Nieuwe vogelsoorten ontstaan sneller

Een internationaal team wetenschappers heeft een evolutionaire stamboom opgesteld van alle vandaag bekende vogelsoorten – dat zijn er bijna 10.000. Daaruit blijkt dat de snelheid waarmee vogels zijn geëvolueerd de jongste 50 miljoen jaar is toegenomen, melden ze in het vakblad Nature.

‘Bij andere groepen diersoorten, zoals hommels of tonijnen, zie je vaak dat onder gunstige omstandigheden een groot aantal soorten ontstaat die verschillende ecologische niches innemen, waarna de evolutie vertraagt of stilvalt’, zegt Arne Mooers van de Canadese Simon Fraser University. ‘Bij vogels is het net omgekeerd: de snelheid waarmee nieuwe soorten ontstaan neemt net toe.’

De verklaring daarvoor moet volgens de onderzoekers worden gezocht in het grote aantal nuttige aanpassingen of adaptaties in de vogelwereld, zoals verschillende snaveltypes, in combinatie met hun uitzonderlijke mobiliteit, die hen toelaat om makkelijk nieuwe gebieden te koloniseren.

Uit de analyse bleek dat soortvorming gemiddeld sneller is verlopen in het westelijk halfrond dan in het oostelijk halfrond, en op eilanden sneller dan op het vasteland. Vooral in het noorden van Noord-Amerika, Eurazië en het zuiden van Zuid-Amerika is soortvormingssnelheid recent toegenomen. Het zijn gebieden die in de laatste miljoenen jaren sterke klimaatschommelingen hebben gekend, met grote veranderingen in het voorkomen van bijvoorbeeld bos- en moerasgebieden tot gevolg. Families die snel zijn geëvolueerd, zoals de eenden, de meeuwen en de spechten, komen vooral in deze delen van de wereld voor.

Naar eigen zeggen tot hun grote verbazing, vonden de wetenschappers geen verschil tussen de tropen en meer noordelijk en zuidelijk gelegen gebieden. ‘Biologen gingen er lange tijd van uit dat de grote soortenrijkdom in de tropen op zijn minst deels te wijten is aan snellere soortvorming’, zegt Walter Jetz van Yale University. ‘Voor vogels lijkt dat niet te gelden. Vermoedelijk is het grote aantal soorten er te wijten aan de grotere ouderdom van de tropen – de aarde kende tijdens een groot deel van haar geschiedenis een tropisch klimaat – waardoor het aantal soorten er stelselmatig is kunnen toenemen.’

Bron: Eos Wetenschap, 31-10-2012 (ddc)

Commentaar:
Het is belangrijk voor wetenschappers om dit te bestuderen. De vogelsoorten blijven uitbreiden in tegenstelling tot andere diersoorten. Hoe kan dit? Wat zijn hun aanpassingen? Hieruit valt erg veel te leren en dit kan dan weer bij de mens gebruikt worden bijvoorbeeld in nieuwe technologie. Uit de natuur kan je veel leren ook uit planten valt er veel te leren. Het is aan wetenschappers en onderzoekers om de goede principes te ontdekken en deze in technologie om te zetten.