BBI-directeur en substituut doelwit van illegale telefoontap


In het kader van een onderzoek naar lekken werden de telefoongesprekken van onder meer Karel Anthonissen, directeur bij de Bijzondere Belastinginspectie in Gent (BBI) en de Antwerpse substituut en specialist diamantfraude Peter Van Calster meer dan een jaar lang afgetapt. Wellicht werden ze ook allebei achtervolgd en geschaduwd in opdracht van het Antwerpse parket-generaal. Dat blijkt uit een mail van Peter Van Calster aan Karel Anthonissen die Apache kon inkijken.


De hele afluisteroperatie was vermoedelijk illegaal. Het bestaan ervan werd verborgen gehouden en gebeurde wellicht in opdracht van voormalig Antwerps procureur-generaal en huidig advocaat-generaal Yves Liégeois. Wat de hele zaak extra explosief maakt, is de vaststelling dat de raadsheer-onderzoeksrechter die de opdracht tot de telefoontap gaf, een familielid heeft die voorkomt op de fameuze HSBC-lijst met Belgen die een geheime rekening hebben bij de gelijknamige Zwitserse bank. De hele operatie kaderde in de diamantoorlog die de voorbije jaren binnen het Antwerps parket werd uitgevochten en zou meer dan een half miljoen euro hebben gekost.


Diamantgate

Begin 2012 barstte in Antwerpen ‘diamantgate‘ los. Daarbij stond toenmalig procureur-generaal Yves Liégeois met getrokken mes tegenover een van zijn eigen parketmagistraten: fraudejager Peter Van Calster. Inzet van de open oorlog tussen magistraten was de vraag hoe strafonderzoeken naar grote diamantfraude zouden moeten worden afgehandeld. In grote lijnen komt het erop neer dat substituut Van Calster de dossiers waarbij soms voor vele honderden miljoenen euro werd gefraudeerd voor de rechter wilde brengen. Liégeois van zijn kant stuurde aan op een dading met de fraudeurs in het kader van de omstreden afkoopwet die in dezelfde periode het levenslicht zag.

Apache publiceerde van meet af aan gedetailleerd over ‘diamantgate’ en publiceerde uiteindelijk ook een strip waarin de weinig verkwikkelijke gebeurtenissen werden verwerkt, inclusief de opmerkelijke relaties tussen de politieke wereld, de academische fiscale specialisten, de Antwerpse diamantsector en de gerechtelijke wereld.

Het standpunt van de procureur-generaal was van meet af aan controversieel. Hetzelfde geldt voor de middelen die door hem werden ingezet. Op bevel van Liégeois werd een strafonderzoek ingesteld waarbij onder meer huiszoekingen werden verricht in het kantoor van Peter Van Calster. Ook enkele fiscale medewerkers van de substituut – onder meer Gerda Vervecken die momenteel werkt als adviseur op het kabinet van minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) – en gespecialiseerde speurders van de afdeling economische en financiële criminaliteit (Ecofin) van de federale politie in Antwerpen werden getrakteerd op huiszoekingen.


Compleet illegaal

Het onderzoek tegen Van Calster eindigde uiteindelijk schijnbaar met een sisser. De magistraat kon niets worden verweten, maar het achterliggende doel van de hele actie werd wel bereikt: de grote fraudedossiers in de diamantwereld waar Van Calster soms jarenlang aan had gewerkt werden hem uit handen genomen. Enkel het dossier Monstrey kon Van Calster nog afronden. Dat leidde vorige maand tot een rechterlijk vonnis waarbij een honderdtal Antwerpse diamantairs werden veroordeeld en ongeveer 100 miljoen euro aan illegale winsten verbeurd werd verklaard.

Uit een mail van 17 juni, geschreven door Van Calster en gericht aan Anthonissen, blijkt nu dat de technieken die Yves Liégeois gebruikte tegen zijn eigen parketmagistraat en tegen een ander notoir fraudejager, Karel Anthonissen, nog veel verder gingen en op zijn minst volgens de betrokkenen compleet illegaal zijn. In zijn mail schrijft Peter Van Calster:

"Hierbij kan ik bevestigen dat gedurende een zeer lange periode (bijna zeker van maart 2012 tot en met juni 2013) er een telefoontap heeft plaatsgevonden. Ikzelf werd getapt, doch u onderging eveneens deze ‘onderzoeksmaatregel’."

De telefoontap werd blijkbaar opgestart kort nadat het parket-generaal voor de verzamelde pers had verklaard dat er “geen begin van aanwijzingen waren van het weerhouden misdrijf”. Maar blijkbaar wist Liégeois van geen ophouden en beval hij de telefoons van onder meer Van Calster en Anthonissen ruim een jaar lang af te tappen. Meer dan waarschijnlijk werden in dezelfde periode nog een hele reeks andere personen – magistraten, journalisten en zo meer -, eveneens afgeluisterd.

Niet onbelangrijk: telefoontap kan enkel wanneer er concrete en ernstige aanwijzingen zijn van welomschreven ernstige misdrijven. Na vijf dagen moet er een evaluatie komen die vervolgens maandelijks moet worden herhaald. Als er gekozen wordt om de telefoons te blijven tappen, dient dat omstandig te worden gemotiveerd. Sowieso kan een telefoontap maximaal zes maanden duren, tenzij er nieuwe concrete aanwijzingen zijn.

Volgens Van Calster is de conclusie duidelijk:

"Er kan geen enkel ernstige en concrete aanwijzing zijn geweest noch voor de opstart, noch voor de verdere instandhouding van deze telefoontap. Het is mij ook een volkomen raadsel waarom u (Karel Anthonissen, ToC) ook werd getapt. De rechtstreekse kost van deze tap zou meer dan 500.000 euro bedragen. In totaal werden hierover 6.000 blz PV gevuld. Ik beschouw deze dan ook als compleet illegaal."


Geschaduwd

Maar het verhaal gaat nog verder. De wet verplicht ook dat de persoon waarvan de telefoon werd afgetapt daar achteraf van op de hoogte wordt gesteld. Ook dat is blijkbaar niet gebeurd, ondanks herhaalde verzoeken in die zin van Van Calster.

"Mijn herhaalde verzoeken tot kennisgave hiervan, hetzij inzage in het dossier, blijven zonder succes. Men blijft alles afschermen. Nog sterker: vorig jaar werd er zelfs een onderzoek bevolen bij het Comité P (dat in opdracht van het parlement toezicht houdt op de politiediensten, ToC) naar de “lek” over deze illegale tap. Want hoe was het mogelijk dat Van Calster dit te weten was gekomen."

Verderop in de mail wordt ook duidelijk dat Peter Van Calster en wellicht ook Karel Anthonissen ook “zeer vermoedelijk gedurende enige tijd werden achtervolgd/geschaduwd.”

De mail wordt afgesloten met een potentieel explosieve opmerking:

"Als nu zou blijken dat de raadsheer-onderzoeksrechter die de telefoontapbeschikkingen heeft ondertekend, een familielid heeft die voorkomt op de HSBC-lijst staat, is het hek helemaal van de dam (…) Leven we nog in een rechtstaat, of is dit ondertussen verworden tot een schurkenstaat, is een vraag waarvan het antwoord voor mij ondertussen duidelijk is geworden."


Panama Papers

Morgen (dinsdag 21 juni) getuigt Karel Anthonissen in de parlementaire commissie Panama Papers. Opmerkelijk is dat uitgerekend vandaag justitieminister Koen Geens (CD&V) een wettelijk initiatief aankondigde om perslekken verder aan banden te leggen. Officieel is de regering het beu dat er informatie over onderzoeken naar terreur uitlekken, maar achter de schermen zouden ook de gelekte documenten van de Nationale Bank op basis waarvan Apache vorige week berichtte over de neergang van Optima Bank en de weinig assertieve rol van de Nationale Bank daarin, meespelen.

Als minister Geens zijn plan doorvoert, zou de strafmaat op het lekken van gevoelige informatie verdubbelen van zes maanden tot een jaar. Geens wil ook toestaan dat het gerecht telefoontaps tegen verdachten gebruikt. Vandaag mag dat enkel voor zware misdrijven en “lekken” valt daar niet onder. Officieel toch niet. Afgaand op het mailverkeer tussen Van Calster en Anthonisssen gebeurde het in de feiten blijkbaar toch. Zonder dat daarvoor enige wettige basis bestond.

Opvallend is verder dat het initiatief van justitieminister Geens om de bijzondere opsporingsmethodes (BOM) uit te breiden tot het “lekken” van informatie, naadloos aansluit bij de (verguisde) oproep die voormalig procureur-generaal Yves Liégeois lanceerde tijdens zijn mercuriale in september 2012 om lekken strenger te bestraffen. Op dat moment liep de illegale telefoontap tegen onder meer zijn eigen magistraat al enkele maanden.


Blog Apache, 20-06-2016 (Tom Cochez - Georges Timmerman)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB