Vandaag ben ik hoogleraar, gisteren was ik nog bruin crapuul

Baki Topal (Trabzon, 1965) is pancreas- en leverchirurg. Hij werkt als hoogleraar aan de faculteit geneeskunde (KU Leuven) en is kliniekhoofd abdominale heelkunde (UZ Leuven).


De racistische reacties op het overlijden van een 15-jarige jongen uit Genk die omkwam bij een quadongeval in Marokko, haalde alle voorpagina's in Vlaanderen.


Sommigen onder u zullen zich persoonlijk aangevallen voelen door wat hierna volgt. De adrenalinespiegels zullen torenhoog stijgen bij hen die zich al in oorlogstenue bevinden. Ik hoop alleszins dat de bazooka's nog niet geladen zijn. Nee, ik verklaar niemand de oorlog. Integendeel zelfs, ik reik de hand naar iedereen die ze grijpen wil. Het is zo verbluffend hoe angst of chaos de ware ik van een mens boven water brengt. De recente oproepen tot haat, racisme en geweld vanuit diverse gelederen van onze maatschappij aan het adres van 'de anderen' hadden, zoals velen, ook mij moeten choqueren. Maar waarom zou zoiets alledaags een mens nog choqueren? Is het omdat het taboe rond echte meningsuiting doorbroken wordt en de mens openlijk kleur bekent, of omdat de mens zich nu plots racistisch, discriminerend, haatdragend of mensonterend begint te gedragen? Of, omdat dit helse spektakel zich afspeelt in het hart van de Europese democratie, solidariteit en verdraagzaamheid?


In een moderne democratie, maar ook in alle religies, is elke aanzet tot geweld, racisme of haatspuierij verwerpelijk en mensonwaardig. Het etaleren van een superioriteitsgevoel kan veel mensen een boost geven. Toch is dat een illusoire voedingsbodem die een gevoel van machteloosheid of minderwaardigheid probeert te verstoppen. Elk gevoel is vluchtig, een tijdelijk fenomeen dat repetitief kan zijn, maar steeds kortstondig is. Het menselijk brein beloont gedragingen door dopamine te produceren, een prikkelende neurotransmitter. In geval van superioriteitsgevoel is dit dopaminesnoepje enkel een beloningssignaal dat de machteloosheid van die superieure leider bekrachtigt.

SHARE
Sommige leidinggevenden op ons fantastische continent weten heel goed dat respect het meest waardevolle betaalmiddel is. Zij vinden dat respect enkel hun eigendom is
In de wereld van bijvoorbeeld bavianen eist de leider zijn machtspositie binnen de kudde op door zich gewelddadiger en brutaler op te stellen. Het fundamentele verschil tussen de baviaan en de mens is de ratio, waarmee de mens elke vorm van superioriteitsgevoel kan wegbalanceren met een vleugje morele waardigheid, liefde en respect. Terwijl de mens bouwt aan een duurzame harmonieuze samenleving met groeiend wederzijds respect, blijft de baviaan het onderspit delven op de maatschappelijke ladder.

Vandaag ben ik hoogleraar aan een van 's werelds meest prestigieuze universiteiten. Eergisteren was ik een achtjarige nietsbetekenende aardappeldief. Gisteren nog bruin crapuul, vuil uitschot, een barbaar die het leven niet waard is... En morgen ben ik niets meer dan een stofdeeltje dat de relativiteitstheorie op de proef stelt. Sommige leidinggevenden op ons fantastische continent zouden over lijken gaan en eisen respect voor hun waarden. Zij weten kennelijk heel goed dat respect het meest waardevolle betaalmiddel is. Zij vinden dat respect enkel hun eigendom is. Laten we trots zijn dat Europa veel meer is dan zij die zich het alleenrecht op respect toe-eigenen. Dat Europa elke eis op toe-eigening van de universele humane waarden zal verbannen als uiting van schaamte voor wat Europa staat: tégen racisme, discriminatie, geweld en haat.

De bestaansreden van een mens wordt bepaald door ontelbare complexe en onvoorspelbare interacties tussen miljarden neuronen in onze hersenen. Wat is de mens waard als hij niet in staat is de wetmatigheden van zijn natuur te overwinnen en die om te buigen in het belang van een hoger doel? Tijd is meedogenloos. De enige werkelijkheid die echt is, is dat we geboren worden en sterven, net zoals sterren ontstaan en uitdoven. Wat tussen dat ontstaan en verdwijnen essentieel is voor een menswaardig bestaan, zijn de positieve interacties die we met anderen aangaan. Want zonder die interacties wordt het individu irrelevant en is er geen bestaan. Niet vandaag en ook niet morgen.

Bron: De Morgen (4/08/2016)

Mijn mening: Ik kan mij volledig vinden in dit opiniestuk. Ik vind vooral de laatste alinea pakkend: ' Zonder positieve reacties wordt het individu irrelevant en is er geen bestaan.' Vandaag de dag zouden we hier veel meer mee bezig moeten zijn. We zijn meer bezig met negatieve interacties dan met positieve. Al de racistische of discriminerende uitspraken, zijn niet positief te noemen. We hebben dan wel recht op vrije meningsuiting, maar ik vind ook dat we iedereen moeten zijn als een mens zoals we zelf zijn. We hebben dezer tijd veel meer nood aan positieve interacties, deze vinden naar mijn mening te weinig plaats. We hebben al vaak een hoop vooroordelen klaar, voordat we iemand echt hebben leren kennen. 'Er is gisteren gestolen in de krantenwinkel op de hoek.' 'Het zal wel een buitenlander zijn.' is dan vaak het antwoord. Nee, ook autochtonen kunnen stelen. We moeten in een verdraagzame maatschappij kunnen leven zonder alle vooroordelen die we hebben.