Voor het eerst is het wetenschappers gelukt een gedeeltelijk verlamde aap weer normaal te laten lopen dankzij een 'hersenprothese'. Het dier heeft een zendertje in het brein, dat de loopsignalen opvangt en draadloos verstuurt naar zijn poot. De eerste, verkennende proeven met patiënten zijn al begonnen.

Het is voor het eerst dat wetenschappers een aap weer laten lopen dankzij een hersenchip, stelt hoofdonderzoeker Grégoire Courtine van het Zwitserse technologie-instituut EPFL in Lausanne. Een ‘belangrijke stap vooruit’, vinden ook niet betrokken experts.

Courtine en collega's tapten van twee deels verlamde resusaapjes de hersensignalen af met behulp van een operatief op hun brein aangebracht matje met elektrodes. Daaruit ontcijferden ze de 'pootbesturingssignalen', en stuurden die draadloos door naar een in de rug van het dier ingebouwde ontvanger. Zo ontstond 'een draadloze overbrugging van de verwonding', aldus Courtine. Op videobeelden is te zien hoe een van de aapjes op een loopband zijn verlamde rechterachterpoot plots weer meebeweegt, op het moment dat de onderzoekers het systeem aanschakelen. Dat was overigens in China, om de strenge Europese regels rond apenexperimenten te ontlopen.

Toch zal het nog vele jaren duren voordat menselijke patiënten de techniek kunnen gebruiken, denkt Sjaak Deckers van G-Therapeutics, een Zwitsers-Nederlands bedrijf dat de techniek op de markt moet brengen. Stap één is wel al gezet: in Lausanne krijgen momenteel acht gedeeltelijk verlamde patiënten een soort zenuw-pacemaker in de rug, die de loopbeweging moet stimuleren. Van het verzenden van hersensignalen is daarbij nog geen sprake, en alleen patiënten met nog enige spiercontrole in de benen komen in aanmerking.

'Maar het geeft zeker hoop', zegt Deckers. 'Als deze techniek over enkele jaren echt blijkt te werken, is het relatief gemakkelijk haar uit te bouwen en er steeds meer aan toe te voegen.' De Britse neurowetenschapper Andrew Jackson, niet betrokken bij het experiment, wijst erop dat de afzonderlijke onderdelen al zijn goedgekeurd voor gebruik bij de mens. Momenteel zit er zo'n vier jaar tussen een apenexperiment en de eerste proeven op de mens, schrijft hij in een commentaar in Nature. 'Een indrukwekkend tempo. Het is niet onredelijk om de eerste klinische demonstratie van deze techniek tegen het eind van het decennium te verwachten', aldus Jackson.

Verwacht straks geen verlamden die na een druk op de knop opstaan en weglopen, benadrukt de expert: 'Voortbeweging vereist ook je evenwicht bewaren, sturen en obstakels vermijden.' In eerste instantie zal de techniek opduiken bij de revalidatie, verwacht hij: 'De ruggengraat stimuleren met bijpassende hersenactiviteit kan de overgebleven motorische verbindingen versterken.' De resusaapjes waarmee Courtine werkte, hadden overigens een lichte beschadiging van hun rugzenuwen, waarvan het effect normaal na een maand of drie vanzelf zou wegtrekken.

De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat jaarlijks een kwart tot een half miljoen mensen in een rolstoel belanden door verwonding aan de ruggengraat. 'Tot nu toe konden we dwarslaesiepatiënten alleen zeggen: we kunnen je trainen om van je rolstoel in bed te komen, en omgekeerd', zegt Deckers. 'Nu denken we serieus na over een behandeling.'

Gedachten lezen voor gevorderden

2006 Voor het eerst opent een volledig verlamde patiënt zijn e-mail door met ‘gedachtenkracht’ een cursor te besturen, via een in het brein geïmplanteerde chip.

2012 Een verlamde vrouw drinkt koffie met behulp van een robotarm die ze aanstuurt vanuit haar brein. Een andere patiënt eet chocolade.

2013 Een aap bestuurt twee afzonderlijke robotarmen vanuit zijn brein, overigens alleen nog op een computerscherm.

2014 Op het WK voetbal in Brazilië geeft een verlamde man een symbolische aftrap, gehuld in een robotpak dat hij deels met het brein bestuurt.

2016 Een verlamde man krijgt gevoel in zijn robotvingers, doordat de robot signalen vanuit de hand naar zijn brein stuurt.

Bron: de Volkskrant 9/11/2016
http://www.volkskrant.nl/wetenschap...ender~a4412085/

Eigen mening: Het positieve resultaat van het experiment met de verlamde aap belooft veel voor de toekomst. Het is werkelijk verwonderlijk dat men het brein zo kan beïnvloeden dat iemand bijvoorbeeld terug zijn ledematen kan bewegen. Als de techniek die men ervoor gebruikt nog verder uitgetest kan worden, zou dat geweldig nieuws zijn. Het is natuurlijk wel spijtig dat onderzoek in dit gebied zo veel tijd in beslag neemt, waardoor een grote groep mensen er nog niet direct gebruik van kan maken. Verder vind ik het zelf ook heel belangrijk dat er geen dierenleed aanwezig mag zijn bij apenexperimenten. We moeten zeker blijven inzetten op de wetenschap, want het kan veel mensen helpen. Hoop doet leven!