Snoep delen is niet overal vanzelfsprekend


Onderzoek op zes plekken over de hele wereld bewijst dat kinderen sociaal geboren worden. Tussen de leeftijd van drie en zeven maken ze even een egoïstische fase door.


Over de hele wereld zijn kleine kinderen bereid om snoep te delen met andere kinderen, maar die bereidheid daalt snel als ze ouder worden, tot een dieptepunt rond het zevende jaar. Daarna stijgt de bereidheid weer, maar de mate waarin wordt sterk bepaald door de cultuur waarin de kinderen leven. Kinderen in Los Angeles tonen rond een jaar of tien al het Amerikaanse ideaal van eerlijk delen, maar op het eiland Yasawa van de Fiji-archipel blijft de bereidheid tot delen laag.

Als het delen van snoep niet ten koste ging van de eigen portie, waren er weinig verschillen tussen de kinderen: overal waren ze bereid de ander ook wat te geven.

Die conclusies vloeien voort uit eenvoudige experimenten die op zes plaatsen werden gehouden, in Noord-Amerika en bij volkeren in Afrika, de Stille Zuidzee, Zuid-Amerika en Australië. De kinderen konden kiezen: twee snoepjes waarbij een ander niks kreeg, of één snoepje en dan kreeg een ander er ook eentje. De kinderen kenden elkaar, maar waren geen naaste familie. Of de verschillen ontstaan door factoren als schaarste, traditie of taboes werd niet onderzocht.


Egoïstische fase

Het experiment past in een onderzoekstraditie naar de aangeboren neiging van mensen om elkaar te helpen zonder directe tegenprestatie.

In LA werden in plaats van snoep kaascrackers gebruikt, bij het herdersvolk van de Himba in Namibië werden stukjes kaas gedeeld. Een onvermijdelijk probleem was dat voor de kinderen in LA de kaascrackers weinig bijzonders waren, maar dat voor de kinderen op Fiji de zuurtjes een zeldzame traktatie vormden. Maar de bereidheid tot delen bleek niet afhankelijk van die zeldzaamheid: bij de Aka in Centraal-Afrika waren de oudere kinderen wel bereid tot delen van het kostbare snoep.

De experimenten wijzen erop dat kinderen ‘sociaal’ geboren worden en na hun derde een meer egoïstische periode doormaken. Rond hun zevende is er een keerpunt, waarin de kinderen sterk worden beïnvloed door hun omgeving.

In het onderzoeksverslag dat deze week wordt gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences schrijven de onderzoekers dat hun onderzoek de eigenheid bevestigt van de periode van 7 tot 12 jaar. Dan maakt het kind zich de normen van de omringende samenleving eigen. De conclusies gaan in tegen de opvatting dat er dan een vanzelfsprekende toename van sociaal gedrag is. Hun onderzoek toont een wisselwerking tussen aangeboren neigingen en sociale vormgeving.


DS, 26-08-2013 (Hendrik Spiering, © NRC)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB