Politiek erkent: zorg wordt onbetaalbaar


Het VVD-verkiezingsprogramma stelt het probleem eenvoudig. Gezinnen betalen nu 11.000 euro per jaar aan zorg. Zonder ingrepen is dat in 2040 opgelopen tot de helft van het gezinsinkomen. Zelfs SP-Kamerlid Renske Leijten erkende onlangs in Trouw schoorvoetend dat dit doemscenario weleens bewaarheid zou kunnen worden. "Bij ongewijzigd beleid zou dit de prognose kunnen zijn. Daarom willen wij ook een ander beleid".


Het was toen haar reactie op een brochure waarmee de liberale minister Schippers van volksgezondheid in de Nederlandse huisgezinnen een debat 'aan de keukentafel' op gang probeert te brengen: hoe houden we de zorg betaalbaar, welke ingrepen zijn daarvoor nodig en acceptabel? Bovenstaande cijfers die de minister daarin gebruikt staan, niet toevallig, ook in het VVD-verkiezingsprogramma.

Sindsdien kreeg de discussie over de betaalbaarheid van de zorg een nieuwe impuls dankzij het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) met zijn concept-advies om dure medicijnen (tonnen per patiënt per jaar) voor de behandeling van een paar zeldzame ziekten niet langer te vergoeden.


Goedkoop als het kan

Alle politieke partijen erkennen dat de zorg op den duur onbetaalbaar wordt als niet wordt ingegrepen. Dat doet dus ook, een beetje zuinigjes, Renske Leijten van de SP, al wordt in het verkiezingsprogramma van haar partij met geen woord over de betaalbaarheid gerept.

In het antwoord op de vraag hoe de zorg betaalbaar te houden is één gemeenschappelijke noemer te vinden, van links tot rechts: lever de zorg dichtbij in de buurt van mensen en lever de zorg goedkoop, als het goedkoop kan. Dus geen medisch specialist als de huisarts het net zo goed kan.


Gezonde leefstijl

Ook aandacht voor preventie is in de meeste verkiezingsprogramma's terug te vinden. Voorkom dat mensen ziek worden door een gezonde leefstijl te bevorderen, maar mijdt betutteling, vindt de VVD. Dat kan veel kosten besparen. Overbodige bureaucratie en verspilling: alle partijen willen dat probleem wel aanpakken.

Met uitzondering van de SP zijn de partijen het er ook nog wel over eens dat patiënten meer voor hun eigen rekening moeten nemen. Dus hoger eigen risico en hogere eigen bijdragen, in meer of mindere mate inkomensafhankelijk. Een aantal partijen (D66, VVD, CDA, ChristenUnie) kijkt ook nog eens nadrukkelijk naar de samenstelling van het basispakket: daarin graag alleen noodzakelijke en effectieve zorg.


Marktwerking

Op twee hoofdpunten is er veel discussie: de marktwerking in de zorg en de toekomst van de AWBZ. SP en PvdA willen de marktwerking de nek omdraaien. Deze partijen organiseren de zorg regionaal via regionale zorgbudgetten. Een groot bezwaar tegen het werken met vaste zorgbudgetten is dat de wachtlijsten mogelijk terugkeren.

De andere partijen laten de marktwerking met de verzekeraars in de rol van concurrerende regisseurs ongemoeid. Maar ze willen af van betaling per verrichting. Dat jaagt de productie maar op en dus de kosten in de zorg. Beter is het daarom artsen en ziekenhuizen af te rekenen op gezondheidswinst, de uitkomst van de zorg, op kwaliteit dus.


AWBZ terug naar oorsprong

Terugdringing van de kosten van de AWBZ - in tien jaar tijd verdubbeld tot 24 miljard euro (op een totaal zorgbudget van 70 miljard) - wordt gezien als de grootste opgave voor het nieuwe kabinet. Vrij breed bestaat er overeenstemming om de AWBZ terug te brengen tot waar die oorspronkelijk voor bedoeld was: een verzekering tegen privé niet te dragen, onbetaalbare langdurige zorg. Met uitzondering van de SP en de PVV haken de politieke partijen in hun programma's aan bij die gedachte. De AWBZ wordt voor een groot deel ontmanteld door onderdelen (zoals begeleiding) over te hevelen naar de gemeenten of naar de gewone zorgverzekering.

Deels is die overheveling al door het huidige en vorige kabinet (huishoudelijke hulp!) in gang gezet. Voor voortzetting van dat beleid bestaat een vrij groot draagvlak. Evenals voor de gedachte dat de zorg zoveel mogelijk thuis moet worden geleverd, primair met hulp van familie en vrienden (CDA: zelf- en samenredzaamheid), om te voorkomen dat mensen te snel naar een duur verpleeghuis moeten. Het persoonsgebonden budget (PGB) waarmee mensen zelf zorg kunnen inkopen, is daarmee in ere hersteld.


Blog Trouw, 20-08-2012 (Wilfried van der Bles)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB