Wie beslist over de economie van de toekomst?


280 miljoen euro, zoveel vraagt Vlaanderen aan Europa om te investeren in het innovatiebeleid, boven op de jaarlijkse budgetten (tot 400 miljoen uitgegeven in 2020). Minister van Werk Hilde Crevits (CD&V) buigt zich tegelijk over een update van het Vlaamse steunmechanisme.

Dat is goed nieuws, want bedrijven moeten vernieuwen om groei te creëren. Maar vandaag laten we de beslissing over innovatiesteun te veel over aan het oordeel van de bedrijven. Willen we alleen meer geld in het systeem pompen of durven we eindelijk te zeggen aan welk soort economie we de voorkeur geven na corona?

Dat klinkt abstract, maar is heel concreet. Stel, je hebt een supermarktketen die de steun inzet om haar winkels volautomatisch uit te rusten, richting winkels zonder personeel. Dat vernietigt jobs voor lagergeschoolden (van wie we er veel hebben) en drijft de vraag op naar IT’ers en ingenieurs (van wie we er te weinig hebben). Zo’n innovatie bevestigt en versterkt de problemen op de arbeidsmarkt en heeft sociale gevolgen. Een ander voorbeeld: Telenet maakt samen met een beschutte werkplaats een technologische toepassing die het eenvoudiger maakt om digiboxen te demonteren, zodat ook werknemers met een verstandelijke handicap dat werk kunnen doen. Die innovatie leidt tot hoogproductieve jobs (waar we er meer van nodig hebben) voor lager gekwalificeerde werknemers (van wie we er veel hebben), wat maatschappelijke én economische winst betekent, die ook nog eens onze arbeidsmarkt vlotter doet lopen.

Beide innovaties zijn economisch zinvol vanuit de bril van het bedrijf. Maar niet vanuit het standpunt van een samenleving die overheidssteun uitdeelt. Corona heeft een groot deel van onze economie op pauze gezet. Nu we een financiële boost zullen geven om die te herstarten, is het moment aangebroken om na te denken over welk soort economie we willen. De mogelijkheden zijn legio: versterk de betrokkenheid van het personeel bij technologische innovaties via sociaal overleg, leg meer strikte voorwaarden op rond de creatie van jobs om de steun te krijgen, koppel systematisch innovatiesteun aan duurzaamheid, zodat de tegenstelling economie-klimaat verkleint. Vlaanderen mag deze kans niet laten liggen. Laat de economie van de toekomst niet over aan de bedrijven alleen.

Philippe Diepvents, directeur studiedienst ABVV.


DS, 19-05-2021