Opinie:
Patrick Loobuyck is hoogleraar levensbeschouwing (UAntwerpen) en gastprofessor politieke filosofie (UGent).

Iedereen met gezond verstand weet dat het sinterklaasfeest niet verknald wordt door Zwarte Piet op te schonen en de referenties naar zwarte slaven en kolonialisme weg te laten. Tradities evolueren nu eenmaal naargelang van tijd, context en gevoeligheden. De kinderen zelf merken er overigens niets van. Hoe zotter en kleurrijker de Pieten zijn, hoe liever ze het hebben.

Toch ben ik een koele minnaar van het Pietenpact dat deBuren met de steun van vele organisaties lanceerde. Men wilde een voorbeeld stellen voor Nederland, maar het draaide anders uit. Het ontketende een hele heisa. Het pact heeft immers de indruk gewekt dat er top-down iets is beslist en dat brave mensen zoals u en ik, die belang hechten aan de sinterklaastraditie als onderdeel van onze cultuur, eigenlijk racistisch zijn.

Mensen voelen zich gebruuskeerd, want de manier waarop Sint en Piet de laatste jaren acteren, heeft qua intentie natuurlijk niets met racisme te maken. De Zwarte Piet-traditie zet ook niet aan tot racisme, en heel wat mensen wisten tot voor kort niets over de link met koloniale slavernij. Door Zwarte Piet nu aan te passen, zal er dan ook niet minder racisme en discriminatie zijn dan vroeger. De aanpassing zorgt er ook niet voor dat er in het onderwijs meer aandacht komt voor ons koloniaal verleden. We hebben hier te maken met een symbooldiscussie: veel emotie, maar weinig zoden aan de dijk. Als het gaat over de strijd tegen vooroordelen, racisme en discriminatie, hebben onze samenleving, klassen en leraarskamers nog wel wat andere katjes te geselen. In dat opzicht voeren we deels het verkeerde debat.
Hysterisch

Maar er is nog een andere reden die mij sceptisch maakt. Er was hier de voorbije jaren immers vrij organisch een goede praktijk gegroeid. Pieten functioneren al langer dan vandaag niet meer als slaven die op pad zijn met de roe om in opdracht van een blanke de stoute kinderen in de zak te ontvoeren. Bijna geruisloos werden vorig jaar de eerste roetveegpieten opgevoerd en de onderwijskoepels hadden interne richtlijnen uitgevaardigd. Het is dan ook hoogst ongelukkig dat we vandaag de discussie over Zwarte Piet opnieuw aangezwengeld zien. Dit maakt onnodig enkele maatschappelijk onwenselijke en gevaarlijke demonen los.

De politieke recuperatie door nationalistische, populistische en extreemrechtse partijen en groepen lag voor de hand. En zie. Een aantal Vlaams Belang-mandatarissen heeft op sociale media alle remmen losgegooid, Bart de Wever (N-VA) heeft zich onmiddellijk geprofileerd tegen het pact en zijn partijgenoot Liesbeth Homans maakt zich populair door het al te politiek correcte Minderhedenforum af te dreigen.



Het debat verloopt hysterisch. Verwijten vliegen over en weer. De fans van Zwarte Piet zouden beschaamd moeten zijn en worden beschuldigd van ongevoeligheid, bekrompenheid en racisme. Omgekeerd beschouwen de fans van Zwarte Piet hun elitair verlichte tegenstanders als beeldenstormers die niet zullen rusten vooraleer de hele Vlaamse cultuur vernietigd is. Populistisch rechts vindt dat het Minderhedenforum en deBuren polariseren, weldenkend links vindt dat de rechtse populisten polariseren. De bedoeling van het pact was inclusiviteit en sereniteit, maar het resultaat is heftige verdeeldheid.

