Leerlingen zijn ongemotiveerde leerkrachten beu

Scholieren vragen dringend meer gemotiveerde leerkrachten in plaats van uitgebluste leraars. Dat blijkt uit een bevraging van 3.000 Vlaamse leerlingen door de Vlaamse Scholierenkoepel, waarover De Standaard in zijn ochtendkrant bericht.
Het resultaat van de bevraging is een eisenpakket met zes vragen, zoals meer praktische lessen en een steviger anti-pestbeleid.

Maar de voornaamste be*zorgdheid gaat toch over het gebrek aan motivatie bij leerkrachten, voornamelijk door de vele regeltjes die hen opgelegd worden. 'Als we vragen waarom we iets moe*ten leren, krijgen we vaak te horen: "Het staat in onze leer*plannen, we kunnen er niet onderuit". Als ze ons nu eens zouden vertellen dat je met bepaalde wiskundige formu*les videogames kan maken, dan ben ik er zeker van dat je de hele klas mee hebt', klinkt het bijvoorbeeld bij de scholieren.

Volgens onderwijsminister Pascal Smet (SP.A) zijn het vooral de scholen die zich*zelf te veel druk opleggen. ‘Het is echt niet nodig om voor elk vak, elke doelstel*ling op te lijsten.’

Mieke Van Hecke, topvrouw van het katholieke onderwijs, begrijpt de vragen van de Scholierenkoepel en wil ook dat leerkrachten minder administratieve taken moeten uitvoeren om zich beter te concentreren op hun belangrijkste taak: lesgeven. 'Ik denk dat we wat doorgeslagen zijn vanuit de overheid om omwille van de bewaking van kwaliteit de eindtermen heel detaillistisch te gaan invullen', zei ze in De Ochtend op Radio 1.

Bron
http://www.standaard.be/cnt/dmf20140425_01080884, 25 april 2014

Eigen mening
Ik begrijp het standpunt van de leerlingen heel erg goed. Hoe kunnen ze nu zelf gemotiveerd worden om een vak graag te doen en er tijd in te steken, als de leerkracht er zelf niet gemotiveerd voor is? Er wordt voornamelijk aangehaald dat leerkrachten veel druk ondervinden, omdat ze hun doelen moeten nastreven. Zelf merk ik ook bij stage dat dit het geval is. Ik probeer er voor te zorgen dat de leerlingen goed mee zijn met de leerstof, terwijl de mentoren vinden dat ik te traag gewerkt heb. Nu zal het moeilijker worden om de leerplandoelen nog te behalen. Dat zorgt voor heel veel stress bij de leerkrachten. Ik moet dit nog doen, en dit, en dit,... Dan zal het inderdaad moeilijk worden om nog graag en gemotiveerd voor de klas te staan, denk ik. En niet de leerkracht is daar de dupe van, maar de leerlingen. Heel spijtig!

Gisteren kwam mijn jongere zus thuis van school en ze was bijzonder slechtgezind. Ze hadden opeens heel veel werk opgekregen van hun leerkracht. Hij had erbij gezegd: "Ja, mannen, ik weet dat jullie dit niet leuk vinden, maar ik heb echt geen zin om hiermee tijdens de les bezig te zijn." Als ze zoiets tegen mij zouden zeggen dan zou ik ook niet lachen.
Dit is een goed voorbeeld van deze ongemotiveerde leerkrachten, en zoals Noortje zegt: voor de leerkracht maakt dit niet veel uit, het zijn de leerlingen die er de dupe van worden. Wanneer leerkrachten gemotiveerd lesgeven, dan zullen de leerlingen ook veel liever naar school gaan en zullen ze zelf ook veel gemotiveerder zijn om zich in te spannen voor school.
Zelf had ik het ook enorm moeilijk met leerkrachten die ongemotiveerd voor de klas stonden. Zo heb ik het vak fysica enorm gehaat in het secundair onderwijs omdat die leerkrachten het belangrijk vonden dat wij alle formules vanbuiten kenden, maar ze vonden het niet zinvol om ons te laten zien hoe je tot die formules kwam of waarom ze nuttig waren. Omdat ik dat vak zo verafschuwde, kon ik dat ook helemaal niet goed en na het middelbaar wilde ik nooit nog iets met fysica te maken hebben. En nu volg ik het vak fysica om zelf leerkracht fysica te worden. Waarom? Ik denk dat fysica voor leerlingen ofwel enorm saai (wat het in mijn geval was) ofwel enorm boeiend kan zijn. Wanneer je een gemotiveerde leerkracht fysica voor een klas zet die probeert om fysica boeiend te maken, zal ook effectief veel meer leerlingen interesseren. Ik zie het als een uitdaging om later zo'n leerkracht fysica te zijn. Ik wil lessen geven op de manier waarop ik graag les gekregen zou hebben, op de manier waardoor ik fysica boeiend zou gevonden hebben.

