‘Dit is een laatste wake-upcall voor België’

Marc Reynebeau


Heel soms krijgt uw Rekenmeester, geheel tegen zijn aard en zijn instincten in, het gevoel dat hij niet helemaal voor niets heeft geleefd. Dan wrikt zijn zwoegen en tobben toch dat kiertje open waar het licht doorheen kan priemen en als een vurige tong de geesten beroert, waarna de waarheid in haar volle glorie gaat schitteren.


Maar dat kan wel wat tijd in beslag nemen. Deze week konden we precies meten hoelang het duurt vooraleer het licht dat uw Rekenmeester heeft opgewekt, de elite van het land bereikt. Spoiler alert: dat duurt tien dagen.

We verklaren ons nader. Precies twee weken geleden maakten we ons in deze kroniek druk over al die politici die een sprankel hoop voor hun beleid meenden te ontwaren in een Oeso-rapport. Triomfantelijk begonnen ze, Eddy Wally achterna, te toeteren hoe geweldig ze zijn. En dat louter op basis van een gezagsargument: als de Oeso iets zegt, dan zal het wel waar zijn, zeker? Zwijg dan, gij rakker.

Tot we na eigen lectuur van dat rapportje tot het besluit moesten komen dat die jubelende bewindsvoerders ofwel niet kunnen lezen, ofwel slechts propagandapraat verkopen. Want de Oeso heeft bij nader toezien veel meer kritiek dan lof voor de federale regering.

De enige politicus die uit het rapport nog wat hoop kon putten, zo meldden we, was vicepremier Kris Peeters. Want de Oeso stipte aan dat een vermogenswinstbelasting toch geen kwaad idee zou zijn. Dat is net wat Peeters voor CD&V uit de brand moet slepen, tegen de andere partijen in, in ruil voor de lagere vennootschapsbelasting die zij eisen. Zo staat het op de verder nog nader te bepalen agenda van een verder nog nader te bepalen superministerraad, die op een verder nog nader te bepalen tijdstip bijeenkomt.

Het gebeurde zo. Twee weken geleden citeerden we de voorlopige Economic Outlook van de Oeso, dinsdag gaf de club er meer details bij in een Economic Survey. Premier Charles Michel liet een Oeso-bons herhalen dat België ‘een tophervormer’ is, maar hij vroeg geen nadere uitleg. Want wat heeft al dat pijnlijke hervormen (‘een levenswijze, een manier van denken!’) opgeleverd voor de bevolking, de staat of de economie? Niet bijster veel, zucht de Oeso.

En, alsof Pavlov ermee gemoeid was, het selectieve lezen hervatte. Op Twitter (20/6) noemde minister van Financiën Johan Van Overtveldt het rapport ‘bemoedigend’. Hij onthield dat het nodig is ‘de vennootschapsbelasting te hervormen’. Juist, maar de Oeso vindt dat België tegelijk een eind moet maken aan de notionele-interestaftrek en aan andere soorten belastingontwijking en -aftrekken.

En net deze bemoedigde minister bestond het om, zo onthulde de krant (DS 19/6), multinationals te plezieren met een achterpoortje waarlangs ze de fiscus mogen blijven ontwijken, nota bene tegen de Oeso-regels in.

Maar we begrijpen de minister. Het geduld raakt op in zijn peergroup. Via De Tijd (20/6) stuurde AmCham, de koepel van Amerikaanse bedrijven in België, hem met ‘een laatste wake-upcall’ een ultimatum, om nu toch dringend de vennootschapsbelasting te verlagen tot 20 procent. Dat België zodoende, zo waarschuwde vorig jaar de Hoge Raad van Financiën, een fiscale race to the bottom kan uitlokken, bekommert AmCham niet zeer. En dat is niet anders in het geloof van de minister.

Dat tarief, erkent AmCham, slaat een gat van 4 miljard in de staatskas (die Amerikaanse rekenmachines ronden nogal snel naar beneden af). Maar er komen dan wel alstublieft nog 63.700 extra jobs bij, en zo wordt dat gat weer prompt gevuld, ‘ruim’ zelfs (die Amerikanen hebben ook een andere wiskunde dan wij).

Maar terug naar de Oeso. Een meerwaardebelasting, dat is dus wat België nodig heeft, stelt ze. De Survey bevat een sluw staafdiagram dat leert dat de Belgische fiscus nu geen cent verdient aan winsten op aandelen. Nultarief. Haast alle andere landen rekenen er algauw dik 20 procent en (veel) meer voor aan.

Twee weken geleden zag Kris Peeters dat in de Outlook niet staan, maar dinsdag merkte hij het in de Survey wel op. Op Twitter (20/6) noteerde hij bij dat lepe diagrammetje besmuikt: ‘heel wat interessante inzichten’.

Al blijft het gek dat Van Overtveldt en Peeters hetzelfde rapport in totaal tegengestelde termen publiek toelichten. Inderdaad, de verkiezingscampagne is al bezig.

Maar, om terug te keren naar het begin, tussen 10 juni, toen uw Rekenmeester u hier in primeur de precieze inzichten van de Oeso kon openbaren, en 20 juni, de dag waarop deze inzichten ook doordrongen bij Kris Peeters en vele anderen, liggen dus precies tien dagen.

Hoe snel schrijdt het politieke inzicht dan voort? Tussen ons kantoor in Groot-Bijgaarden en de zetel van de regering in de Wetstraat ligt, in vogelvlucht, 6 kilometer. Tien dagen nodig hebben voor die afstand, betekent een snelheid van 25 meter per uur. Dat is sneller dan een slak, maar trager dan een schildpad. We dachten al zoiets.


DS, 24-06-2017 (Marc Reynebeau)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB