‘Pintje nog maar eens duurder’, kopten de kranten vanmorgen. Het lijkt een jaarlijks weerkerend ritueel: het luiden van de noodklokken over de steeds verder stijgende bierprijzen. Ook in januari van dit jaar, in januari 2015 en november 2012 stonden de kranten vol over de stijgende bierprijs.

Bier stijgt abnormaal snel

Dit keer verhoogt AB InBev de prijs van bier met gemiddeld 3,04 procent. Dat is inderdaad fors. De inflatie in België bedroeg in november immers maar 2,07 procent. AB InBev verwijst naar de innovaties en investeringen die moeten worden bekostigd. Maar dat geldt evengoed voor producenten van, pakweg, brood, diepvriespizza’s, spaghettisaus en pindakaas. Desondanks is de prijs van voeding het afgelopen jaar veel minder snel gestegen dan die van bier. De voedingsinflatie bedroeg in november maar 1,64 procent, ongeveer de helft van de verhoging die AB InBev doorvoert.

Ook over een periode van tien jaar is de bierprijs abnormaal sterk gestegen. Bier is nu 35,5 procent duurder dan in november 2007, zo blijkt uit gegevens van de FOD Economie. Vooral voor speciaalbier ging de prijs fors de hoogte in: met 43,0 procent in tien jaar tijd. Voor pils was het 29,8 procent.

Ter vergelijking: melk is in diezelfde periode maar 7,1 procent duurder geworden, mineraalwater 16,8 procent, fruitsap 14,0 procent en wijn 28,5 procent. De bierprijs stijgt dus veel sterker dan die van andere dranken.

De horeca is ongerust

De horecasector is daar niet blij mee. De prijsstijgingen moeten worden doorgerekend aan de klant, en hoe duurder het product, hoe minder vlot het aan de man te brengen is. ‘Dit is een slecht signaal’, vindt Gerrit Budts van Horeca Vlaanderen. Vooral omdat de prijs in de horeca sterker stijgt dan in de winkel. Hij stelt vast dat de prijs van AB InBev-producten als Stella en Leffe Blond veel sneller omhoog ging dan bijvoorbeeld koffie. Al steeg de prijs van Coca-Cola nog sterker. ‘Je ziet duidelijk dat de prijsstijging minder is als de concurrentie meer speelt’, zegt hij.

Laure Stuyck, de woordvoerster van AB InBev Belgium, zegt dat de prijsstijgingen het gevolg zijn van een veelheid aan factoren. Ze noemt onder meer de structuur van de markt, de mix van soorten bier, de kost van grondstoffen, personeelskosten, accijnzen en indirecte belastingen.

Vorige maand heeft het Prijzenobservatorium geprobeerd te achterhalen waarom bier sneller duurder wordt dan andere voedingsmiddelen, en waarom de prijsstijgingen in België hoger zijn dan in het buitenland. De afgelopen zeven jaar steeg de Belgische bierprijs dubbel zo snel als in Frankrijk, en drie maal zo snel als in Duitsland. Een deel van de verklaring zijn de accijnzen, die in België wat sterker stegen dan in de buurlanden. Ook stelt het prijzenobservatorium vast dat de winkelprijzen sneller stegen dan de groothandelsprijzen – de supermarkten vragen dus een hogere winstmarge.

De macht van AB InBev

Heeft de grote marktmacht van AB InBev iets te maken met de sterke prijsstijgingen, zoals Horeca Vlaanderen suggereert? Ook de Europese Commissie uitte vorige week nog dat vermoeden. Ze overweegt AB InBev op het matje te roepen omdat de gigant import van goedkoper buitenlands bier in België zou verhinderen.

Uit de analyse blijkt dat de grote bierfabrikanten elkaar op de voet volgen in hun prijspolitiek. ‘De prestaties van de dominante speler beïnvloeden in grote mate de prestaties van de sector’, concludeert het Prijzenobservatorium. De marktconcentratie is groot: AB InBev, Alken-Maes en Duvel Moortgat hebben samen 62 procent van de markt in handen. Wel blijkt de concentratie van de markt licht af te nemen. In 2010 was de top-3 nog goed voor 71 procent van de markt.

Niet onlogisch dat we minder drinken

Een opmerkelijke omstandigheid is dat de bierconsumptie in België gestaag daalt. In zes jaar tijd is de markt met 9 procent gekrompen. In de horeca ging het zelfs om 17 procent. Een prijsverhoging lijkt dan niet direct de meest verstandige reactie. Tenzij je natuurlijk je winstcijfers op peil wilt houden door de slinkende omzet te counteren met een hogere marge. De winstmarge van de Belgische brouwers is inderdaad stevig, al is er geen sprake van een opvallende stijging, stelt het Prijzenobservatorium vast.

De brouwerijen in ons land zijn dubbel zo rendabel als hun Duitse sectorgenoten, en scoren ook een stuk beter dan het Europees gemiddelde. Dat kan natuurlijk wel te maken hebben met de kwaliteit van de bieren. In België bestaat een groot deel van de productie uit speciaalbieren. Met een ambachtelijke trappist of een drie maanden gerijpte Duvel valt meer te verdienen dan met een pilsbier van dertien in een dozijn.

Hoe dan ook, het ziet er niet naar uit dat de trend van het steeds duurder wordende bier snel zal keren. Maar zeg niet dat we niet gewaarschuwd zijn. De brouwer van Stella Artois maakte jaren geleden al reclame met de slagzin: ‘reassuringly expensive – geruststellend duur’.

Bron: De Standaard - 05/12/2017
http://www.standaard.be/cnt/dmf20171205_03225740

Eigen mening:
Iets wat de Belg nauw aan het hard ligt: alcoholconsumptie. Geef maar toe, we mogen dan wel Vlamingen heten, we zijn echte Bourgondiërs. Een stevige maaltijd, zowel thuis als op restaurant, gaat vaak gepaard met alcohol. De favoriet van veel Belgen is dan ook onze eigen specialiteit: bier. Of dat alcoholverbruik momenteel in de juiste mate wordt toegepast (bingedrinking, alcoholverslavingen,..) is een andere discussie.

Ik vind de cijfergegevens uit dit artikel ronduit schokkend. Op 10 jaar tijd is een pintje 35% duurder geworden. Dit jaar steeg de prijs van bier dubbel zo hard als die van de rest van de voedingsindustrie. Wat blijkt, de steeds hoger wordende accijnzen doen de bierprijs sterk stijgen. Ik zet mij wel vraagtekens bij de marge die onder andere ABInbev hanteren, aangezien hun winstmarges enorm hoog liggen en België als bakermat en afzetmarkt een belangrijke speler is. Ik vind de percentages van de prijsstijging een tikkeltje overdreven.

Hier houd ik een dubbel gevoel aan over: ik ben zelf een occasionele drinker. Wanneer ik dan alcohol consumeer, verwacht ik mij in mijn stamcafé dan ook aan redelijke prijzen. De realiteit ligt anders, want de accijnzen liggen in België pakken hoger dan in onze buurlanden. Hiermee kent ons land een prijsstijging die 3x zo hoog is als in Duitsland. Ik kan mij voorstellen dat dit voor veel horeca-uitbaters een ramp is. Cafés teren vaak op de gepeperde rekening van klanten die (hoe kan het ook anders) meer dan voldoende alcohol consumeren. Wanneer zij merken dat hun bier-omzet met 17% daalt, voelen zij dit serieus in hun portemonnee. Als je in het achterhoofd houdt dat 52% van de cafégangers voor bier kiest, zie je onmiddellijk dat dit een drama is voor de horeca. Natuurlijk zal je klanten hebben die opteren voor een alternatief (wijn, cocktails of frisdranken) maar er zal altijd een substantieel deel van de omzet verloren gaan.

Langs de andere kant is het belangrijk dat het heffen deze accijnzen hun dubbele doelstelling wél bereiken: verhoogde inkomsten voor de regering én een daling in de alcoholconsumptie van de bevolking. Vooral in die laatste (maar vermoedelijk minst belangrijke) doelstelling slaagt de accijnzenverhoging met verve: de totale bierconsumptie daalde in 6 jaar tijd aanzienlijk (-6%). Of dit enkel toe te schrijven is aan de accijnzenverhoging is ook twijfelachtig, maar de ervaring leert ons dat mensen hun gedrag veranderen als je hen in hun portemonnee raakt.

Wat daar nog eens bijkomt is het, naar mijn aanvoelen, machtsmisbruik van de marktleiders op dit moment. Ik hoop dat het Europees onderzoek naar dat machtsmisbruik op de Belgische markt duidelijkheid schept over de positie die onder andere ABInbev inneemt. Ik kan mij niet voorstellen dat alle prijsstijgingen momenteel gegrond zijn en dus is de consument hier het slachtoffer van een monopoly, want laat ons eerlijk zijn: ABInbev domineert de markt.