Advocaten verzetten zich tegen vaste tarieven
Eenheidsprijzen moeten burgers meer rechtszekerheid geven

Een vast eenheidstarief voor uw erfeniskwestie of bouwgeschil. Dat legt de regering-Michel op tafel. Advocaten zullen zelf mogen kiezen of ze zich aan die conventie houden. “Maar dit plaatst ons allemaal onder druk”, zegt advocaat Hugo Lamon.

Wie naar de dokter gaat, weet perfect hoeveel dat kost. Maar bij een rechtszaak is dat minder duidelijk. Voor advocaten bestaan immers geen vaste barema’s. Zij rekenen min of meer een bedrag per uur aan. Bovendien bepalen ze zelf hun ereloon, of dat nu 70 of 700 euro per uur is. Doorgaans geldt: hoe meer talent en ervaring, hoe hoger het ereloon.

De regering maakt nu een einde aan die onzekerheid. Ze besliste afgelopen zondag om een 'nomenclatuur voor advocaten' in te voeren. De overheid gaat dus wettelijke tarieven vastleggen, waarna advocaten zelf mogen kiezen of ze zich aan die tarieven houden. Vervolgens wordt een lijst van die advocaten gepubliceerd. Zo krijgt de burger meer transparantie.

Drempel
“Iedereen moet de kans krijgen zich te verdedigen”, klinkt het bij minister van Justitie Koen Geens (CD&V). Pro-Deoadvocaten zorgen nu al dat de armsten worden geholpen, maar bedoeling is ook de drempel bij de middenklasse weg te nemen. “Want mensen die net boven die inkomensgrens vallen, worstelen ook vaak met de kosten.”

De conventionering hangt nauw samen met de nieuwe fiscale aftrek voor wie een rechtsbijstandsverzekering afsluit (DM 14/5). Dat is een verzekering die gerechtskosten dekt en nu ook wordt uitgebreid naar echtscheidingen en bouwgeschillen. Als een advocaat zich houdt aan het vastgelegde ereloon door de overheid, dan zou de verzekering moeten volstaan om alle kosten te dekken.

Hoeveel de geconventioneerde prijzen bedragen, wil het kabinet nog niet kwijt. Zij gelden trouwens niet alleen voor echtscheidingen en bouwgeschillen, maar bijvoorbeeld ook voor erfeniskwesties en bepaalde strafzaken.

Advocaat Hugo Lamon ziet een vast tarief echter niet echt zitten. “Geen enkele markt is zo divers als de advocatenmarkt”, zegt hij met een boutade. “Het ereloon van een advocaat hangt af van zijn ervaring en talent. Daar een eenheidsprijs opkleven, is alsof je de lonen van topvoetballers gelijktrekt met de lonen in vierde provinciale.”

Dat advocaten zelf mogen kiezen of ze zich aan de tarieven houden, is volgens Lamon geen argument. “De prijzen worden misschien niet opgelegd, maar ze vormen sowieso een referentie voor wat ‘een normale prijs’ is. Daardoor zal de rest van de markt de tarieven automatisch overnemen. Dit plaatst ons allemaal onder druk.”

Bij de Orde van Vlaamse Balies wijzen ze erop dat er geen prijsafspraken over rechtszaken kunnen worden gemaakt. “Dat zou namelijk in strijd zijn met de Europese mededingingsregels”, zegt bestuurder Philippe Declercq. De Orde wijst erop dat het vrije ereloon van advocaten te allen tijde voorop moet blijven staan. "De meningen binnen onze Orde over deze maatregel zijn erg verdeeld", aldus Declercq.

Privatisering
De kosten voor rechtszaken zijn de afgelopen jaren flink zijn gestegen. Dat de overheid daar iets aan doet, is dus een goede zaak. Maar de meningen lopen uiteen over hoe ze dat het best doet. Zo kan ze ook de heffingen op gerechtsprocedures verlagen of de criteria voor pro Deo versoepelen. "Door mensen richting een verzekering te duwen, wordt de toegang tot de rechter geprivatiseerd", vreest Lamon.

Komt daarbij dat de ene zaak de andere niet is. Aan een harde vechtscheiding heeft een advocaat bijvoorbeeld veel meer werk dan aan een koppel dat in onderlinge overeenstemming uit elkaar gaat. Toch zou hij voor beide zaken dezelfde eenheidstarieven aanrekenen.

Bron: De Morgen, 16 mei 2017.

Mening
Rond deze kwestie moet ik mijn mening zeker opsplitsen. Ik vind dit ten eerste een zeer vage wet. Er wordt een tarief opgelegd, maar dan nog mogen de advocaten kiezen of ze zich al dan niet aan het tarief houden. Ik vraag me af wat voor nut de oplegging van het tarief dan heeft.
Langs de ene kant zou ik het goed vinden dat er een tarief wordt opgelegd waaraan de advocaten zich moeten houden, zodat een burger weet aan welke kosten hij zich kan verwachten en zodat hij zich niet blauw moet betalen aan een goede advocaat. Zoals het artikel zelf al aanhaalt, is het voor mensen die maar net de inkomensgrens ontvangen, moeilijk om zich een 'bekwame' advocaat te kunnen permitteren. Hoewel ook zij het recht hebben om zich te verdedigen.
Langs de andere kant kan ik me toch ook sterk vinden in de mening van meneer Lamon. Wat hij zegt klopt: Geen enkele markt is zo divers als de advocatenmarkt. Ik kan me voorstellen dat je als advocaat veel langer bezig bent met een gecompliceerde vechtscheiding, dan met een koppel dat met onderlinge overeenstemming uit elkaar gaat. Dit harde werk van de advocaat mag zich naar mijn mening dan ook wel vertalen in loon.

Ik deel de mening van Melanie. Ik ben het eens dat er een vast tarief moet komen voor erfeniskwestie en bouwgeschil. Op deze manier weet de burger onmiddellijk wat hem of haar te wachten staat. Het is van belang dat de mensen op voorhand weten wat ze zullen moeten betalen. Voor de meeste mensen zijn dit heel grote bedragen en ze moeten hier rekening met kunnen houden. Langs de andere kans snap ik ook dat advocaten moeilijk een vast bedrag kunnen afspreken, ze werken uiteraard per uur en weten niet op voorhand hoeveel uren ze bezig zullen zijn met de zaak. Anderzijds bepalen de advocaten wel zelf hun ereloon en dit vind ik niet correct.

Ik heb echter mijn twijfels bij het invoeren van de lijst met wettelijke tarieven. Tot slot mogen de advocaten nog steeds zelf beslissen of ze zich aan de tarieven houden of niet. Ik vrees dat het een beetje onbegonnen werk is.