Juncker opent deur naar minder Europa

Vandaag om 05:00 door Bart Beirlant

Jean-Claude Juncker schuift vijf opties naar voren voor de toekomst van de Europese Unie. Eén ervan wil bevoegdheden overhevelen naar de lidstaten.


De viering van de zestigste verjaardag van de EU, op 25 maart in Rome, moet volgens Jean-Claude Juncker meer worden dan een feestdag. ‘Het moet ook de geboorte zijn van de Unie met 27 lidstaten’, zei de voorzitter van de Europese Commissie gisteren. Maar die discussie, die een directe uitloper is van de Brexit, mondt het best ook niet uit in een onderling gevecht tussen de lidstaten over hoe het de volgende tien jaar verder moet.

Daarom treedt Juncker voorzichtig op en schuift hij in zijn witboek over de toekomst van Europa niet één scenario naar voren. Dat zou eurosceptici immers de kans geven ‘Brussel’ te verwijten dat het de lidstaten de wet dicteert. Nee, Juncker besluit de Europese leiders voor hun verantwoordelijkheid te stellen en legt vijf scenario’s op tafel om de discussie tot de Europese verkiezingen in 2019 te voeden.

Bij één scenario – ‘Minder maar beter doen’ – doorbreekt Juncker een taboe: de EU-lidstaten bakenen de thema’s af waarover ze voluit gaan samenwerken, maar repatriëren de andere bevoegdheden weer naar de lidstaten. De Luxemburger is daar geen fan van, maar vindt dat hij de intellectuele eerlijkheid moet hebben om het toch op tafel te leggen. In sommige landen, zoals Polen en Hongarije, wordt dat immers als een optie gezien. In België werkt Sander Loones (N-VA) dan weer aan een lijst met bevoegdheden die het best opnieuw naar de lidstaten – of Vlaanderen – worden overgeheveld.

‘Bij mijn weten is het de eerste keer dat de Commissie een scenario met “minder Europa” op tafel legt’, reageert het Europarlementslid. ‘Het is goed dat ze tot het besef komt dat er andere opties zijn dan steeds meer EU.’

Verhofstadt-scenario

De minimumversie die Juncker naar voren schuift – ‘Alleen de interne markt’ – zou de EU herleiden tot een vrijhandelszone. De maximumversie – ‘Veel meer samen doen’ – wordt nu al het ‘Verhofstadt-scenario’ genoemd. Daarbij besluiten de EU-lidstaten om snel een federale unie uit te bouwen met een Europees leger, een echt migratiebeleid met spreidingsplan én een versterking van het bestuur van de euro.

Die sprong voorwaarts zal op verzet stuiten van landen als Hongarije en Polen, maar ook Nederland. En dus blijven er twee van de vijf opties open. Bij het status-quo – ‘Voortdoen’ – blijft Europa kiezen voor de kleine, moeizame stapjes, met het gebrek aan daadkracht. De optie ‘Zij die meer willen doen’ biedt lidstaten de kans om sneller te gaan dan anderen. De Benelux-landen en Duitsland spraken zich na de top in Malta op 3 februari al positief uit over dat scenario, maar het houdt een risico in van een ‘Europa à la carte’, waar je niet wijs uitraakt.

Juncker, die samen met drie medewerkers wekenlang aan zijn witboek werkte, hoopt dat er na de top in Rome een groot consultatieproces in de EU op gang komt. Daarbij moeten ook de nationale parlementen en het middenveld betrokken worden.
Gianni Pittella, de leider van de sociaaldemocraten, betreurt dat de Commissievoorzitter niet één politieke keuze naar voren durft te schuiven. ‘Er is slechts één echte optie: Europa versterken en meer gemeenschappelijke bevoegdheden geven.’ Maar volgens Loones ‘kan er eindelijk worden gediscussieerd over een divers keuzemenu in plaats van over de eeuwige eurofederalistische eenheidsworst die Verhofstadt opdient en waar de Europese burgers meer dan de buik van vol hebben.’

Bron
Beirlant, B. (2017, Maart 2). Juncker opent deur naar minder Europa. Opgehaald van standaard.be: http://www.standaard.be/cnt/dmf20170301_02758258

Persoonlijke mening
Binnenkort vieren we de 60ste verjaardag van de Europese Unie. Dat mag van mij gerust gevierd worden. Ondanks dat er steeds meer kritiek komt op deze instelling, heeft heel de samenwerking al geleid tot veel goede zaken. Als we teruggaan in de tijd, komen we bij het belangrijkste reden van heel de Unie: vrede.
Is er dan geen ruimte voor verbetering?
Ik wou er ook nog stabiliteit aan toevoegen maar dat is zeker met de Brexit en andere grote vraagstukken niet altijd het geval.
60 jaar, tijd voor een nieuw jasje?
Ik denk dat het goed is dat er wordt nagedacht over de invulling van de EU.
Gisteren werden er vijf scenario's bekend gemaakt.
Bij het status-quo – ‘Voortdoen’ – blijft Europa kiezen voor de kleine, moeizame stapjes, met het gebrek aan daadkracht.
Dat lijkt mij geen optie evenmin het scenario waarbij we enkel een vrijhandelszone overhouden.

Ik wil mijn menig zo afsluiten met deze metaforische vergelijking.
De EU is zoals een huis, het huis is 60 jaar oud en is dringend aan renovatie toe. Het moet gemoderniseerd worden aan de noden van vandaag, wat 60 jaar geleden nieuw was, is vandaag aan vervanging/ restoratie toe. Maar een huis nu of 60 jaar geleden moet een plaats zijn waar je je thuis voelt, kortom een veilige plaats...