En de Amerikaan, hij leefde nog lang en ongelukkig


Geld maakt niet noodzakelijk gelukkig, ook niet aan de andere kant van de oceaan. De Amerikaanse economie draait op volle toeren, maar het sociale weefsel ontrafelt.


Geluk nastreven, of the pursuit of happiness: sinds Thomas Jefferson het als een mensenrecht vereeuwigde in de Onafhankelijkheidsverklaring is het een onontbeerlijk deel van de Amerikaanse Droom. Maar tussen ambitie en doel gaapt een steeds grotere kloof. Zo is de gemiddelde Amerikaan de afgelopen tien jaar ongelukkiger geworden. En dat terwijl hij wel rijker werd.

Die conclusie staat in het vijfde ‘World Happiness Report’ van de Verenigde Naties, dat vandaag in New York wordt voorgesteld. Voor het rapport werd aan ongeveer 1.000 mensen in meer dan 150 landen gevraagd hoe ze hun geluk evalueren op een schaal van 0 tot 10. De Amerikanen schatten in 2016 hun geluk 0,51 punten lager in dan in 2006.


Sociale crisis

De onderzoekers onderscheiden zes factoren die de totale geluksscore bepalen: bruto nationaal product per capita, levensverwachting, sociale steun, vrijheid om levenskeuzes te maken, vrijgevigheid en gepercipieerde corruptie bij de overheid en bedrijven. Het inkomen en de levensverwachting van de gemiddelde Amerikaan stegen de afgelopen tien jaar, maar hij voelde minder steun, vrijheid en vrijgevigheid. Ondertussen groeide zijn wantrouwen in de overheid en bedrijven. Met andere woorden: economisch gaat het goed – dat tonen ook de dalende werkloosheidscijfers – maar het sociale weefsel brokkelt snel af, concluderen de onderzoekers. ‘Dit is geen economische, maar een sociale crisis.’

Alleen: in Washington blijven politici blind voor die evolutie, aldus het rapport. ‘Het overheersende politieke discours in de Verenigde Staten richt zich op economische groei, met als doel de Amerikaanse Droom herstellen en het geluk dat daarmee gepaard gaat’, schrijft de Amerikaanse ontwikkelingseconoom Jeffrey Sachs. ‘Maar de data tonen duidelijk dat dit de verkeerde aanpak is.’


Wondermiddel

Sachs noemt het onstuitbare geloof van beleidsmakers in economische groei ‘naïef’: ‘Alsof die de steeds diepere breuklijnen en angst in de Amerikaanse samenleving zal genezen.’ Integendeel, de meeste ‘pseudowondermiddelen’ om groei te bevorderen, ‘zoals eindeloze belastingverminderingen’, zullen volgens Sachs de ongelijkheid verergeren en het wantrouwen voeden die de samenleving al verscheurt. De econoom pleit ervoor om het geweer van schouder te veranderen en de pijlen te richten op de echte oorzaken van de sociale crisis.

Zo wil Sachs het vertrouwen in de politiek herstellen door de campagnefinanciering te hervormen. Een gesubsidieerde gezondheidszorg kan de groeiende ongelijkheid inperken, terwijl het verminderen van spanningen tussen Amerikanen en migranten hoog op de politieke agenda moet komen – de Amerikaanse president Donald Trump zal het graag lezen. En last but not least moeten veel meer Amerikanen toegang krijgen tot goed onderwijs, aldus Sachs. ‘Al jaren schreeuwt de markt om beter en technisch geschoold personeel’, schrijft hij. ‘Maar het aandeel van jonge Amerikanen die minstens een bachelordiploma haalt, blijft al jaren stagneren rond 36 procent.’


België stijgt

De Verenigde Staten staan nu op de veertiende plaats in het ‘World Happiness Report’. Noorwegen mag zich voor het eerst het gelukkigste land ter wereld noemen. Ze nemen de koppositie over van de Denen, die nu naar de tweede plaats zakken. Daarna volgen IJsland, Zwitserland, Finland en Nederland. Canada is met een zevende plaats het eerste niet-Europese land in de lijst. België stijgt één plaats op de ranking en wordt nu zeventiende, net achter Duitsland. We gaan wel nog nipt Luxemburg en het Verenigd Koninkrijk vooraf.


Blog DSAvond, 20-03-2017 (Korneel Delbeke)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB