Roebel opnieuw zorgwekkend hard onderuit


Het was een kunstgreep, spierballenvertoon van de Russische centrale bank; de spectaculaire renteverhoging van vannacht. In één klap ging de rente van 10,5 naar 17 procent. Bedoeld om de roebel weer in rustiger vaartwater te krijgen. Maar de poging mislukte en de Russische munt gleed vandaag in duizelingwekkende vaart naar een nieuw dieptepunt.


De waarde van de roebel kelderde vandaag al met 17% naar 77 roebel per dollar. Gisteren werd met een daling van 10 procent, tot 64 roebel per dollar, al de sterkste achteruitgang sinds de roebelcrisis van 1998 genoteerd. De angst voor een nieuwe roebelcrisis is groot, maar hoever zit Rusland daar nu vanaf? We vroegen het economieredacteur Jan Kleinijenhuis.

"De rentemaatregelen die de centrale bank heeft genomen waren vooral bedoeld om het vertrouwen in de munt te herstellen. De roebel glijdt al weken steeds verder weg, wat zorgt voor hogere prijzen voor de import en een oplopende inflatie. Beleggers trekken hun geld terug uit de economie die lijdt onder de westerse sancties en de dalende olieprijs. Om die kapitaalvlucht te stoppen heeft de centrale bank gekozen voor een 'shockeffect' om uit te stralen; 'kijk ons de touwtjes eens stevig in handen hebben'.

Dat de roebel maar weg blijft zakken na de enorme renteverhoging is funest voor het vertrouwen in de centrale bank. Het is iedereen duidelijk dat ze de controle kwijt zijn. Tegelijkertijd kent een dergelijk paardenmiddel ook een keerzijde: het effect op de binnenlandse economie kan enorm zijn. Leningen worden duurder, bedrijven gaan minder investeren en daarmee wordt de gewone burger getroffen. Zeker als de lonen niet meestijgen zullen de Russen op termijn merken dat het levensonderhoud duurder wordt."


En over welke termijn hebben we het dan over?

"Voorlopig zal dat nog wel meevallen. Rusland heeft een behoorlijke buffer uit de opbrengst van olie en gas. Maar de olieprijs ligt op zijn gat en die buffer kan maar één keer worden ingezet. Poetin heeft nog enige respijt om de economie weer op de rit te krijgen, maar zolang de westerse sancties blijven duren en de olieprijs laag blijft, verkeert Rusland in zwaar weer."

Maar de roebel zakt nu wel heel hard weg, zitten we al op het niveau van de roebelcrisis uit 1998, toen de roebels van veel Russen van het ene op het andere moment geen enkele waarde hadden?
"Nee, zo erg is het op dit moment nog niet. Maar als de waarde van de munt blijft dalen en er door de sancties steeds minder goederen worden ingevoerd, zal de koopkracht afnemen en zullen er minder goederen beschikbaar zijn. De bevolking in Rusland bestaat uit een kleine bovenlaag en het restant zit op een redelijk welvaartsniveau. En die mensen hebben vertrouwen in Poetin. Hij heeft destijds de rommel van Jeltsin opgeruimd en de Rusland uit de roebelcrisis van 1998 getrokken.

De bevolking heeft het vertrouwen dat Poetin dit ook zal oplossen. Maar als dat niet lukt en een brood straks echt 15 dollar kosten, dan is er meteen ook een grote bevolkingsgroep die getroffen wordt."


Grootste verliezer

De roebel is dit jaar ruimschoots in waarde gehalveerd en is daarmee de grootste verliezer van alle toonaangevende valuta in de wereld. De Russische munt staat zwaar onder druk door de grote onzekerheid over de Russische economie, die wordt geremd door de westerse sancties tegen het land en de sterke daling van de olieprijs. De afgelopen dagen gaat de achteruitgang van de munt steeds sneller. De daling van 40 roebel per dollar naar 55 nam tussen begin oktober en begin december nog bijna twee maanden in beslag. De stap naar meer dan 75 roebel per dollar werd vervolgens binnen een week genomen.


Blog Trouw, 16-12-2014 (Nienke Schipper)

Bijgesloten Plaatje(s)

 

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Wat moeten we hier nu mee? Medelijden tonen? Aan Rusland? Aan zij die ons al een gans jaar proberen te boycotten? Och komaan!

De crisis is al sinds enkele jaren in het Westen te voelen door beslissingen die banken genomen hebben. Dat deze crisis nu ook Rusland bereikt heeft is niet meer dan normaal en zeker niet na al hun boycotacties tegen het Westen.

Nu is het aan Poetin. Hij moet laten zien wat hij waard is. Hij moet tonen dat hij werkelijk de heerser van zijn land is. Gaat hij daar in slagen? Ik weet het niet. Ergens, en ik weet dat dit aanstootgevend is, hoop ik dat Rusland nu ook eens even de crisis voelt. Als ‘wraak’ voor al hun acties tegen het Westen. Maar uiteraard treffen we op deze manier de normale burgers, die er weer niets mee te maken hebben, maar enkel slachtoffer zijn. Daarom hoop ik op een oplossing, als medeleven met de burgers, maar niet met de regering!

Ik ben vandaag gaan tanken en ik dacht: 'de prijzen van de benzine zijn echt wel heel sterk gedaald.' Dit is uiteraard positief voor mij maar voor landen zoals Rusland is dit echter nefast als je weet dat zij voor een groot deel afhankelijk zijn van de olie. Ik kan Ingeborg haar argumenten wel begrijpen maar uiteraard kan dit ook gevolgen hebben voor de andere landen. Zo gaan bedrijven in Rusland minder producten importeren door het gebrek aan middelen, een bedrijf als Apple heeft zijn producten daar op non-actief gezet en een land als Duitsland kan op lange termijn 20% van zijn export zien afnemen wat slecht is voor de werkgelegenheid. Het is dus maar te hopen voor alle betrokken partijen dat het snel weer beter gaat met de Roebel.

__________________
“Men occasionally stumble over the truth, but most of them pick themselves up and hurry off as if nothing ever happened.”

― Winston S. Churchill

De boycot mist zijn effect dus kennelijk niet. Toch vraag ik mij af of dit wel een slimme zet was van Europa en de VS. Ja, er moesten maatregelen getroffen worden maar een overgemilitariseerd land als Rusland dat zich in een economische crisis bevindt? Ik hoop dat er niets gebeurt maar zoals wel vaker in de geschiedenis levert dit toch gevaarlijke situaties op.
Het kan natuurlijk ook het tegenovergestelde effect teweegbrengen en ervoor zorgen dat de Russen zich waar 'braafjes' gaan opstellen, we zullen zien.

Ontwrichting Rusland ligt op de loer, met dank aan Poetin


Een perfect storm. Dat moet president Poetin op dit moment ongetwijfeld denken. Want alles wat voor zijn land nadelig is, komt nu samen. Dat de westerse sancties zijn bancaire sector en de gas- en olie-industrie hard raken is duidelijk. Rusland heeft nauwelijks meer toegang tot moderne technologie, waardoor moeilijk winbare energievoorraden in de grond blijven.


Daarbij komt het besluit van Saoedi-Arabië dat weigert de productie van olie te verminderen om de prijs hoog te houden. Een belangrijke reden is de Amerikaanse schalierevolutie die zoals voorspeld een wereldwijde impact heeft. De Saoediërs hopen dat door een lage energieprijs de winning van schaliegas en -olie in de VS onrendabel wordt.

Maar het echte slachtoffer van dit besluit is Rusland. Dat land heeft ruim 100 dollar per vat nodig voor een gezonde begroting, maar experts denken dat 60 dollar per vat tot de mogelijkheden gaat behoren. De begroting moet voor de zoveelste keer naar beneden worden aangepast en de roebel verkeert in een vrije val. Importen worden daardoor duurder; exporten kunnen aantrekken. Maar wie heeft er iets met 'made in Russia' in de kast? Voordelig is dat Rusland meer roebels voor een olie- of gasdollar krijgt. Maar als deze situatie lang duurt, worden de begrotingsproblemen onoverzichtelijk en raakt Rusland sneller dan verwacht door zijn naar schatting 500 miljard dollar aan reserves heen.


Bulgarije

Tegelijkertijd zijn er ontwikkelingen die de energierelatie met Rusland structureel veranderen. De South Stream-pijpleiding werd deze week door Poetin afgeblazen. Dit voorjaar werden contracten met landen als Oostenrijk gesloten, maar die stuitten op verzet van de Europese Commissie die op dat moment Rusland sancties oplegde vanwege de Krimpolitiek. De Amerikanen dreigden landen als Bulgarije zelfs met sancties als ze met het project verder zouden gaan.

South Stream, bedoeld om gas uit Oekraïne naar Europa te transporteren, was ook bedoeld om een wig tussen de noordelijke en zuidelijke lidstaten van de EU te drijven. Het was daarmee een politiek project dat nu onder politieke druk van de EU is beëindigd.

Ook slecht voor Poetin is het besluit van de Duitse energiegigant Eon om zijn fossiele tak af te stoten en zich te concentreren op duurzame energie. Zet deze trend door, dan zal de export van Russisch gas naar Europa, dat als enige importeur van Russische energie een behoorlijke prijs betaalt, afnemen.


Verduurzaming

En dan is er de nieuwe Europese Commissie onder leiding van de Pool Donald Tusk, die niet bepaald van pro-Russische sympathieën kan worden verdacht. Een half jaar geleden hoorde ik hem vurig pleiten voor een Europese Energie Unie. Hij wilde door verduurzaming en meer aanbieders minder afhankelijk van Rusland worden. Ook wilde hij geen bilaterale, maar een Europese prijsafspraak met Rusland. Dat die prijs lager dan nu is, stond voor hem vast. Onder leiding van Eurocommissaris Maros Sefcovic gaat die unie er nu komen.

Poetin heeft de situatie aan zichzelf te wijten. Grote afhankelijkheid van energie-export is zijn keus. Zijn Oekraïnepolitiek versnelt de energietransitie en zet een streep door pijpleidingen. En hij verkeek zich volkomen op de schalierevolutie. En zo stuurt hij aan op ontwrichting van zijn land.


Blog Trouw, 05-12-2014 (Rob de Wijk)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB