Duitse ruzie over WK-jachtvliegers


Moet het Duitse leger in juni meehelpen om het WK Voetbal veilig te laten verlopen? De grondwet beperkt die optie.


In Duitsland is de grondwet geen vodje papier. Ze werd geschreven in 1949, net na de oorlog, en ademt volkomen de geest uit een ,,tweede Weimar'' te willen voorkomen. Duitsland mag niet, zoals in de jaren twintig en dertig, als zwakke democratie afglijden naar een nieuwe dictatuur.

En zo legt de grondwet de inzet van de Bundeswehr in eigen land strikt aan banden. Maar wat als terroristen tijdens het WK Voetbal in Duitsland een vliegtuig kapen en onderweg zijn naar een voetbalstadion?

Minister van Binnenlandse Zaken Wolfgang Schäuble (CDU) en zijn partijgenoot en collega van Defensie, Franz Josef Jung , willen een zo breed mogelijke inzet van het leger. Speciale teams om biologische of chemische aanvallen te voorkomen, zullen paraat staan. Militaire hospitalen worden opengesteld.

De militaire koks gaan per dag 150.000 maaltijden klaarmaken voor de politieagenten die worden ingezet. Een Awacs-radarvliegtuig van de Navo overschouwt het luchtruim. En militaire jets stijgen op als ongeïdentificeerde vliegtuigen worden gesignaleerd.

Tot daar is alles onomstreden. Maar kunnen gewapende soldaten bij wijze van afschrikking patrouilleren bij stadions, of ook bij synagogen en ambassades? De grondwet sluit dat niet echt uit, maar de coalitiegenoot van de CDU in de regering-Merkel, de sociaal-democratische SPD, wel.

Ook de politievakbonden zijn tegen: ,,Het leger mag niet als vervangingspolitie in het binnenland worden ingezet.''

Nog complexer is de discussie over het bewaken van het luchtruim. Het Grondwettelijk Hof verklaarde woensdag de wet over de veiligheid van het luchtruim, in 2005 ingevoerd door de regering-Schröder, nietig. Die voorzag erin dat straaljagers vliegtuigen kunnen neerschieten als die een grote bedreiging vormen.

Volgens het Hof schaadt dat de rechten van passagiers, die opwegen tegen de rechten van eventuele latere slachtoffers elders. Bovendien stelt het Hof dat de grondwet niet in zo'n mogelijkheid tot neerschieten voorziet.

En zo zit Duitsland, vier maanden voor het WK Voetbal, zonder duidelijke voorschriften voor de bescherming van het luchtruim.

Minister van Binnenlandse Zaken Schäuble zei aan televisiezender ARD dat een snelle ,,aanvulling'' van de grondwet nodig is, waardoor schietende jachtvliegtuigen boven eigen bodem wél wettelijk worden. Daarvoor moet de grondwet overijld met een tweederde meerderheid worden gewijzigd - terwijl de Duitsers niet houden van zo'n knutselarij.

En, reageerde expert Dieter Wiefelspütz van de sociaal-democraten op de Deutschlandradio , ,,dat zal met de SPD in geen geval gebeuren''.

Het debat woedt in volle openheid. Kanselier Angela Merkel (CDU) sprak er zich voorlopig niet over uit.


DS, 18-02-2006 (jdc)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB