Onze ouderen en ouderenzorg komen vaak negatief en schrikwekkend in beeld. Onterecht, schrijft Peter Persyn. 'Slechts 5 procent verblijft in een rusthuis. We moeten dus volop inzetten op een gecoördineerd vrijwilligersbeleid', klinkt het.

Tegen 2030 zijn ruim 2 miljoen Vlamingen ouder dan 65 jaar. We leven steeds langer. Na de pensioengerechtigde leeftijd staan ons steeds meer gezonde jaren te wachten. En toch is het beeld dat we in Vlaanderen ophangen van onze ouderen en de ouderenzorg veelal negatief en schrikwekkend.

Denk aan de Pano-reportage die de commerciële rusthuissector een striemend fluitconcert op leverde. Terecht, de rotte appels moeten eruit, maar de commerciële sector beladen met alle zonden van Israël is wel zeer kort door de bocht. Bovendien: ouderenzorg is véél meer dan rusthuizen: slechts 5 procent van onze senioren verblijft in een woonzorgcentrum.

Gecoördineerd vrijwilligersbeleid

Maar ouderenbeleid is véél meer dan ouderenzorg. Lang niet al onze ouderen zijn zorgbehoevend en aangewezen op hulp van derden. Wie kent er nu geen vrijwilliger van gezegende leeftijd die van goudwaarde is voor zijn lokale voetbalclub of toneelclub? Ouderen zijn de leeftijdsgroep die het meeste aantal uren investeren in vrijwilligerswerk. Hulpeloos en afhankelijk zei u?

Ouderenbeleid is niet enkel 'zorg', maar gaat over alle gewone aspecten van het (samen)leven die onze groeiende groep senioren aanbelangen net als iedereen: inkomen/werken, wonen, mobiliteit, cultuur, vrijetijdsbesteding. En ja, ook zorg, ziekte, een warme omgeving ... Want uiteraard zijn er specifieke ouderdomskwaaltjes en bekommernissen en moeten we daar rekening mee houden.

In mijn praktijk als huisarts werd ik dagelijks geconfronteerd met ouderen die sociaal geïsoleerd en in totale eenzaamheid door het leven gingen. Het is dan ook van vitaal belang dat we de komende jaren volop inzetten op een gecoördineerd vrijwilligersbeleid, ontspannings- en ontplooiingsmogelijkheden en de versterking van het sociaal weefsel rond de ouderen.

Thuiszorg centraal

Ik pleit voor een verandering van onze focus. Als je onze ouderen bevraagt blijven de meeste ouderen het liefste zolang mogelijk thuis en willen ook zolang en zo goed mogelijk thuis verzorgd worden. Deze evolutie zorgt ervoor dat we onze aandacht moeten verleggen van de residentiële instellingen naar de thuissituatie, met meer middelen en ondersteuning voor zelfzorg, woningaanpassing, mantelzorg, gezinszorg, thuisverpleegkunde, eerste lijn...

De naar schatting 600.000 mantelzorgers in Vlaanderen, verdienen alle erkenning en ondersteuning, bijvoorbeeld via de verder uitwerking van thematische verloven en bescherming van hun sociale rechten (pensioen), maar ook via verdere uitbouw van oppashulp, nachtopvang, respijtzorg.

Een zorgbudget voor elke Vlaamse oudere

Niet alleen de focus, daarmee ook de financiering van de zorg moet anders. Die kan efficiënter, transparanter en met meer inspraak van de ouderen zelf. Daarom pleiten wij in de ouderenzorg voor meer vraaggestuurde, persoonsgerichte financiering, naar analogie met de financiering van personen met een beperking.

Na een objectieve meting krijgt iedere oudere een score waaraan een individueel zorgbudget wordt gekoppeld, ongeacht of de patiënt thuisblijft of in voorzieningen verblijft. Finaal zal de oudere dus zelf kunnen kiezen welke en waar ze hun erkende zorg inkopen. Wie thuis wil blijven maar zorgbehoevend is zullen we daarmee blijven ondersteunen, misschien zelfs meer dan nu.

De verdere uitbouw van de Vlaamse Sociale Bescherming biedt de uitgelezen opportuniteit om de komend jaren omslag naar deze meer vraaggerichte financiering uit te werken. Dat betekent meer geld naar de handen aan het bed, de zorg van en voor mensen, minder naar bakstenen en vooral minder naar structuren.

Bron:
Knack 18/11/17

Eigen mening: De vergrijzing van onze samenleving is een feit. Aangezien een groot deel van onze bevolking ouderen zijn, vind ik het geven van een zorgbudget een zeer goed plan. Zo wordt de keuze tussen het verblijven in een rusthuis of thuis gemakkelijker. Ouderen moeten minder denken aan komende medische problemen en of ze zich dit wel kunnen veroorloven. Het aanvullen van hun pensioen met een zorgbudget vind ik ook heel goed omdat zij meer nood hebben aan verzorging dan een gezonde, jonge persoon waardoor ze dus ook meer geld nodig hebben. De beelden en verhalen in het nieuws omtrent de rusthuizen zijn schrikwekkend en zorgelijk. Ik hoop dat ze dit zeer doordacht zullen aanpakken. Er zijn veel ouderen die geen hulp nodig hebben. Ze komen zelfs vaker buiten en hebben een grotere invloed op de maatschappij dan alle andere.