Rusland palmt Oekraïne in


"Ze zijn nu van ons", zei een van de Russische onderhandelaars na afloop van de Oekraïens-Russische gesprekken in het Kremlin veelbetekenend tegen de verslaggever van de zakenkrant Kommersant. De man wenste anoniem te blijven, maar zijn woorden lieten aan duidelijkheid niets te wensen over: Rusland heeft Oekraïne in de knip.


De Oekraïense delegatie was ook zichtbaar tevreden over de zo succesvol verlopen ontmoeting tussen de Oekraïense president Viktor Janoekovitsj en zijn Russische collega Vladimir Poetin. Met reden: Rusland heeft voor volgend jaar de gasprijs voor Oekraïne significant verlaagd, van 400 naar 268 dollar per duizend kubieke meter, en toegezegd 15 miljard dollar te zullen beleggen in Oekraïense staatsobligaties. Daarmee kan Oekraïne het weer even uitzingen, en dat zonder bezuinigingen of hervormingen.

Maandenlang waren de Oekraïense leiders op zoek naar geld om de gaten in de begroting te dichten en een dreigend faillissement van het land af te wenden. Ze klopten aan bij de Europese Unie, het IMF en Rusland. De EU en het IMF waarschuwden de Oekraïners dat ze de broekriem moesten aanhalen en hun economie drastisch hervormen. Geen fijn vooruitzicht voor Janoekovitsj in het laatste jaar voor de presidentsverkiezingen.


'Geen voorwaarden'

Toch hield Kiev vol een associatieverdrag met de EU te willen ondertekenen, om dat voornemen vlak voor de beoogde ondertekeningsdatum onverwacht op te schorten. Dat gebeurde meteen na een informele ontmoeting tussen Janoekovitsj en Poetin, waar de aanzet is gegeven tot het akkoord van dinsdag.

Het akkoord geeft Janoekovitsj lucht, in ieder geval tot aan de presidentsverkiezingen van 2015. Volgens Poetin zijn er 'geen voorwaarden' aan verbonden. Dat gelooft vrijwel niemand. De vraag blijft wat Moskou heeft bedongen in ruil voor tijdelijk goedkoper gas en kredieten, alles bij elkaar een opmerkelijk genereus gebaar. Meer Russische controle over het Oekraïense gasdistributienetwerk is een van de mogelijke concessies.

Volgens Poetin is met geen woord gerept over de door hem zo gewenste toetreding van Oekraïne tot een door Rusland geleide douane-unie met Wit-Rusland en Kazachstan. De tienduizenden demonstranten die al weken bivakkeren in de straten van Kiev en andere Oekraïense steden zien de trip van Janoekovitsj naar Moskou niettemin als stap in de richting van die douane-unie en geloven dat de president zijn land heeft verkocht aan de Russen. Toenadering tot de EU lijkt verder weg dan ooit en de roep om aftreden van de regering en vervroegde parlements- en presidentsverkiezingen is alleen maar luider geworden.


Rationeel denken

Toch zal de oppositie het moeilijk krijgen de massa's te blijven mobiliseren. Vanuit haar gevangenschap roept oud-premier Julia Timosjenko op in geen geval de moed te verliezen. "We mogen de pleinen niet verlaten zolang er niet een nieuwe president van Oekraïne is gekozen en hervormingen zijn ingezet."

Janoekovitsj en zijn regering hopen juist dat het akkoord van Moskou de angel uit het verzet haalt. "Ik roep de Oekraïners op rationeel te denken in de huidige situatie en niet te vallen voor de populistische leuzen van de oppositie", schrijft premier Nikolaj Azarov in zijn blog. Oekraïne zet volgens hem 'de koers naar integratie met Europa voort'.


Blog Trouw, 19-12-2013 (Geert Groot Koerkamp)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB