'De sociaaldemocratie is niet de enige klassieke stroming die het lastig heeft'


'Opkomen voor wat er al is: een straf programma voor een partij voor vrijheid en vooruitgang,' vindt Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck. 'Het is de trieste samenvatting van het liberalisme van de Lage Landen vandaag.'


Gwendolyn Rutten zegt dat er twee dingen zijn die ze het liefst van een afstand bekijkt: schilderijen en ruzie. Aan ruzies is er in de Wetstraat geen gebrek, maar dat is niet zo belangrijk: zonder debat geen democratie. Erger is dat Rutten aan dat lijstje ook de regering-Michel zélf zou moeten toevoegen. Het is een regering die de Open VLD-voorzitter mee zou kunnen aandrijven, maar die ze liever een beetje laat voortdobberen, alsof ze er eigenlijk niet zo veel mee te maken heeft. De Zweedse coalitie is een stilleven: Rutten staat erbij en kijkt ernaar.

In 2014 hing ze haar karretje aan de federale en de Vlaamse regering vast, nadat de grote lijnen al door de anderen waren uitgezet. In het dynamische debuutjaar van wat toen soms nog de kamikazecoalitie heette, werden de taxshift en de indexsprong op de sporen gezet, maar sindsdien horen we nog maar sporadisch van de liberale voorzitter. Een onhaalbaar voorstel om de financiering van religies af te schaffen, dat onlangs nog wel. In het begin van het jaar kondigde ze een bezoek aan alle 308 Vlaamse gemeentes aan, iets tussen een vervroegde verkiezingscampagne en een ideeënbus voor dolende partijvoorzitters. Niet veel later gooide ze steunbetuigingen aan de Nederlandse premier Mark Rutte in de strijd: 'We moeten opkomen voor wat wij hier normaal vinden.' Opkomen voor wat er al is: een straf programma voor een partij voor vrijheid en vooruitgang. Het is de trieste samenvatting van het liberalisme van de Lage Landen vandaag.

Rutten helpt ook de meerwaardebelasting tegen te houden, we waren het bijna vergeten. Die meerwaardebelasting is een onzalig plan van CD&V, dat vinden vriend en vijand, en het is al helemaal niet het beste plan voor wie de fiscaliteit diepgaand rechtvaardiger wil maken. Rutten heeft gelijk om zich er tegen te verzetten, hoe alternativlos haar reactie verder ook moge zijn. Maar in het licht van de moeilijke verhoudingen met de ploeg van Wouter Beke betekent dat verzet meteen ook dat de hervorming van de vennootschapsbelasting er niet komt. Zou die hervorming geen lekkere hap zijn voor een Open VLD-voorzitter? Helaas. Gwendolyn Rutten stelt de patstelling vast, vindt dat tegelijk heel jammer en zo, maar verder gebeurt er niets.

Hoog tijd voor een boekje dus, het liefst over iets anders, en het liefst met een identitaire inslag. Als je het vandaag niet meer weet, begin dan over boerka's, boerkini's of hoofddoeken - allemaal dingen die wij hier niet zo normaal vinden. En zet het boekje in de markt met een verhaal over onze superieure manier van leven. Alle ballen prijs: er is altijd wel iemand die zal zeggen dat je culturen niet zomaar kunt vergelijken. En er is altijd wel iemand die zal zeggen dat vrouwenbesnijdenis hier toch niet voorkomt. In Vlaanderen is een oorlogje tegen het cultuurrelativisme, liefst in karikaturale versie, ondertussen een hobby geworden, een soort van sjoelbakken voor intellectuelen.

'De islam is een achterlijke cultuur' zei de Nederlandse politicus-annex-relnicht Pim Fortuyn een slordige vijftien jaar geleden, en sindsdien hebben we om de zoveel maanden een superioriteitsdebat, of om de zoveel weken, met dezelfde argumenten, dezelfde kreten en dezelfde misverstanden. Iemand klopt zichzelf eerst eens goed op de borst omdat zij of hij zo veel verder staat dan die achterlijke culturen van ver weg. Daar wordt het andere kamp een beetje boos van. Opiniestukjes verschijnen en Etienne Vermeersch zegt ook ergens iets. Kort na afloop heeft het er alle schijn van dat er iets is gebeurd, maar die indruk ebt snel weg. Meteen daarna stemt België - op advies van het kabinet van de liberale vicepremier Didier Reynders - Saudi-Arabië de VN-Commissie Vrouwenrechten in. Bad timing voor symboolpolitiek.

In Nieuwe vrijheid, zoals het boekje van Rutten heet, staan heus nog wel andere ideetjes. Heel veel ideetjes zelfs: het is een soort supermarkt van idées reçues (de vakbonden zitten vast) en de nieuwe ordewoorden, maar dan van gisteren ('Mitbestimmung', belastingen aan de bron en nog iets over hoe ecologie eigenlijk ook een fabriekje is). Bovenal blijft het zoeken naar één oorspronkelijk idee. Nee, dan eindig je al snel bij onze superieure samenleving.

Het was een moeilijke week voor Rutten. Het zal niet de laatste moeilijke week zijn. Voor wie leedvermaak met John Crombez (SP.A) zou hebben: de sociaaldemocratie is niet de enige klassieke stroming die het lastig heeft.


Knack, 03-05-2017 (Bert Bultinck)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB