Bron: www.eoswetenschap.eu
Datum: 29-10-2013

Kinderen met een risico op dyslexie horen te veel onderscheid tussen klanken. Die ontdekking kan een vroege test opleveren, zodat de kinderen minder achterop raken als ze leren lezen.

Pasgeboren baby’s kunnen tot hun eerste verjaardag klanken in bijna alle talen van de wereld onderscheiden. Daarna passen ze zich aan aan hun moedertaal: ze horen enkel nog die klankverschillen die voor hun eigen taal relevant zijn. Het verschil tussen ‘d’ en ‘t’ horen ze bijvoorbeeld wel nog, de Engelse ‘th’-klank horen ze als een ‘d’ of een ‘t’, maar niet als een aparte klank.

Dat gebeurt echter niet bij kinderen met een risico op dyslexie, zo blijkt uit onderzoek van Mark Noordenbos. De gedragswetenschapper aan de Radboud Universiteit Nijmegen onderzocht 5- en 6-jarige kinderen van ouders met dyslexie – de aandoening is erfelijk. Een groep leeftijdsgenoten zonder risico diende als controlegroep. Beide groepen kinderen deden een klanktest en werden onderworpen aan een EEG-scan die hun hersenactiviteit mat. De risicokinderen bleken veel meer onderscheid tussen klanken te horen dan de andere kinderen. Ook hun hersenen bleken anders te reageren op de subtiele klankverschillen.

‘Het lijkt erop dat kinderen met dyslexie een filter missen voor relevante klanken’, zegt Noordenbos. ‘Mogelijk is het horen van deze extra klanken van invloed op het leren lezen. De kinderen hebben moeite om klanken aan letters te koppelen omdat ze meer klanken onderscheiden dan nodig is.’ Noordenbos deed overigens ook EEG-metingen bij volwassenen met dyslexie, en hun hersenen vertoonden bij het horen van irrelevante klankverschillen dezelfde activiteit als die van de risicokinderen.

De diagnose van dyslexie kan nu pas worden gesteld als kinderen al lezen, dus vanaf zeven jaar. Ze hebben dan al een achterstand opgebouwd tegenover hun klasgenoten. Het onderzoek van Noordenbos zou kunnen leiden tot een snellere diagnose, en dus ook extra aandacht zodat deze kinderen beter kunnen volgen als ze leren lezen. Noordenbos promoveert op 4 november.

Mening:

Ik vind het een heel interessante ontdekking. Kinderen met dyslexie zijn wel in elke klas aanwezig. Op zich moet dit niet per se een probleem vormen tijdens je lessen. Hiermee rekening houden is wel van belang. Met deze testen kan men sneller de diagnose stellen waardoor een snelle achterstand op jonge leeftijd vermeden kan worden. Deze manier van vaststellen moet naar mijn mening verder onderzocht worden. Als de betrouwbaarheid goed is, kan deze test een hulpmiddel zijn voor 'dyslexie-risicogevallen'.

Dit zou een hele stap voorwaarts zijn, als dit onderzoek blijkt te kloppen. Ik hoop, net als Joppe, dat dit onderzoek nog meer onderzocht wordt. Dit met de reden dat dyslexie meer en meer voorkomt. In mijn stage dat ik nu heb gegeven was er in bijna elke klas één iemand die dyslexie had en ik had rond de 10 klassen. Als je in zo'n klas lesgeeft, vind ik het toch belangrijk dat je met deze leerlingen rekening houdt en ze niet links laat liggen. Ik ben wel van mening dat je ze niet extra moet 'betuttelen', want de andere leerlingen mogen hier niet onder lijden. Natuurlijk hou ik wel rekening met het feit om ze niet luidop te laten lezen in de les. Soms weten leerlingen zelf nog niet hoe ze hier mee moeten omgaan, dus is het misschien wel positief dat het vroeger wordt ontdekt. Hierdoor kunnen zij dit een betere plaats geven en hier beter mee omgaan. Eventueel is het dan makkelijker voor de leerkracht om met leerlingen met dyslexie om te gaan, omdat ze dan meer zelfstandiger oplossingen kunnen zoeken en zelf voorstellen. Ik hoop alleszins dat dit onderzoek nog meer wordt getest dat ze hier een uiteindelijke conclusie kunnen uithalen.