Tien pintjes en toch een goed rapport

Opmerkelijk onderzoek wijst uit dat alcohol niet schadelijk is voor puberbrein

ELINE DELRUE
04-12-14, 07.23u


Hoewel het lijnrecht ingaat tegen wat we denken, doet alcohol pubers niet slechter presteren. Dat blijkt uit een grootschalige Nederlandse studie. "We moeten alcohol inderdaad niet demoniseren", zegt expert Paul Calle. "Maar laten we het gebruik bij tieners alstublieft niet bagatelliseren."

Tieners die geregeld naar de fles grijpen functioneren niet slechter dan leeftijdsgenoten die altijd nuchter blijven. Drank, nochtans de vermeende duivel, heeft geen impact op hun geheugen, concentratie of cognitief vermogen, zo toont een studie bij ruim 2.200 Nederlandse jongeren aan.

De Utrechtse neuropsychologe Sarai Boelema, die morgen op het onderzoek promoveert, maakt brandhout van de stelling dat 'het puberbrein extra kwetsbaar zou zijn voor alcohol'. Want, zo zegt ze in de Volkskrant: "Het huidige beeld daarover is vooral gebaseerd op onderzoek naar alcoholverslaafde pubers. De cognitieve schade die dat kan opleveren is ten onrechte veralgemeniseerd. Bovendien hebben verslaafden vaak psychische problemen. Mogelijk verklaart dat hun slechte prestaties."

Kortom: een paar pintjes per week kunnen geen kwaad, als we Boelema mogen geloven. Al gaat het verder dan dat. Zo leggen haar resultaten bloot dat zelfs vijftien glazen per week, en dat vier jaar lang, "geen invloed hebben op de rijping van het concentratievermogen".

Boelema nam een dwarsdoorsnede van de jeugd en deelde haar proefkonijnen op in zes groepen: van geheelonthouders tot zware drinkers. Die laatsten sloegen minstens één keer per week bij één gelegenheid zes glazen of meer achterover. Ook daar: geen afwijkingen in het cognitief functioneren. Ook ingewikkeldere tests, naar probleemoplossend denken, toonden geen verschil.

Klinkt verrassend? Niet voor gedragsthe-rapeute Marijke Bisschop. Zij ziet ze bij bosjes aankomen: ouders die steigeren omdat hun tiener een paar glazen per week zwelgt. "Maar ook ik moet vaststellen dat hun alcoholgebruik geen effect heeft op hun cognitieve vermogen of schoolprestaties. Het is net zoals bij oudere studenten. Ook aan de universiteit heb je jongeren die dagelijks drinken, hun roes uitslapen en nog altijd uitblinken in hun studies."

Wel ziet ze de gedragsproblemen op korte termijn, onder invloed. Bisschop: "Ineens gooien die pubers alle remmen los, overschrijden ze grenzen terwijl ze anders netjes binnen de lijntjes kleuren. Plots durven ze wel seks te hebben met dat ene meisje of die ene jongen. Dat kan natuurlijk grote gevolgen hebben. Maar dat staat los van hun cognitief denken. Zodra de alcohol is uitgewerkt, functioneert het kind op dat vlak weer even goed. Op school zal het niet minder goed kunnen redeneren of analyseren."

Geen vrijgeleide

Een paar pinten of shots sterkedrank zullen ongetwijfeld niet rampzalig zijn, beaamt psychiater Frieda Matthys, voorzitter van de Vereniging voor Alcohol- en ander Druggebruik (VAD). "Dat zal geen grote meetbare schade berokkenen. Maar laat dit geen vrijgeleide zijn om tieners te stimuleren om te drinken. De boodschap blijft dat alcohol niet deugt voor hersenen in ontwikkeling."

Want, zo bemerkt Matthys, de Nederlandse proefpersonen werden maar van hun elfde tot hun negentiende opgevolgd. "Maar wat daarna? De hersenen rijpen nog tot je vierentwintigste. Je kunt niet uitsluiten dat die tieners op latere leeftijd nog schade zullen vertonen. De 'verslaafde puber' bestaat niet. Een verslaving is iets wat later ontstaat, precies door het vele, vroege drinken."

Als experts het over één ding eens zijn, dan wel dat jonge drinkers meer risico lopen een verslaving te kweken. "Stel dat je op je elfde begint. Dan raakt je brein al snel gewend aan die prikkelingen van het beloningscircuit. Daardoor grijp je makkelijker opnieuw naar een glas, en naar meer glazen."

Dat houdt niet alleen gevaar in voor de lichamelijke gezondheid, het kan ook tot psychische problemen leiden, stelt Matthys. "Opvallend aan jonge drinkers is dat ze niet leren hoe met moeilijke emoties om te gaan. Bij angst, frustratie of stress nemen ze er een fles bij. Later zullen ze op dat vlak altijd onvolwassen blijven. Meer nog, door altijd te drinken worden ze nog stressgevoeliger. Op den duur hebben ze voortdurend een glas nodig om te kalmeren."

Is alcohol niet de oorzaak van alle problemen, dan toch tenminste een verzwarende factor, meent ook Paul Calle, alcoholexpert en spoedarts in het Gentse AZ Maria Middelares. "We moeten alcohol niet demoniseren. Je zult er geen briljante academische carrière door mis lopen. Maar we mogen het bij tieners ook niet bagatelliseren. Want het blijft een eerste stap naar meer. Als je het kunt vermijden dat pubers naar de fles grijpen, doe dat dan ook. We moeten ervoor zorgen dat ze dat pad zo beperkt mogelijk bewandelen."

In een maatschappij waarin de fles al genoeg aanwezig is, moeten we het gebruik niet nog meer gaan promoten, vinden experts. Matthys: "Want wat is het nut van te zeggen dat het heus geen kwaad kan, als je weet dat die tieners risico lopen om later een probleem te krijgen?"

Hoe dan ook slaat het Nederlandse onderzoek een belangrijk argument aan diggelen, besluit gedragstherapeute Marijke Bisschop. "We kunnen niet langer zeggen: jongens en meisjes, drink niet, want je wordt er dom van. Wel moeten we zeggen: drink niet, want dan bega je misschien stommiteiten. Of nog: het is slecht voor je gezondheid. Al is dat natuurlijk het laatste wat tieners willen horen. Hen kan niets overkomen."

Bron: Delrue, E. (4/12/2014). Tien pintjes en toch een goed rapport. http://www.demorgen.be/wetenschap/t...pport-a2141029/

Mening: Bij de tittel van het artikel fronste ik toch even mijn wenkbrauwen. Ik hoorde het deze morgen al op de radio en ik wou er toch meer over weten.
Bij het lezen van dit artikel was ik in het begin toch verbaasd. Tegen mij hebben ze ook altijd gezegd dat je van alcohol drinken dommer wordt. Maar dat blijkt nu niet waar te zijn. Ik ben het wel eens met het artikel dat hoe jonger je begint met drinken, hoe groter de kans op een verslaving. Het is natuurlijk een gemakkelijk uitweg voor jongeren. Jongeren hebben het soms moeilijk op emotioneel vlak en de alcohol neemt deze gevoelens weg. Het gevolg hiervan is dat jongeren niet leren omgaan met deze emoties waardoor je in een vicieuze cirkel terecht komt.

Een zeer gewaagde stelling naar mijn mening. Zwaar gebruik van alcohol kan voor black-outs zorgen, Als je regelmatig black outs hebt, dan is dat schadelijk voor de hersenen en voor de werking van het geheugen in het bijzonder, ook voor jongeren. Mensen die veel alcohol drinken blijken op andere geheugentests wel slechter te presteren. Dit is ook voor jongeren het geval. Er wordt ook slechter gepresteerd op tests die ruimtelijk inzicht en leervermogen meten.
Overmatig alcoholgebruik heeft een negatief effect op het korte termijn geheugen, maar ook op het lange termijn geheugen volgens vele andere tests.
Ik zou de gok toch niet wagen om alcohol meer te consumeren aan de hand van één artikel.