Ik denk dat het grote probleem bij veel leerkrachten is dat ze voor dit beroep voornamelijk hebben gekozen omdat ze dan veel vakantie zouden hebben. Deze leerkrachten leven van vakantie tot vakantie en dat merk je duidelijk aan hun manier van lesgeven. Heel jammer eigenlijk!

Ik besef dat je als leerkracht de leerplannen moet volgen en dus ook wel moet doorwerken, maar ik denk dat je een beetje een evenwicht moet vinden daarin. Bepaalde delen zal je misschien heel sec moeten geven terwijl je met andere delen iets heel leuks kan gaan doen. Maar dan nog is er een verschil tussen een gemotiveerde en een niet-gemotiveerde leerkracht. Als je twee leerkrachten met exact dezelfde lesvoorbereiding les laat geven, dan nog zal er een verschil zijn in aanvoelen bij de leerlingen. Soms zegt je houding heel veel over hoe gemotiveerd jij zelf bent.

Ik hoop dat er in de toekomst veel leerkrachten zullen bijkomen die wel gemotiveerd zijn om les te geven.

Er zijn inderdaad heel veel regeltjes waar leerkracht zich aan moeten houden. Wanneer een school wordt doorgelicht, wordt er onder andere gekeken of de leerplandoelstellingen zijn behaald. Dit zorgt voor een grote druk bij de leerkracht. Deze druk voel je ook al als je stage loopt in een school. Wanneer je niet alle opgelegde leerstof krijgt gezien, zijn de mentoren soms niet zo enthousiast. Ik ben zelf wel een voorstander om aan te sluiten bij de leefwereld van de leerlingen omdat ik ervan overtuigd bent dat dit bijdraagt tot het fundamenteel leren. Hoe meer verbanden de leerlingen zien tussen hun leefwereld en de leerstof uit de les, hoe beter de leerlingen de leerstof zullen begrijpen. De leerlingen zullen dan ook beter kunnen vatten waarom ze die leerstof moeten kennen.

Een kanttekening hierbij is dat dit niet elke les mogelijk is. Tijdens mijn stage geef ik de vakken wiskunde en biologie. Bij wiskunde worden er vaak vaardigheden ingeoefend zoals bijvoorbeeld de tafels van vermenigvuldiging. Deze lessen vinden de leerlingen inderdaad niet zo leuk maar zijn wel nodig voor een stevige wiskunde basis te ontwikkelen.

In het artikel haalt Mieke van Hecke aan dat een vermindering van administratieve taken voor de leerkrachten misschien een oplossing kan bieden zodat de leerkrachten zich meer kunnen focussen op het lesgeven. Ik denk dat dit zeker een verschil zou kunnen maken. Leerkracht verdrinken vaak in al het administratief werk. Een vermindering van dit werk kan inderdaad bijdragen tot een oplossing voor het probleem van ongemotiveerde leerkrachten.

Wat we natuurlijk ook niet mogen vergeten is dat de leerlingen steeds meer eisen stellen aan de leerkrachten. Wat leerlingen vandaag de dag allemaal mogen, zou vijftig jaar geleden niet waar zijn geweest.

Een mogelijke oplossing, volgens mij, zou zijn dat er meer tijd en ruimte kan gemaakt worden voor bijscholingen. Via de bijscholingen kunnen ze de leerkrachten erop attent gemaakt worden waar hun leerlingen op dat moment interesse voor hebben. Leerkrachten zijn namelijk niet altijd op de hoogte van de laatste nieuwe snufjes.

Ik begrijp de leerlingen heel goed, dat zij vragen naar meer gemotiveerde leerkrachten. Een leerkracht die positief en vooral gemotiveerd voor de klas staat heeft een veel betere invloed op de leerlingen. Als je iets overbrengt op een manier waarbij je laat zien dat je dit echt boeit gaat dit bij de leerlingen ook beter aanslaan en bovendien gaan ze er dan ook nog eens langer hun aandacht bijhouden. Als een leerkracht ongemotiveerd voor de klas staat, slaat dit natuurlijk ook over op de leerlingen maar dan met een negatief effect. De leerlingen haken dan veel sneller af en krijgen ook het gevoel dat het nutteloos is wat ze aan het leren zijn. Ik hoor ook heel vaak mijn dochters zeggen waarom leren wij dat nu en zij krijgen vaak ook hetzelfde antwoord: “Omdat dit in de einddoelen staat.”
Ik vind wel dat Pascal Smet zichzelf wel tegen spreekt. Nu zegt hij dat niet voor elk vak elke doelstelling moet op gelijst worden maar een tijd geleden waren de toekomstige leerkrachten dan weer te “dom” om het even cru te zeggen.
Het zou misschien inderdaad wel een goed idee zijn om leerkrachten met minder administratieve taken op te zadelen, maar dan heb je nog altijd die groep leerkrachten die les geeft voor de vele vakantie die ze dan hebben. Wat wel tegenslaat want ook onder een vakantie moet een leerkracht werken. Of een leerkracht nu vijf jaar of vijftien jaar in het onderwijs staat, er zal altijd wel iets zijn waar aan gewerkt moet worden. Niemand is perfect.
Ik hoop wel dat wij als toekomstige leerkrachten, gemotiveerde leerkrachten zullen zijn voor onze leerlingen. Zij zijn immers ook de toekomst.

Ik vind het enorm jammer dat steeds leerlingen de duppe zijn van ons leven. Als wij iets niet graag doen, kan je het meteen zien aan ons. We stralen dit door naar leerlingen. Verder moet een leerkracht een voorbeeldfunctie voor leerlingen zijn. Als wij er niet gemotiveerd staan om een vak te geven, hoe moeten de leerlingen uw vak dan ervaren? Misschien moet er minder druk op onze schouders gelegd worden. Natuurlijk begrijp ik, dat alles duidelijk en goed uitgeschreven moet worden, maar een beetje soepeler zijn kan nooit kwaad. Dit in de nabije toekomst voor leerkrachten, maar ook voor studenten die aan de lerarenopleiding beginnen. Dit jaar merk ik ook, dat er veel mensen zeggen "Het is niets voor mij". Vaak wordt dit gezegd doordat leraren veel moeten incasseren en er wordt een bepaalde druk op ons gelegd. Als deze drempel zou verlagen, denk ik persoonlijk dat er meer studenten zullen afstuderen en effectief in het onderwijs zullen staan. Waardoor ze gemotiveerd zullen gaan werken en de leerlingen gemotiveerd naar de les zullen komen. Verder vind ik persoonlijk dat er vernieuwing steeds moet zijn. Leerlingen vinden het interessanter om zelf te ontdekken. Op deze manier kunnen ze ook leren. Misschien is dit een interessante oplossing?

__________________
Life is Just a Game

Ik begrijp de standpunten van beide partijen goed. Uitgebluste leerkrachten is geen fenomeen van deze tijd; toen ik 12 jaar geleden in het middelbaar startte, was dit ook al een probleem. Toen kwam het simpelweg niet uitgebreid in de media.

Ik had het hier toevallig onlangs over met mijn stagementor. Door een minder gestructureerde planning had ik een lesvoorbereiding net iets te laat doorgestuurd. De mentor zei dat ik beter moest plannen aangezien dit er in het latere onderwijsleven niet beter op zal worden. Daar vermeldde ze wel meteen bij dat het tegenwoordig bijna onbegonnen werk is om alles tot in de puntjes te regelen. Kijk maar naar al het papierwerk dat een leerkracht moet invullen om toch maar in orde te zijn. "Dit kan zo niet blijven duren, er moet iets aan gedaan worden" zei ze. Als een ervaren leerkracht die al ettelijke jaren in het onderwijs staat deze mening heeft, dan is er inderdaad iets mis. Het is dan ook niet moeilijk om te begrijpen waar deze uitgeblustheid vandaan komt.

Het is jammer dat meer en meer leerlingen slechte ervaringen ondergaan doordat leerkracht minder graag hun werk doet. Dit is volgens mij een deel te wijten aan het feit dat wij een zeer prestatiegericht leven hebben. We willen altijd het beste doen, zijn. Dit helpt niet echt voor de leerkrachten, die moeten er juist voor zorgen dat de leerlingen ook aan de eisen van onze maatschappij kunnen voldoen. Natuurlijk komt dit ook door het feit dat leerkrachten soms te veel met leerlingen moeten gezien hebben op één schooljaar. Dit hoor ik mijn leerkrachten nog zeggen van toen ik in het middelbaar zat. Vaak hoorde we dit bij de leerkrachten. Ze klaagde dan over het feit dat ze te weinig tijd hadden en onmogelijk alles uit het leerplan gezien konden krijgen. Vroeger dacht ik gewoon dat de leerkrachten aan het overdrijven waren. Maar nu begrijp ik dit al een heel stuk beter. Als ik nu al ons werk zie van voorbereiding, maar ook na de stage de stapel werk. Dan begrijp ik zeer goed dat dit voor sommige leerkrachten te veel wordt. Aangezien zij nog wel wat meer les geven dan wij. Zij moeten soms ook nog klastitularis zijn, naar vergaderingen gaan en noem maar op. Ze hebben een veel drukker leven dan de meeste mensen denken en ooit zullen weten.

Het is inderdaad belangrijk dat leerkrachten zich vooral op het lesgeven kunnen concentreren. Leerlingen moeten een goede begeleiding en opleiding krijgen, zodat ze over voldoende competenties beschikken om in onze maatschappij te kunnen functioneren. Het is belangrijk dat leerlingen deze vaardigheden en kennis kunnen verwerven in een positieve klasomgeving. Hierbij is het naar mijn mening van belang dat de leerkracht gemotiveerd en enthousiast voor de klas staat. De leerkracht kan inderdaad proberen om rekening te houden met de leefwereld van de jongeren, maar tijdens mijn stages heb ik gemerkt dat dit niet altijd even gemakkelijk is.

Aan elke job zijn er voor- en nadelen verbonden. Als ik kijk naar onze opleiding weet je dat je een hoop administratie te verwerken krijgt en dat elke les aan de nodige eindtermen en doelen moet voldoen. Dit kan zeker en vast zeer demotiverend werken. Toch denk ik dat het belangrijk is dat leerkrachten een deel van deze administratieve taken blijven uitvoeren. Op die manier weten ze wat de kern is van hun lesinhoud. Ik vind dat je als leerkracht toch op de hoogte moet zijn van de eindtermen en doelen.

Daarnaast kan het papierwerk ook voor een deel gereduceerd worden door een goed schoolbeleid. Het is belangrijk dat de school een goede omkadering en ondersteuning kan bieden aan de leerkrachten. Ze kunnen proberen om nog meer taken te verdelen, zodat het werk meer evenredig verdeeld is.