De politieke recuperatie bespeelt handig een aantal sentimenten die vanuit progressieve hoek vaak onderschat en ondergewaardeerd worden. De samenleving is meer dan een optelsom van individuen. Mensen weten zich met elkaar verbonden door taal, media en gedeelde ruimte, maar ook door een aantal gemeenschappelijke culturele referenties, feesten, tradities en gebruiken. Dit maakt dat Vlamingen zich thuis voelen in Vlaanderen, Fransen in Frankrijk en Spanjaarden in Spanje.
Ontheemding

Door immigratie en globalisering groeit een gevoel van ontheemding. Mensen krijgen het vervreemde gevoel dat ze in België geen Belg meer mogen zijn. Of dat gevoel terecht is, is voer voor discussie. Maar dat dit onbehagen reëel is, staat buiten kijf. Het verklaart mee de brexit, Trump en het succes van nationalisme en extreemrechts in Europa. Ik zie het met lede ogen aan, maar het goedbedoelde Pietenpact geeft populisten de wind in de zeilen.

Populisme werkt immers met een eenvoudig schema: elite versus volk. Het Pietenpact voedt de perceptie dat de weldenkende elite haar wereldvreemde multiculti-agenda door de strot van de gewone mens wil duwen. Mensen gaan hun verdedigingsstekels opzetten en populisten weten precies welke snaar ze moeten bespelen. Dit alles is niet onschuldig.

Geloof me vrij: de zelfverzekerdheid en de megafoon die populisten eerst door de overwinning van Trump en nu door het Pietenpact aangeboden krijgen, zullen ons niet fijngevoeliger maken voor discriminatie, vooroordelen en racisme. Integendeel. In de VS voert men nu actie tegen Trump, in Europa zetten weldenkenden acties op tegen Zwarte Piet. Progressieven vergissen zich maar beter niet van vijand.

Bron: De Morgen
Datum: 15/11/2016

Eigen mening:
Ik vind dat deze opinie een perfecte weergave geeft van de situatie. Want de schrijver heeft gelijk dat de zwarten-pieten-discussie helemaal niet over Zwarte Piet gaat. Het gaat over de globalisering die zorgt dat mensen zich vervreemd gaan voelen in hun eigen land.
Daarom dat Zwarte Piet voor zowat de hevigste racismediscussie in jaren heeft gezorgd. De Belgen die zijn opgegroeid met Sinterklaas en Zwarte Piet zien niet hoe het feest racistisch is. En moesten ze daar toch van overtuigd geraken, betekend dat nog niet dat ze het willen veranderen.
Voor velen voelt dit ook als de zoveelste aanval, waarom moeten wij veranderen vanwege minderheden? Wat beteken deze landsgrenzen nog? Wat betekend het om Belg te zijn? Dat zijn de grote vragen die zich afspelen in de hoofden van vele mensen.
Maar voor politiek-correcte elite is de multicultuur een verrijking, beter dan apartheid en discriminatie. De visie van de gewone man in de straat is echter anders. Hij gaat ver mee in het verhaal van de multiculturele samenleving, maar tegelijk word hij ook bang dat hij zijn identiteit gaat verliezen. Hij ziet zijn eigen cultuur ten onder gaan onder het motto iedereen inclusief.
Nu met Zwarte Piet is er een gevoelige snaar geraakt. Omdat dit een feest is voor onze kinderen, en mijn kind mooi kind, iedereen beschouwt zijn kroost als het meest belangrijke ter wereld. Deze discussie gaat dus niet enkel over de volwassen wel denkende mens. Maar over hoe wij onze kinderen opvoeden.
Ik heb al argumenten gehoord zoals: "De kinderen merken het niet, als ze met blauwe piet opgroeien vinden ze dat ook goed." Het probleem echter is niet zozeer hoe onze kinderen dit ervaren, natuurlijk telt dit ook voor veel mensen mee. Maar waar het echt om gaat is dat met het pietenpact ons vertel wordt dat we onze kinderen verkeerd opvoeden. En de vraag is niet: voeden we ze verkeerd op? Maar wel: willen we ze wel anders opvoeden?
Want wat is er mooier dan dat jouw kinderen cadeautjes krijgen van Zwarte Piet, net zoals wij daar vroeger ook cadeautjes van kregen.

Ja in de Zwarte-Pieten-discussie worden de argumenten vooral uit het jeugdsentiment gehaald. Want daar draait het vooral om, ons jeugdsentiment doorgeven aan onze kinderen.