'Al meer dan tien jaar verstuurt de politie haar flitsboetes eigenlijk op een onwettige manier. ‘Symptomatisch voor hoe men omspringt met privacy.’

Verkeersboetes op *basis van een nummerplaat zijn onwettig.’ Het nieuws over vier arresten van het Hof van Cassatie moet hardnekkige snelheidsduivels als muziek in de oren hebben geklonken.

Maar concluderen dat Cassatie hen een vrijgeleide geeft, zou te ver gaan. Wel geven die arresten aan hoe laks er (zelfs) door de politie wordt omgesprongen met privacyregels.

Wat is nu precies het probleem? De hoogste rechtbank van ons land oordeelt dat een aantal verkeersboetes ongeldig is omdat de politie de bestuurder heeft geïdentificeerd via de nummerplaat, zoals meestal het geval is bij flitsboetes.

Om de boete op te sturen naar de hardrijder, is die nummerplaat nochtans het enige aanknopingspunt voor de politie. De gegevens over alle nummerplaten zitten in één grote databank: de Kruispuntbank van Voertuigen. Dus lijkt het niet meer dan logisch dat de politie in die databank op zoek gaat naar de eigenaar.

Ex-rijkswachter

Maar daar heb je wel een machtiging voor nodig. En die heeft de politie niet. Alleen de Privacycommissie kan die verlenen, maar de politie heeft er blijkbaar nooit bij stilgestaan om een aanvraag te doen, moest het Hof van Cassatie vaststellen. Dat was nochtans noodzakelijk sinds een wet uit 2003.

De rechtbank werd op dat hiaat gewezen door de advocaten van enkele hardrijders die hun flitsboete aanvochten. Eén van hen, advocaat Henri Berkmoes, was overigens jarenlang rijkswachter en tot september vorig jaar actief als directeur-generaal van het Comité P, dat toezicht houdt op de politiediensten. Het gevolg is dat de verkeersboetes waartegen werd geprocedeerd ongeldig zijn. Een politierechtbank zal zich nu opnieuw over deze specifieke boetes moeten buigen.

De uitspraken van Cassatie mogen dan wel richtinggevend zijn, er bestaat in ons land geen ‘precedentenrecht’ waarbij één uitspraak de hele wereld op haar kop kan zetten. Berkmoes is de eerste om de impact van deze arresten tot de juiste proporties te herleiden. ‘Niet alle verkeersboetes vervallen nu vanzelf’, zegt hij. ‘Dat doen ze alleen als je de moeite doet om ze aan te vechten, desnoods tot in Cassatie.’

Maar de arresten zijn ook geen futiliteiten. Het staat iedereen vrij om met deze arresten in de hand naar de rechtbank te trekken. In Leuven pakte dat argument gisteren alvast niet: daar vond de politierechter dat een man toch zijn boete moest betalen.

In theorie zouden de arresten voor strafonderzoeken tot problemen kunnen leiden. Als een inbreker wegvlucht met een voertuig waarvan enkel de nummerplaat is gezien, bijvoorbeeld, en dat de start is voor een onderzoek door de politie. Maar ook daarbij geldt dat het afhangt van de beoordeling van de rechter of er een kink in de kabel is.

DIV zei ook niets

Zonder twijfel is het arrest een harde dobber voor de politie. Die diende gisteren in allerijl een aanvraag tot machtiging in. De Privacycommissie kwam daarover ’s namiddags nog samen, maar nam nog geen beslissing.

Tot voor gisteren vond de politie het dus niet nodig om toestemming te vragen voor de toegang. Maar evengoed heeft de Dienst Inschrijvingen Voertuigen (die de databank met nummerplaten beheert) ook niet tegen de politie gezegd dat ze niet zomaar in de databank mag neuzen.

‘Net dat is het storende aan heel deze zaak’, zegt John Maes, voorzitter van de commissie strafrecht bij de Orde van Vlaamse Balies (en lid van hetzelfde kantoor als Berkmoes). ‘Niemand heeft al die jaren opgemerkt dat er een probleem was. Dat is toch pijnlijk? Natuurlijk moet de politie middelen hebben om verkeersovertreders te klissen of om criminaliteit te bestrijden, maar daarvoor moeten we niet alles opofferen. Ze hebben zich evengoed aan de regels te houden. Ook inzake privacy.’

Bron: http://www.standaard.be/cnt/dmf20161215_02629375

Eigen mening: De privacywetgeving is al meerdere jaren een actueel thema door nieuwe technologieën zoals drones, en de opkomst van sociale media. Mensen zijn gericht op hun privacy, maar langs de andere kant willen ze zo veel mogelijk in de privacy van anderen binnenkijken. Het opstellen van een privacywet is dan ook niet zo vanzelfsprekend. Er komt heel veel bij kijken. Toch mogen we van politie verwachten dat zij die regels kennen. Het is dan ook erg pijnlijk dat niemand dit heeft opgemerkt. Ook politie moet zich aan de regels houden. Gaan zij hiervoor bestraft worden?

Zoals Ilona al zei, een heel delicaat kader. Zou de politie hiervoor gestraft moeten worden? Goh, moeilijk om te zeggen. Ik vind dat ze nochtans het recht hebben om hierop toe te zien. Anders wordt het een onbegonnen zaak. Natuurlijk vind ik nu wel dat er misschien eens een screening moet gebeuren bij de politie of andere overheidsdiensten, want alles mag toch niet al te gemakkelijk zichtbaar zijn? Het is niet gemakkelijk om hierin grenzen te stellen, net zoals Ilona het voorbeeld aankaart met de drones. Voor sommige mensen een hatelijk ding, voor anderen echt nuttig en niet alleen dienend als speelgoed. Maar waar is de grens? En hebben we nog privacy?

Ik volg de reacite van beide collega's. En toch vind ik dit ook weer een dubbel gegeven. Het is zoals ze beiden al aangekaart hebben, het feit dat de politie al zovele jaren onwettige dingen uitstuurt en hier zelf niet van op de hoogte is (denk ik dan?), is iets wat me toch dwarszit. Misschien wisten ze wel dat het helemaal niet zuiver was? Toch is het zo dat zelfs op hoger niveau er geen stappen werden ondernomen hiervoor. Het feit dat ze nu de boetes willen doen vervallen, is ook weer dubbel. De overtredingen zijn gemaakt, dus moeten ze in mijn ogen betaald worden. Hoe komt het dat het zolang heeft kunnen aanhouden? Ik denk dat we hiervoor moeten kijken naar het feit dat dit een aanvaard gegeven is. Als je overtredingen maakt, moet dit bestraft worden. Iedereen accepteert zijn of haar straf, want hij of zij weet dat er een fout gemaakt is en dat ze hier zelf verantwoordelijk voor zijn.

Privacy is inderdaad een belangrijk gegeven dat vandaag de dag steeds meer op de proef wordt gesteld. Het is zo dat wij, als mensen, privacy belangrijker en belangrijker vinden. En toch zijn we ons er vaak niet van bewust wat ze van ons weten. (zie http://actualiteit.org/forums/showthread.php?t=65242). In deze post staat letterlijk dat er vandaag de dag op ongeveer de helft van de geteste websites wel degelijk malware of iets dergelijks aanwezig is. Deze virussen zorgen ervoor dat ze onze gegevens stelen door kwaadaardige software te installeren op onze systemen. Het grootste deel van ons, gebruikers, heeft een gratis antivirus of wil hiervoor helemaal niet betalen. Dat zorgt ervoor dat de systemen makkelijker omzeilt kunnen worden, aangezien de cybercriminelen ook aan de gratis versies kunnen geraken.