De verloren generatie


Het laat zich raden hoe het tijdens zo'n nachtelijk crisisberaad toegaat. Alle scenario's, alle compromissen zijn bekeken, betast en weer afgevoerd. Blijft alleen de vraag: hoe vertellen we de buitenwereld dat we geen oplossing hebben? Ruim een week eerder had de premier in het parlement nog wat meer tijd gevraagd. Het probleem, Brussel-Halle-Vilvoorde, dat door de christen-democraten van CD&V veertig jaar lang op het ijs was gelaten, zou nu eindelijk een oplossing krijgen. Beter nog: het zou een oplossing worden die het evenwicht en de verstandhouding tussen de twee grote gemeenschappen des lands niet zou verstoren. Vooral de verwijzing naar het veertig jaar lange onvermogen van de christen-democraten leverde de eerste minister een krachtig applaus op van de meerderheidspartijen.

Maar de oplossing kwam er niet. En dan heeft een regering doorgaans maar één mogelijkheid. Ze geeft het eigen onvermogen toe en trekt daaruit de conclusie dat in die omstandigheden niet kan worden voortgeregeerd.

Bij Paars gaat dat kennelijk anders. In het dossier van DHL en de nachtvluchten, waar de premier ook een doortastende tussenkomst in het vooruitzicht had gesteld, een die de maximale werkgelegenheid bij het koerierbedrijf zou garanderen, kwam de meerderheid uiteindelijk aankondigen dat ze geen oplossing had. Waarna ze gewoon bleef zitten. Want de val van de regering zou niet opportuun zijn. Er lagen immers moeilijke economische en sociale dossiers ter tafel die een oplossing eisten. Kortom: het aanblijven van de regering was een weldaad voor het land - en je moest al van het verzuurde type zijn om dat niet in te zien.

Die truc heeft Paars de voorbije week nog eens herhaald, nu met de hulp van de koninklijke entourage die al maanden in de hoogste staat van paraatheid verkeert. Want in Laken delen ze de mening van Elio Di Rupo en Joëlle Milquet dat de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde het einde van het land betekent. Dat de desastreuze economische situatie waarin Wallonië zich bevindt veel bedreigender is voor België, lijkt iedereen daar te ontgaan.

Uiteindelijk hebben de angst van het hof voor een in zijn ogen nieuw communautair avontuur en de vrees van de Vlaamse meerderheidspartijen voor vervroegde verkiezingen en een nieuwe 'zwarte zondag' elkaar gevonden.

De tweede paarse ploeg van Guy Verhofstadt vertoont alle uiterlijke kenmerken van een regering, maar sinds haar aantreden in 2003 heeft ze nog geen dag geregeerd. Aanvankelijk werd de meerderheid op non-actief gezet omdat alle aandacht zich toespitste op de mogelijke verhuizing van de premier naar de Europese Commissie. Daarna kwam DHL en tot vorige week beheerste Brussel-Halle-Vilvoorde maandenlang de politieke agenda. Tussendoor kocht de regering een loonakkoord.

Uitgerekend op het moment dat de economische groei dreigt stil te vallen, staat Paars voor nog een bijzonder delicate opdracht: de onderhandelingen over de financiering van de sociale zekerheid en het loopbaaneinde. Twee dossiers met alweer een stevige communautaire ondertoon. Want zoals Knack-tekenaar Ian het onlangs puntig stelde: 'Als politici zich tegenwoordig bij voorkeur bezighouden met kleine communautaire problemen, dan is dat omdat er geen grote problemen meer zijn die niet communautair zijn.'

Premier Verhofstadt wordt tegelijk geconfronteerd met verdeeldheid in zijn eigen VLD. In peilingen zakt de partij stilaan naar het niveau van voor de periode van Omer Vanaudenhove. Het gevoelen bestaat bij de eigen achterban dat de VLD geen serieus alternatief meer is. In de communicatie tussen partijleden en VLD-mandatarissen onderling komt de bitterheid bovendrijven. 'Zes jaar Paars en we kunnen niks voorleggen', dat is de teneur van de boodschappen.

Ooit sprak toenmalig SP-voorzitter Louis Tobback naar aanleiding van de ravage aangericht door het Agusta-schandaal, over 'het einde van een generatie'. Bij de VLD zitten ze opgescheept met een verloren generatie, die van Guy Verhofstadt. Een generatie die 'een radicale ommekeer wilde, los van politieke, commerciële, syndicale of zuilgebonden oogmerken en belangen'.

De resterende exemplaren van de drie Burgermanifesten van Guy Verhofstadt hebben lang genoeg in de ramsj gelegen. Ze mogen nu naar de papiermolen worden gedragen.


RIK VAN CAUWELAERT, Knack 18-05-2005

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB