De tikkende tijdbom onder China


Een zwakke groei, een enorme vastgoedzeepbel en een interbankenrente die gevaarlijk piekt. Staat nu ook China aan de rand van de afgrond?


Het klinkt onrustwekkend bekend in de oren. De interbankenrente, de rente die banken in China aan elkaar vragen, schoot donderdag naar recordhoogte. Om geld één nacht uit te lenen werd bijna 14 procent gevraagd. Of zowat evenveel als vijf jaar geleden net voor de bankencrisis in de VS en Europa.

Waardoor de vrees voor een doemscenario plots heel tastbaar wordt. ‘De Chinese kredietbubbel staat op springen. Een Chinees Lehman-moment is in de maak’, twitterde gisteren een pessimistische Geert Noels, hoofdeconoom van Econopolis.

Tal van alarmsignalen staan op rood. Dinsdag waarschuwde het ratingbureau Fitch dat de Chinese banken met heel wat slechte leningen zitten aan Chinese overheden. Rivaal Fitch schat dan weer dat de totale Chinese schuldenberg sinds 2009 is geëxplodeerd van 125 procent van het bruto binnenlands product (bbp) tot bijna 200 procent. Jaren van goedkoop krediet hebben geleid tot een grote bouwwoede en een enorme zeepbel op de huizenmarkt.

‘De situatie in China doet me sterk denken aan die in Japan eind jaren tachtig, een markt die ik toen intensief volgde, net voor de kredietzeepbel daar barstte’, ziet ook ING-econoom Peter Vanden Houte de bui al hangen. ‘Maar China is minder ontwikkeld en moeilijker om in te schatten omdat de macro-economische data ondoorzichtig of onbetrouwbaar zijn. Zo claimt Peking een groei van meer dan 7 procent, maar zien we uit alternatieve indicatoren zoals het elektriciteitsverbruik dat de economische groei veel lager ligt. Die is maximum nog 5 procent.’

Tel daarbij de hardnekkige berichten over een enorme zeepbel in de huizenmarkt en je krijgt een gevaarlijke cocktail die veel waarnemers zorgen baart. ‘De spooksteden in China zijn geen fictie, ik heb er verschillende bezocht. En wat je ziet, bezorgt je koude rillingen: grote, splinternieuwe, maar lege appartementsgebouwen, waarin zelfs geen trappen zijn gebouwd. En waarin geen enkele nutsvoorziening is voorzien: geen elektriciteit, stromend water, rioleringen... niets.’

‘Volgens een laatste rapport vanuit China staat 30 procent van de nieuwbouw in Peking leeg’, weet ook Vanden Houte. ‘Er zijn ook berichten over massale fictieve scheidingen bij Chinese koppels, zodat ze twee huizen of appartementen kunnen bezitten en meeprofiteren van de speculatiegolf in de huizenmarkt. Maar wat mag je daarvan geloven?’

De regering van president Xi probeert die overcapaciteit in te dammen door het land minder afhankelijk te maken van krediet. ‘De regering is bereid lagere groei te aanvaarden, maar toen de Chinese centrale bank donderdag weigerde om de kredietzeepbel verder te voeden, brak er paniek uit en steeg de bloeddrukmeter naar Lehman-niveau’, legt Noels uit.

Of dat zal leiden tot een gelijkaardige financiële crisis als in het Westen, wil Vanden Houte niet gezegd hebben. ‘Het grootste verschil met hier is dat de Chinese economie én de banken worden geleid door de overheid, die niet zal aarzelen om de zwakke schakels te ondersteunen’, nuanceert hij het doembeeld van Noels. Maar die vindt dat geen geruststelling. ‘Ook geleide economieën kunnen problemen krijgen.’

Maar één ding is nu al duidelijk. Als met China een van de motoren van de wereldeconomie wegvalt, zal dat ook voor de rest van de wereld grote gevolgen hebben.


DS, 22-06-2013 (Nico Tanghe)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB