BRUSSEL - Zeven op de tien directeurs basisonderwijs hebben nog geen enkel evaluatiegesprek gevoerd. Een slag in het water, zegt de koepel van het stedelijk en gemeentelijk onderwijs.

Van onze redacteur

'Ik kom er gewoon niet aan toe. Geen tijd, te veel papierwerk, te veel andere taken.' Marleen Devos is directrice van de stedelijke basisschool Peter Benoit in Neder-Over-Heembeek (Brussel). Zij zou een twintigtal medewerkers moeten evalueren. Maar dat lukt dus niet.

In 2008 werd er een decreet van kracht dat functionerings- en evaluatiegesprekken oplegde in het onderwijs. Het OVSG, de koepel van het stedelijk en gemeentelijk onderwijs, wilde wel eens weten hoe het gesteld is met de toepassing daarvan. We zijn vier jaar verder, en vier jaar is precies de termijn waarbinnen er een evaluatie van de vastbenoemde leerkrachten moet gebeuren.

Wel, erg ver staat het er niet mee. Uit een rondvraag van het OVSG blijkt dat 71 procent van de directeurs basisonderwijs die antwoordden, aangaf geen enkel evaluatiegesprek gevoerd te hebben. Slechts 8 procent had al zo'n gesprek met meer dan de helft van zijn ploeg.

In het middelbaar is het iets beter. Daar zegt 53 procent nog nooit een evaluatiegesprek gevoerd te hebben. In het deeltijds kunstonderwijs is de situatie vergelijkbaar met het basisonderwijs.

Jongere leerkrachten

Als het toch gebeurt, is het meestal voor de jongere leerkrachten aan de vooravond van hun benoeming. Met de functioneringsgesprekken gaat het iets beter.

De redenen die de directies aangeven: het slorpt te veel tijd op, ze hebben andere prioriteiten, kreunen onder te hoge administratieve last... 'Directies middelbaar moeten gemiddeld veertig tot vijftig mensen evalueren, dat is gewoon onmogelijk als je het ernstig wilt doen', zegt Patriek Deblaere, algemeen directeur van het OVSG. 'In alle boeken over personeelsbeleid lees je dat een leidinggevende hoogstens tien mensen kan evalueren. Scholen hebben geen middenkader waaraan ze dergelijke taken kunnen toevertrouwen. Ze verzuipen nu al.'

Deblaere noemt het decreet dan ook 'een slag in het water'. Hij hoopt dat een en ander bijgestuurd wordt in het loopbaandebat. 'Al blijven de directies achter het idee van de evaluaties staan, ze vinden dat het een meerwaarde kan bieden.'

Zo'n evaluatie is niet vrijblijvend. Als iemand tweemaal na elkaar of drie keer in de loopbaan een slecht rapport krijgt, riskeert hij ontslag. Vroeger kon dat alleen na een tuchtprocedure.

Al loopt het niet zo'n vaart met die ontslagen. De tien dossiers die de jongste twee jaar in beroep behandeld werden, sneuvelden vrijwel allemaal op procedurefouten, meldt Deblaere.

Geen beloning

Er is een sanctie na een negatieve evaluatie. Maar er is geen beloning bij een positieve. 'In die zin is een goede evaluatie niet meer dan een schouderklopje', zegt Deblaere.

Wat als er geen evaluatie gebeurt? Dan kan een school zich nooit op de voorbije vier jaar beroepen als er klachten zijn over iemands presteren.

'Evaluaties, dat komt uit de privésector. Het is niet toepasbaar in het onderwijs', meent Marleen Devos. 'Let op, ik vind het een goed instrument om je werking te verbeteren. Maar ik moet het hier wel anders doen. Met klasbezoeken, occasionele functioneringsgesprekken en coaching proberen we hetzelfde te bereiken. En dat werkt ook.'

Bron: De Standaard

Mijn mening:
Dit vind ik toch wel een beetje verontrustend nieuws. Als leerkracht dien je jezelf permanent bij te scholen met kennis. Maar leerkracht zijn is volgens mij niet enkel kennis. Het heeft ook te maken met je manier van doen, van handelen. Het is positief in het artikel dat jongere leerkrachten nog wel een gesprek hebben, maar ik denk dat het van groot belang is om dat ook nog op latere leeftijd te doen. Er kunnen altijd problemen zijn, waar je zelf geen weet van hebt, maar wat misschien door een gesprek aan het licht gebracht kan worden. Directies hebben het al druk, dat hoor je mij niet zeggen, maar dit zou toch bij hun takenpakket moeten horen. Zoiets wordt snel als 'lastig' of 'overbodig' beschouwd, terwijl het toch wel iets belangrijk is!

Geen tijd voor evaluatiegesprekken? Dat kan toch niet… Het is net belangrijk dat leraren worden geëvalueerd en opgevolgd. Het mag geen excuus zijn dat hier te weinig tijd voor is, omdat de directie te veel werk heeft met de papierhandel. Langs de andere kant is het begrijpelijk dat je als directeur geen vijftig leerkrachten op regelmatige basis kunt spreken. Daarom is het misschien een goed idee om hier externen voor in te schakelen die het proces van de leerkrachten bijhouden. De directie kan jaarlijks enkele evaluaties bijwonen en voor de andere leerkrachten wordt een mooi overzicht van hun evolutie gemaakt.
Zoals Nic ook al aanhaalde, is het belangrijk om zowel jonge als oudere leerkrachten te interviewen. Op die manier blijft de directie zicht hebben op de loopbaan van die oudere leerkrachten. Als ze dan toch een slechter gesprek hebben, kunnen er tijdig maatregelen getroffen worden om mogelijke problemen te verhelpen en de werking van de school te optimaliseren.