Gluren in de tuin van de buren: TESS-satelliet speurt naar exoplaneten waarop leven mogelijk is

Vanop Cape Canaveral in Florida is eergisteren de TESS-satelliet van het Amerikaanse ruimtevaartbureau Nasa succesvol gelanceerd. Het is de opvolger van de Kepler-satelliet en gaat speuren naar exoplaneten, planeten buiten ons zonnestelsel, waarop in het beste geval levensvormen mogelijk zijn.

In tegenstelling tot zijn voorganger, die focuste op sterren die duizenden lichtjaren van ons verwijderd zijn, zal de TESS-satelliet - niet groter dan een koelkast - zich concentreren op sterren in onze buurt: ‘slechts’ tientallen, maximaal 300 lichtjaren veraf. Al bij al onderzoeken we slechts een klein deel van het universum.
“Indien het heelal een vijver was, dan onderzoeken we nu een druppel daaruit. Wat de nieuwe satelliet gaat doen, is haast letterlijk gluren in de tuin van de buren”, stelt Leen Decin van het Instituut voor Sterrenkunde van de Leuvense universiteit.
De Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) werd gelanceerd met een Falcon 9 van SpaceX, het ruimtevaartbedrijf van Tesla-baas Elon Musk. Een uur na de lancering was de satelliet succesvol in een baan rond de aarde gebracht, zo meldde de Amerikaanse raketbouwer, waar NASA voor het eerst een beroep op deed.

Buitenaards leven

De opvolger van de Kepler-satelliet, die in negen jaar tijd meer dan 2.300 exoplaneten ontdekte, is uitgerust met vier camera’s en zal de komende twee jaar lang 200.000 sterren observeren op zoek naar exoplaneten. TESS zal weliswaar sterren bestuderen die minder ver van ons verwijderd zijn, maar scant met zijn vier groothoekcamera’s wel een gebied dat 350 keer groter is. Nasa denkt dat TESS gemakkelijk een paar duizend of tienduizenden exoplaneten kan ontdekken. Een paar honderd daarvan zouden even groot of groter dan onze aarde kunnen zijn. Hoe dat werkt? Door de (tijdelijke) verduistering van het licht van die sterren te meten wanneer die exoplaneten voorbijkomen, is het onder meer mogelijk de grootte en de massa van de passerende exoplaneten te berekenen. Dat levert informatie op over de samenstelling van hun atmosfeer. Dat laatste is interessant voor wie op zoek is naar tekenen van mogelijk buitenaards leven. Vanaf volgend jaar zal NASA naar verwachting de eerste verwerkte resultaten publiceren van de missie die rond de 200 miljoen dollar kost.

‘Goldilocks’

Het is dus speuren naar de zogenaamde ‘Goldilocks’ wat TESS gaat doen: de bewoonbare zone van een ster, waar de temperaturen niet te extreem zijn en er watervorming mogelijk is om levende organismen op te wekken. “Door die waarnemingen zullen we niet direct kunnen zeggen dat er buitenaards leven is, maar wel indirect dat er een biologische activiteit mogelijk is. We kunnen met TESS heel wat kennis vergaren over bijvoorbeeld de vorm en de atmosfeer van die exoplaneten”, stelt Decin.
Is de focus op die zone niet net ingegeven door onze beperkte kennis van ‘leven’, ervan uitgaand dat dit enkel mogelijk is in omstandigheden die wij als levensvatbaar zien? Zou het bijvoorbeeld niet kunnen dat er in de tuin van onze ruimteburen levensvormen bestaan die wél floreren in extreme temperaturen en zonder water?

Wat is leven?

Decin: “Dat is een terechte vraag, en die moeten we ons stellen bij alles wat we bedenken. Dat we vertrekken vanuit onze gegevens, is inherent aan het menselijk denken. Maar het wordt al theoretisch en in labo’s onderzocht of levensvormen mogelijk zijn zonder water, in een andere vloeistof, of in bijvoorbeeld een methaanomgeving. Van methaan weten we dat de processen heel traag verlopen. Maar onze planeet is met haar 4,5 miljard jaar nog redelijk jong en het valt niet uit te sluiten dat er op een andere planeet een andere chemische katalysator voor levensvormen is. We raken hier ook de moeilijke vraag ‘wat is leven?’ aan, waar we zelfs voor ons eigen menselijk leven nog geen sluitend antwoord op hebben. Zo botsen we op de beperkingen van ons eigen denken.” (LB)

Eigen mening: De nieuwe TESS-sateliet is succesvol in een baan rond de aarde gebracht. Deze sateliet gaat opzoek naar exoplaneten. Dit zijn planeten waar leven misschien mogenlijk is. Deze sateliet is door nasa ontworpen maar is met de space X van Tesla in de ruimte gebracht. Dit vind ik wel goed want zo kan nasa zich meer focusen op het werk in de ruimte en moeten ze niet steeds zelf rakketten ontwerpen. Deze sateliet gaat op zoek naar exoplaneten op een korte afstand van de aarde namelijk tussen de 10 en de 300 lichtjaren ver wat eigenlijk niets is in de ruimte. Ook is er nog de vraag "wat is leven?" waar veel mensen nog over nadenken want wat is leven? zo zijn ze aan het testen of er leven mogelijk is in een methaan omgeving. Ik vraag me wel af hoe ze zoiets kunnen onderzoeken maar ik ben dan ook geen wetenschapper.

URL:https://www.hln.be/wetenschap-plane...jk-is~a948bb91/