10.000 extra schoolbanken nodig in Antwerpen
Stijgend aantal leerlingen in lager én secundair onderwijs

Vooral in Antwerpen, Brussel en Gent is de komende jaren veel te weinig plaats om alle kinderen een plekje op school te geven. Het probleem verschuift zich stilaan van het lager naar het secundair onderwijs.
Antwerpen, Brussel en Gent wacht de komende jaren een gigantische uitdaging om voldoende schoolbanken te voorzien voor het stijgend aantal leerlingen. Dat blijkt uit de capaciteitsmonitor die Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) gisteren in het Vlaams Parlement heeft voorgesteld.
De Vlaamse regering worstelt al jaren met voor elk kind een plekje te vinden bij het begin van het schooljaar. Telkens wordt er ad hoc geld verdeeld om extra plaatsen te creëren. Om daar in de toekomst beter op in te spelen hebben de KU Leuven en de VUB de vraag en het aanbod in kaart gebracht om zo een zicht te krijgen van de capaciteitstekorten tot 2030.
Die blijken bijzonder groot. In Antwerpen moet men al binnen vijf jaar, tegen het schooljaar 2020-2021, op zoek naar 8.411 extra plaatsen in het lager onderwijs en 2.404 extra plaatsen in het secundair onderwijs. Samen gaat het dus over meer dan 10.000 extra plaatsen. Ook Brussel en Gent moeten op zoek naar duizenden extra plaatsen. Bovendien blijft het probleem niet beperkt tot de steden. Heel wat kleinere gemeenten, zoals Edegem of Blankenberge, moeten de komende jaren op zoek naar extra capaciteit. ‘Dit is een wake-upcall voor alle steden en gemeenten’, zei Vlaams Parlementslid Jo De Ro (Open VLD), die ook onderwijsschepen in Vilvoorde is. ‘Wie hier niet mee bezig is, dwaalt.’
De uitdaging verschuift langzaam van het lager naar het secundair onderwijs, waar de capaciteitsproblemen tot nu toe beperkt waren. Pas vanaf het schooljaar 2024-2025 beginnen de leerlingenaantallen in het middelbaar onderwijs opnieuw te dalen.
Crevits wil de studie gebruiken om gericht te investeren in scholenbouw. In het masterplan voor scholenbouw van de Vlaamse regering voorziet ze de mogelijkheid om in de toekomst andere criteria te gebruiken dan de chronologie van dossiers op de wachtlijst. Crevits ziet ook heil in de multi-inzetbaarheid van schoolgebouwen. Maar de onderwijsnetten betreuren dat daar geen extra geld aan gekoppeld is. ‘We moeten bewaken dat we ons bezig houden met het oplossen van de schaarste, en niet met het beheersen van de schaarste’, reageerde de katholieke onderwijskoepel gisteren in het Vlaams Parlement.
Ook het GO! wil snel duidelijkheid. ‘In 2018 zullen in sommige gebieden al tekorten opduiken in het secundair onderwijs’, zei topvrouw Raymonda Verdyck. ‘De doorlooptijd van een nieuw gebouw vraagt minstens twee jaar, dus we zouden uiterlijk volgend jaar moeten weten hoe de middelen voor het secundair onderwijs worden ingezet.’ Extra geld voor infrastructuur is volgens het gemeenschapsonderwijs broodnodig, al zou ook een ingreep als een lagere btw enig soelaas kunnen bieden. Ook de onderwijskoepel van de steden en gemeenten wil een meerjarenbegroting.
Voor de oppositie is het duidelijk dat de regering actie moet ondernemen. ‘Crevits heeft nu geen enkel excuus meer en kan deze cijfers niet naast zich neerleggen’, zegt Vlaams Parlementslid Elisabeth Meuleman (Groen). ‘De opmaak van een meerjarenbegroting met duidelijke engagementen is nu perfect mogelijk en cruciaal.’ Ook Vlaams Parlementslid Caroline Gennez (sp.a) hekelt dat de Vlaamse regering bespaart op onderwijs en noemt dat een ‘fundamenteel verkeerde beleidskeuze.’

Bron: De Tijd, 9 oktober 2015,
10.000 extra schoolbanken nodig in Antwerpen

Mening:
In mijn oude middelbare school is het al jaar en dag de gewoonte dat mensen kamperen voor de schoolpoorten, omdat er zo ongelofelijk weinig plaatsen zijn in zowel de lagere school als de middelbare school. Het Xaveriuscollege in Borgerhout, waar ik gezeten heb, zit dan ook in het midden van een zone met een grote bevolkingsdichtheid. Als we dan nu kijken naar wat er ons de komende jaren te wachten staat, houd ik mijn hart al vast voor de gevolgen van de besparingen in het onderwijs. Recht op onderwijs is een recht dat iedereen zou moeten kunnen krijgen, maar het ziet er naar uit dat dit hoe langer hoe meer een moeilijke opgave wordt. 10.000 extra plaatsen die gemaakt moeten worden, is een behoorlijk groot aantal. De discrepantie tussen het lager onderwijs en het secundair onderwijs is heel groot, maar de druk verplaatst zich van het lager onderwijs naar het secundair onderwijs, waarbij de druk in 2024-2025 pas terug af begint te nemen op het middelbaar onderwijs. Zoals Caroline Gennez zegt: "Besparen op onderwijs is een fundamenteel verkeerde beleidskeuze", het is de jeugd van nu die de toekomst vormt. Ik begrijp dat er door de keuzes van de afgelopen decennia heel wat bespaard zal moeten worden op heel veel vlakken, maar vanaf dat er een extra druk komt op onderwijs, gezondheid en sociale zekerheid, is het al voor mij persoonlijk al een stadium te ver gevorderd om nog te kunnen spreken van "gezonde besparingen". Dit allemaal tijdens de discussie rond Essers, begrotingen, vluchtelingenproblematiek, noem maar op, je vindt nog wel een paar grote onderwerpen. Ik heb het gevoel dat onderwijs te veel op de achtergrond gezet wordt en dat de focus zo ligt, dat het de bevolking die niets te maken heeft met het instituut rond onderwijs niet eens merkt dat er grondig bespaard wordt op het onderwijs van hun kinderen. De tijd zal uitmaken wat er juist gebeurt, maar ik zou al beginnen met de focus niet weg te laten draaien van bepaalde noodzakelijkheden zoals onder meer onderwijs.