alle mogelijke rechten. Daar is niks op tegen, maar er moet wederkerigheid zijn: christenen, joden en boeddhisten moeten in moslimlanden ook dezelfde rechten krijgen. Zolang dat niet het geval is, geloof ik niet dat de islam een verdraagzame godsdienst is.''

,,Twee. Vermijd te spreken over theologie - laat die godsdiensten zijn wat ze zijn - maar praat over de grote kwesties waar de hele wereldgemeenschap mee te maken heeft. Bewapening, de demografische explosie (alleen al in Egypte komen er om de negen maanden een miljoen inwoners bij), het milieu. Er zijn genoeg wereldproblemen waarover christenen, joden en moslims een vreedzaam gesprek kunnen hebben.''

,,De problemen van de wereld gaan toch niet over de eeuwigheid van de Koran of de Heilige Drievuldigheid? Laat ons dat allemaal even opzijzetten en aan de praat blijven. Want vanaf het moment dat men niet meer spreekt, worden de verschillen buiten proportie opgeblazen.,

,,Die samenspraak kan wel ontstaan vanuit een religieus-spiritualistische invalshoek. Ik pleit er ook voor dat die dialoog aan christelijke zijde niet uitsluitend zou gevoerd worden door religieuzen, maar ook door leken zoals dat bij de islam het geval is.''

,,Een laatste bedenking. Als men spreekt over een clash of civilisations, dan zal die uiteindelijk eerder gaan tussen zij die een religieuze visie op de wereld hebben en die willen toepassen, en zij die een seculiere visie hebben zonder daarmee per se ongelovig zijn.''

,,En dan zou het goed kunnen dat christelijke en islamitische instanties mekaar vinden in een conflict met die zogenaamd ongelovigen of zij die vinden dat geloof een persoonlijke zaak moet blijven. Dat zou weleens de echte clash kunnen worden.'' (domi)


DS, 09-03-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB