Vragen bij enkele citaten over Marokkanen en Polen

door Lucas Catherine


"Jonge, mannelijke en donkere types. Als enkele van die elementen kloppen, wordt de rest aangevuld met wat je in je hoofd hebt opgeslagen, op basis van wat je ooit ergens gelezen of gehoord hebt misschien" zegt sociaal experimenteel psycholoog Guido Peeters (KU Leuven) in De Morgen (26/4). "Maar dit heeft niets met racisme te maken."


Kan iemand mij dan uitleggen hoe het komt dat al die getuigen in het Centraal Station onmiddellijk de link gelegd hebben naar Marokkanen, en enkel naar Marokkanen? Dit duidt er juist wel op dat dit wel degelijk met racisme te maken heeft. Een wijdverbreid en diep ingebakken racisme, iedere dag versterkt door de media en door een rits politici.

"Het was anders geweest als dit (hij bedoelt de moord in het Centraal-Station) was aangegrepen om de hele Magrebijnse gemeenschap te beschuldigen. Dat is niet gebeurd." Zegt socioloog Mark Elchardus (VUB) in dezelfde krant. Leeft die man in hetzelfde land, in dezelfde stad als ik? Heeft die niet gezien hoe horden journalisten op jacht trokken naar Marokkaanse buurten, naar scholen, winkels en moskeeën om de eerste de beste gehoofddoekte of gebasaneerde te vragen wat hij of zij er van dacht, en vooral, wat zij er gingen aan doen? Heeft die man niet de blikken van de Belgische bleekgezichten gezien van zodra ze meer dan twee jonge Marokkanen te samen zagen?

Wie gaat er een klacht wegens racisme indienen tegen Vlaams Belanger Paul Beliën, echtgenoot van Alexandra Colen, die schreef in zijn Brussels Journal, overgenomen door De Standaard:

"Op de videobeelden zie je ze als roofdieren langs de muur van het Centraal Station staan, nauwlettend spiedend om in de passerende kudde pendelaars een gemakkelijk prooi te vinden die ze vervolgens kunnen afmaken…Wie het ongeluk heeft om eruit te worden gepikt, maakt geen kans. De roofdieren hebben tanden en klauwen. De roofdieren hebben messen. Van kleins af hebben ze tijdens het jaarlijkse offerfeest geleerd hoe ze warmbloedige kuddedieren moeten kelen. Wij worden misselijk wanneer we bloed zien, maar zij niet. Zij zijn getraind, zij zijn gewapend…

Wanneer zelfmoordterroristen in Israël een aanslag plegen, pakken de Israëli’s hun ouders aan. Ze leggen met bulldozers de huizen van hun familie plat. Misschien blijkt onze ‘onverschilligheid’ wel uit het feit dat wij de ouders van de minderjarige, moorddadige ciminelen met rust laten, dat wij ze laten verder genieten van onze sociale zekerheid, dat wij hun huizen niet vernietigen en ze niet het land uitzetten als straf voor de misdadige kroost die zij in ons midden hebben geplant. Wellicht blijkt onze ‘onverschilligheid’ uit het feit dat het ‘xenofobe’ Vlaamse Belang slechts een vierde van de Vlaamse stemmen haalt, en geen 75 procent, want dit betekent dat slecht een vierde van de Vlamingen komaf wil maken met de roofdieren die rond de Vlaamse kudde zwerven, terwijl driekwart onverschillig blijft."

Ik ben benieuwd naar wie het iniatief neemt.

Welke minister gaat Marion Van San nu een onderzoeksopdracht geven naar het verband tussen Poolse cultuur, katholicisme en criminaliteit? Nu blijkt dat de mededader uit een ‘streng katholiek’ gezin komt (DM 26/4). Mag ik een hint geven?

Polen hebben nooit deelgenomen aan onze Renaissance of aan de Verlichting. Het enige wat ze ooit aan de Westerse cultuur hebben geschonken was de mazurka. Polen komen uit een land waar nu een fundanmentalistische partij aan de macht is die een integristisch katholiek maatschappijbeeld doordrukt: Vrouwenbetogingen op de Internationale vrouwendag worden er met stenen bekogeld. Holebi’s moeten er hun vergaderlokalen en café’s sluiten. Zij staan onder invloed van een integristisch, religieus leider, een zekere Woytilla, pas overleden, die predikte dat de Polen de voorhoede moesten vormen van een beweging die de waarden die nu in West-Europa gelden zou vernietigen en vervangen door de oude, christelijke waarden van voor de Franse Revolutie.

U neemt mijn hint niet au sérieux? Maar dezelfde redenering over Marokkanen, Arabische cultuur en islam neemt u wel au sérieux?


(Uitpers, nr. 75, 7de jg., mei 2006)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Grotendeels eens met de hier gemaakte analyse, al is het maar omdat zij ons in staat kan stellen om de zaak minstens ook eens van de andere kant te laten bekijken en vooral omdat ze komaf maakt met elk goedkoop racistisch pseudo-argument à la Beliën...

Belet mij niet te zeggen DAT er wel degelijk problemen zijn met 'hangjongeren' van allochtone afkomst in Brussel, en dat het anti-racismeargument niet als excuus kan/mag dienen om reële problemen te verdonkeremanen...

Dit weekend nog gehoord van een collega die in St.-Lucas in Brussel les geeft in het L.S.O.: bij de switch tussen twee lesuren ontstaat een conflict tussen (grotendeels allochtone) tweedejaarslln (13-14 jaar) van St. Lucas en twee Marokkanen op straat... Het begint met wat geroep en het eindigt met het smijten door het klasraam aan de straatkant met papierpropjes naar de twee op straat... De les begint, en de leraar ziet tot zijn ontzetting na een paar minuten twee gasten de klas binnenvallen, een van de twee heeft een pitbull aan de leiband... Ze gaan naar een bepaalde leerling in de klas, geven hem een klap in het gezicht, de leraar probeert de twee naar buiten te werken, maar krijgt daarbij zelf slaag (zijn bril sneuvelt), hij wordt bedreigd ('on va t'avoir'), terwijl tegelijk de hond onophoudelijk wordt aangespoord met 'attaque, attaque!' (maar die blijkt gelukkig nog niet zo goed te zijn opgeleid...). Het tumult heeft in tussentijd andere leerkrachten uit hun lokaal doen komen, en de twee oproerkraaiers vluchten uiteindelijk weg...

De Brusselse politie wordt verwittigd, en die belooft om iemand ter plaatse te sturen... Na vier uren is er nog steeds niemand te zien, en na aandringen van de directie geeft de politie als antwoord dat er 'momenteel geen geschikte politieagent voorhanden is omdat de enige Nederlandstalige aan de receptie zit en dus zijn werkplek niet kan verlaten'...

Frustratie alom uiteraard, met daarbij nog de bedenking van de collega in kwestie dat de wijk rond St-Lucas vnl. een Turkse wijk is waar nog nooit ook maar enig probleem mee is geweest. De infiltranten waren van Marokkaanse origine, duidelijk de bevolkingsgroep waar het meeste problemen mee zijn... naar zeggen van de collega niet ten eersten male overigens!

En dan te weten dat Philippe Moureaux (PS) van Sint-Jans-Molenbeek in het licht van zijn herverkiezing als burgemeester in het najaar zijn politiecorps zou gesommeerd hebben om bepaalde Marokkaanse wijken compleet te 'ontzien', t.t.z.: er carrément buiten te blijven met zijn politiecorps! Om maar te zeggen dat dit PS-haantje niet alleen onder vuur moet liggen omwille van zijn anti-Vlaamse provocaties, maar vooral omwille van zijn manifeste non-beleid! Het belooft alvast in het licht van de komende verkiezingen!

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Over stereotypes en amalgamen


De stigmatisering van Noord-Afrikanen, van moslims, van zigeuners doet in de nasleep van de moord op Joe Van Holsbeeck pertinente vragen rijzen over onze manier van samenleven, schrijven Jozef De Witte en Patrick Charlier.


HET fatale geweld tegen Joe Van Holsbeeck heeft veel reacties losgemaakt. Ook het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding heeft vele oproepen ontvangen waarvan de aard sterk veranderde naarmate het onderzoek vorderde. De eerste reacties benadrukten dat het duidelijk ging om racisme tegenover autochtone Belgen, terwijl men nadien, in de manier waarop de daders beschreven werden, de onbetwistbare uiting zag van racisme tegenover Noord-Afrikanen. Dat contrast riep bij ons enkele bedenkingen op, net als het feit dat niet alle dramatische gebeurtenissen dezelfde hevige emoties en media-aandacht losmaken. Want wie weet dat onlangs nog een jonge Afrikaan stierf bij de diefstal van zijn gsm?

De 'etnisering' van de persoonsbeschrijving van de daders (,,jonge Noord-Afrikanen'') heeft vrij snel expliciete en bedekte commentaren in de hand gewerkt over het racistische karakter van de feiten. Joe zou, volgens de aanhangers van deze stelling, niet vermoord zijn als hij van Noord-Afrikaanse origine zou geweest zijn. Geen enkel element laat tot op vandaag toe te veronderstellen dat de feiten gepleegd werden vanuit een racistisch motief. Die mogelijkheid moet natuurlijk onderzocht worden door de speurders, maar een verschil in origine tussen een dader en een slachtoffer kan, op zich, nooit voldoende zijn om te besluiten dat er sprake is van racisme. Iedere klacht of bewering dat er sprake is van racisme, moet telkens geobjectiveerd worden door elementen die dat racisme aantonen. Dat is een noodzakelijke voorwaarde vooraleer de antiracisme- of antidiscriminatiewet van toepassing kan zijn, een wetgeving die bedoeld is om alle burgers te beschermen.

Velen zijn op een verkeerd been gezet door de persoonsbeschrijving van de daders die door de gerechtelijke autoriteiten bekendgemaakt en door de media overgenomen werd. Er was bijna geen twijfel over mogelijk dat het om jonge Noord-Afrikanen ging. Alsof in het collectieve onderbewustzijn de gelijkstelling ,,jonge Noord-Afrikanen is gelijk aan crimineel'' leeft. De stigmatisering van die bevolkingsgroep was groot. En zelfs al zouden de daders van die origine geweest zijn, dan nog kan men daaruit geen collectieve verantwoordelijkheid of schuld afleiden. De spijtbetuigingen en de excuses die hun aangeboden werden, moeten zeker in herinnering gebracht worden en zijn nodig om het morele leed te compenseren.

Een tweede amalgaam deed nadien haar intrede. Net zoals eerst de Noord-Afrikanen werden nadien de moslims met de vinger gewezen. Alsof de Belgische moslims zich beperken tot enkel Noord-Afrikanen. Dat is de realiteit van de Belgische islam ontkennen die, naast een belangrijke Noord-Afrikaanse gemeenschap, eveneens bestaat uit Turken, zwarte Afrikanen, Oost-Europeanen, bekeerlingen, Aziaten en waarvan sommigen uit deze religieuze cultuur atheïst of agnostisch zijn.

Vandaag moet men zich hoeden voor de verleiding om het ene amalgaam te vervangen door het andere. Er is geen enkele reden om alle onderdanen van voormalige Oostbloklanden te criminaliseren, en dat met inbegrip van hun minderheden. Evenmin geldt dat voor alle vreemdelingen die zich op administratief vlak in een precaire situatie bevinden. Het gaat over onjuiste stereotypes die niet alleen een gevoel van onrechtvaardigheid, afwijzing en frustratie kunnen veroorzaken, maar die ook haatgevoelens kunnen aanwakkeren en kunnen leiden tot discriminaties en tot verdoken of bloedig geweld.

Er zijn in de tussentijd een reeks vragen gerezen die onze manier van samenleven in vraag stellen, zelf al blijkt nu dat zij niets te maken hebben met de dood van Joe.

In de eerste plaats is het evident dat een racistische houding niet eigen is aan één groep of aan een meerderheid. Geen enkele groep kan zich beroepen op een van nature uit open, gastvrije en respectvolle instelling. Het leren samenleven, de aanvaarding van de andere in zijn verschillen en gelijkenissen vormen zowel een collectieve als een individuele verantwoordelijkheid. Behoren tot een minderheid verhoogt natuurlijk het risico om geconfronteerd te worden met discriminatie, maar het ontslaat die minderheid niet van zijn verantwoordelijkheden en rechtvaardigt geen gedrag of uitlatingen die indruisen tegen de antiracisme- of antidiscriminatiewetgeving.

De tweede vraag is misschien nog gevoeliger. Is een etnische lezing van de criminaliteit aanvaardbaar, gerechtvaardigd en werkbaar? Hoe kan men tegelijkertijd ieder amalgaam en elke veralgemening afwijzen tegenover een bevolkingsgroep en anderzijds een reële of ingebeelde werkelijkheid in aanmerking nemen die ons door sommigen wordt voorgespiegeld? Maskeert een in hoofdzaak etnische aanpak geen andere factoren die bepalend zijn voor criminaliteit: de gezins- en de sociaal-economische situatie, de vervolgingspolitiek van politie en parket? Maar wanneer men de etnische invalshoek op een niet-stigmatiserende wijze combineert met andere factoren, kan dat dan niet toelaten om meer aangepaste preventiemechanismen uit te werken in bepaalde situaties?

We moeten in elk geval lessen trekken uit de initiatieven die al op het terrein genomen zijn. Zij kunnen de basis vormen voor een praktijk en een beleid die tot doel hebben de sociale cohesie te versterken door criminaliteitspreventie en door het responsabiliseren van sociale actoren. We denken bijvoorbeeld aan de cellen diversiteit die door sommige politiediensten opgericht werden, aan de buurtvaderprojecten,

Ondanks het gewelddadig karakter van de feiten en hun tragische afloop, ondanks de beoordelingsfout die gemaakt werd over de origine van de daders, ondanks enkele pogingen tot recuperatie, heeft onze samenleving, in haar geheel, blijk gegeven van gematigdheid, van een grote maturiteit en van een grote verantwoordelijkheidszin. Het Centrum erkent en waardeert de buitengewoon waardige en respectvolle houding en de burgerzin van de familie en de vrienden van Joe. Het ondersteunt de oproepen tot dialoog en engageert zich om hier nog actiever aan bij te dragen.

Jozef De Witte en Patrick Charlier (De auteurs schreven deze bijdrage namens het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding.)


DS, 02-05-2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB