China kreunt onder ‘ergste hittegolf in wereldgeschiedenis’


Europa gaat door zijn ergste droogte in meer dan 500 jaar. Maar het extreme weer teistert de hele wereld. In grote delen van China is het al 75 dagen heet en droog. De hittegolf daar is waarschijnlijk de ergste die de wereld ooit heeft meegemaakt.


Klimatoloog en weerhistoricus Maximiliano Herrera twittert over extreem weer. Elke dag stuurt hij tweets over records die overal ter wereld gemeten worden. Hitte- en kouderecords, extreme regenval of langdurige droogtes: Herrera houdt het nauwgezet bij, en hij krijgt het almaar drukker. Records volgen elkaar in steeds sneller tempo op. De voorbije drie maanden heeft hij de handen vol met China. In grote delen van het land houden de hitte en de droogte al 75 dagen aan. Dag na dag worden nieuwe records opgetekend.

Vooral in Sichuan, de provincie in Centraal-China, is de toestand al weken zorgwekkend. In de naburige miljoenenmetropool Chongqing loopt de temperatuur overdag makkelijk op tot 45 graden. Maar ook ’s nachts koelt het
er nauwelijks af: afgelopen zaterdag bleef het 34,9 graden, de hoogste minimumtemperatuur ooit gemeten in China in de maand augustus. Ook het zuidoosten en het noordwesten kreunen onder de hitte.


66 rivieren staan droog

Volgens de Chinese Meteorologische Administratie was de hittegolf op 15 augustus de ergste die het land heeft gekend sinds de metingen in 1961 begonnen. Maar Herrera gaat een stap verder. Hij is ervan overtuigd dat het waarschijnlijk de ergste is die de wereld ooit heeft meegemaakt. ‘Het is de combinatie van extreme hitte en droogte, de lange duur en de grootte van het getroffen gebied. Niets komt in de buurt van wat nu in China gebeurt’, zegt hij aan The New Scientist.

Vooral de extreme droogte maakt dat de gevolgen voor China ingrijpend zijn. 66 rivieren staan droog. Ook de Yangtze, een economische levensader, is gezakt naar zijn laagte niveau sinds de metingen begonnen in 1865. Omdat Sichuan voor zijn elektriciteit voor 80 procent afhankelijk is van waterkracht, zijn er geregeld black-outs. Overal moet energie bespaard worden. Bedrijven liggen stil, in Shanghai moet de lichtreclame gedoofd worden. Belangrijker nog: oogsten zijn bedreigd of al verloren. De paniek is zo groot dat het ministerie van Landbouw de opdracht heeft gegeven om kunstmatig regenwolken te creëren. Of dat veel zoden aan de dijk zet, is twijfelachtig.

Chinese wetenschappers maken er geen geheim van dat deze extreme zomers alleen maar vaker zullen voorkomen. Chen Lijuan, onderzoeker bij het nationale klimaatcentrum, vertelde aan de Global Times dat de ‘door de klimaatverandering hittegolven het nieuwe normaal worden. Ze zullen vroeger beginnen en langer duren.’ Het klimaatcentrum kwam zelfs tot de conclusie dat de klimaatverandering China harder treft dan de rest van de wereld. Gemiddeld warmt de aarde sinds 1950 elk decennium 0,15 graden op. In China bedraagt de stijging 0,26 graden. President Xi Jinping weet dat en zet daarom zwaar in op hernieuwbare energie. Maar de energiecrisis is nu zo groot dat opnieuw meer steenkool, de vuilste van alle fossiele brandstoffen, wordt gestookt.


Droog tot november?

Dat het weer – door de opwarming van de aarde – overal extremer wordt, staat vast. Dat stellen ook de wetenschappers van het initiatief World Weather Attribution vast. Zij onderzoeken of extreem weer toe te schrijven is aan de klimaatverandering. Dat doen ze op korte termijn, maar ze hanteren wel strikte criteria. Dit jaar staat de teller op 41 gevallen. Acht keer ging om een overstroming, drie keer om een orkaan, acht keer om droogte, achttien keer om een hittegolf en vier keer om een koudegolf.

Ook de droogte die Europa teistert, beantwoordt aan de criteria. Volgens het Europese Droogte Observatorium is die op weg om de ergste in meer dan 500 jaar te worden. 47 procent van Europa kampt met een watertekort. Bij 17 procent is het fase rood. De vegetatie is aangetast. Zeker voor West- en Zuid-Europa is de droogte nog niet voorbij. In zijn rapport van deze maand waarschuwt het observatorium dat ze kan aanhouden tot november.

Maar de Europese droogte valt in het niet bij die in Afrika. Zeker in de Hoorn van Afrika is de toestand precair. Het regenseizoen is voorbij en voor het derde jaar op rij viel er veel te weinig regen. Unicef waarschuwde deze week dat steeds meer kinderen ondervoed raken. En als het dan toch regent, is ook dat weer extreem. In Soedan kwamen deze week zeker 60 mensen om het leven. Hetzelfde gebeurt in de VS. Ook daar was het de voorbije maanden heet en droog, maar in Texas is het voorbije dagen bijzonder hard gaan regenen. In Dallas werden records gebroken. Maar opnieuw: ook extreme regen hoort bij opwarming van de aarde.


DS, 25-08-2022 (Dominique Minten)