Wie getroffen wordt door een depressie, is vaak een tijdlang uit op het werk. Toch duurt dat best niet té lang en moet de werkhervatting goed begeleid worden, zegt het christelijke ziekenfonds CM.

Ann (43) is verpleegkundige en alleenstaande moeder van twee jonge schoolkinderen. Twee jaar is ze thuis geweest met een depressie. ‘Op een dag kon ik zelfs mijn bed niet meer uit.’

Maar straks gaat ze weer aan het werk. ‘Ik ga het rustig aan doen, in een deeltijdse opdracht. Ik ben er klaar voor, maar het maakt me toch nog zenuwachtig: gaat het mij wel lukken? Ik kan natuurlijk niet eeuwig thuisblijven. Ik wil weer deel uitmaken van de maatschappij.’

Twintig mensen die voor depressie behandeld werden, deelden hun ervaring met onderzoekers van de KU Leuven op vraag van de Christelijke Mutualiteit. Doel: nagaan wat het mogelijk maakt dat ze hun werk, eventueel tijdelijk, behouden (7 van de 20) of hoe ze dat werk na een periode thuis makkelijker kunnen hervatten (10 van de 20 – de overige drie waren werkloos).

Ann heeft net voor de zomer haar therapie afgerond en voelde zich sterk genoeg om te herbeginnen. Ze vroeg een gesprek aan met haar afdelingshoofd, die dat erg waardeerde.

‘Het was een goed gesprek. Ik heb duidelijk gemaakt dat ik niet terug naar dezelfde zware afdeling wil. Hoewel dat geen evidente vraag is, heeft het afdelingshoofd beloofd er rekening mee te houden. Ik werk daar al lang, ik heb veel ervaring. Die willen ze niet kwijt. En wat ook fijn is: ze werken een preventiebeleid uit waaraan ik mijn steentje kan bijdragen. Ook mijn ervaring met ziek zijn kunnen ze gebruiken.’

Voor haar collega’s heeft ze alvast deze tip: ‘Luister goed naar de signalen die je lichaam uitzendt. Zelf ben ik eerst thuisgebleven met rugproblemen. Mijn huisarts wierp voorzichtig op dat er allicht meer aan de hand was, maar ik had daar geen oren naar. Bij mij kon dat toch zo erg niet zijn!’

‘Pas toen ik een tweede keer vastliep, stond ik open voor groepstherapie en voor medicatie. Ik heb me echt moeten laten overhalen. Nu ben ik heel blij dat ik het gedaan heb. Ik heb twee jaar nodig gehad, maar ik ben er sterker uit gekomen.’

Contact houden

Ann weet nog hoe ze in het begin elk contact met het werk of collega’s schuwde. ‘Ik kreeg wel eens een kaartje of een telefoontje, en ik heb dat op prijs gesteld. Maar als ik op straat een collega zag, liep ik een blokje om.’

De CM adviseert dat werkgevers contact houden met mensen die werkonbekwaam zijn. ‘Maar het mag niet overkomen als een controle’, zegt Jan Vandenbergen van CM.

Het ziekenfonds meent ook dat mensen die werkonbekwaam worden de tijd moeten krijgen om te genezen, maar dat de overgang naar opnieuw aan het werk gaan, gefaciliteerd moet worden. Best wordt dat spoor al vrij vroeg besproken, zonder patiënten te forceren. ‘Hoe langer iemand thuisblijft, hoe moeilijker het is om die persoon weer aan het werk te krijgen.’

Het aandeel van de psychisch zieken in de invaliditeit neemt trouwens toe, zegt CM. ‘Afgelopen jaar ging het om meer dan een derde van de werkonbekwamen. Het is geen individueel probleem meer, maar een symptoom van een samenleving waarin de sociale verbanden losser worden en de werkdruk en consumptiedrang almaar hoger.’

Langer werken

Tot slot wijst CM op de risico’s verbonden aan het opschuiven van de (pre)pensioenleeftijd: ‘Vijftigers zijn nu eenmaal vatbaarder voor fysieke en psychische problemen dan dertigers. Als men hen langer aan het werk wil houden, zullen werkgevers bereid moeten zijn om hun werkomstandigheden aan te passen. In ons land zijn de incentives voor werkgevers daarvoor niet erg groot: zieke werknemers vallen immers snel terug op een uitkering van de ziekteverzekering.’

Bron: De Standaard 23/09/2014

Mening: Het is belangrijk dat bedrijven zich inzetten om depressies te kunnen vermijden of te kunnen begeleiden. Zoals het artikel aanhaalt is het belangrijk om aangepast werk te voorzien voor werknemers waarbij hun job mentaal te zwaar wordt. Als de werknemer door een depressie voor een langere tijd afwezig is, moet de werkgever ervoor zorgen dat de werknemer geleidelijk aan terug van start kan gaan. Zo kan een eventuele nieuwe depressie voorkomen worden. Dit kan naar mijn mening bekomen worden door te zorgen voor een goede sociale begeleiding. Dit is niet alleen belangrijk om terug goed te kunnen functioneren in het bedrijf maar ook in de maatschappij. Het is belangrijk om in contact te blijven met andere mensen zodat ze zich niet eenzaam gaan voelen. Naar medicatie grijpen is vaak een gemakkelijke oplossing, maar een goede begeleiding en menselijk contact kan dit probleem in vele gevallen oplossen.

Ik ben het helemaal eens met Aaron. Bedrijven moeten rekening houden met mensen die kans hebben op een depressie of effectief een depressie hebben. Het is alleen maar in hun eigen belang dat ze hier goed mee om gaan.
Depressieve werknemers zijn namelijk inefficiënt en kunnen zo de kosten doen oplopen. De ultieme oplossing is echter depressie voorkomen. Indien de depressie voortkomt uit een te hoge werkdruk e.d. is het aan de bedrijven om deze te verminderen.

Ik heb wel het gevoel dat depressies meer aanvaard wordt in de maatschappij dan vroeger. Maar waar het schoentje nog knelt, is bij depressie die (deels) voortkomen door slechte werkervaringen. De werknemer zou eerlijk moeten kunnen zeggen tegen zijn/haar werkgever en tegen zichzelf wat er misloopt in de job. Zijn er bepaalde taken of verantwoordelijkheden waar je niet mee om kan door stres, dan moet je er een oplossing voor kunnen zoeken samen met je werkgever. Maar wat er nog te vaak gebeurt, is dat de werkgever iemand anders zoekt voor de job. Er zou een wetgeving moeten komen die mensen beschermen die aan depressie lijden of leden. Terug gaan werken is een stap in het proces om uit die depressie te geraken. Maar als de werkgever ervoor kiest om iemand anders te nemen, is dit een stamp terug naar depressie.