31 okt 2011

Opnieuw twijfel over werkzaamheid griepprik


In de komende weken laten veel ouderen, chronisch zieken en mensen die in de zorg werken zich weer vaccineren tegen griep. Er is echter opnieuw twijfel ontstaan over de werkzaamheid van de griepprik. Het grootste probleem? Het is lastig om goed onderzoek te doen naar de effectiviteit van griepvaccinatie bij mensen.

Maandag publiceerde het Geneesmiddelenbulletin een uitgebreid artikel over de werkzaamheid en effectiviteit van griepvaccinatie. Bij gezonde mensen tussen 16 en 65 jaar heeft de prik slechts een matig effect als het gaat om het verminderen van griepsymptomen en het aantal dagen dat mensen ziek thuis blijven. Ook is niet aangetoond dat vaccinatie complicaties bij griep of het overdragen van het griepvirus naar andere personen kan voorkomen.

Er is volgens het Geneesmiddelenbulletin geen bewijs dat griepvaccinatie van personeel in de gezondheidszorg kan voorkomen dat ouderen griep, andere luchtweginfecties of longontsteking krijgen. En over de werkzaamheid van de griepprik bij kinderen onder 16 jaar en ouderen boven 65 jaar kunnen überhaupt geen conclusies getrokken worden.

Het Geneesmiddelenbulletin baseert zich hierbij op verschillende Cochrane reviews die tussen 2008 en 2011 verschenen. Een Cochrane review is een uitgebreid literatuuronderzoek waarin alleen studies worden meegenomen die voldoen aan vrij strenge eisen. Eén van die eisen is bijvoorbeeld dat in de studie gebruik is gemaakt van een testgroep en een controlegroep en dat de proeven dubbelblind zijn uitgevoerd.

Brede bescherming
Woensdag publiceerden Amerikaanse wetenschappers in het vakblad The Lancet Infectious Diseases hun eigen uitgebreide literatuuronderzoek naar griepvaccinatie. En zij zijn in hun selectie zelfs nog iets strenger geweest dan de Cochrane reviews. Alleen studies waarin met laboratoriumtests werd aangetoond dat proefpersonen wel of niet geïnfecteerd waren met het griepvirus mochten meedoen. Door dat criterium bleven uit een selectie van bijna 6.000 onderzoeksartikelen uiteindelijk 73 studies over.

Uit die studies blijkt dat vaccinatie wel werkt, maar niet zo goed als tot nu toe werd gedacht. De prik voorkomt bij gezonde volwassenen geen 70 tot 90% van de griepgevallen, maar slechts 59%. En die 59% wordt alleen gehaald in seizoenen dat de virusstammen in de griepprik goed aansluiten bij de virussen die op dat moment rond gaan. Als die match niet zo goed is, daalt de effectiviteit van het griepvaccin zelfs naar ongeveer 44%.

De Amerikanen pleiten dan ook voor het ontwikkelen van vaccins die een brede bescherming bieden tegen verschillende griepvirussen. Dan is de effectiviteit van de griepprik ook niet meer zo afhankelijk van de virussen die in een bepaald seizoen rondgaan. Tot zulke vaccins er zijn blijft de jaarlijkse griepprik voor mensen uit risicogroepen aan te raden, schrijven zij in The Lancet. Dat is nu immers de enige manier om de kans op het krijgen van griep te verkleinen.

Einde aan de twijfel
De discussie over de werkzaamheid van de griepprik laait regelmatig op aan het begin van een griepseizoen. Dat komt met name doordat het zo lastig is de werkzaamheid en de effectiviteit van griepvaccinatie te onderzoeken.

Ten eerste is het nog niet zo makkelijk om ‘echte’ griep betrouwbaar vast te stellen. Dat kan eigenlijk alleen met een laboratoriumtest. Stel dat er in een griepseizoen weinig griepvirussen rondgaan, maar er zijn wel veel mensen snipverkouden. Als die verkoudheden ten onrechte worden aangemerkt als griep dan is de uitkomst van het onderzoek waarschijnlijk dat de griepprik niet werkt.

Het griepvirus.

De Amerikanen hebben in hun literatuurstudie al rekening gehouden met dit probleem door alleen onderzoeken te selecteren waarin wel een laboratoriumtest bij de proefpersonen werd uitgevoerd. Maar je ziet hoe weinig studies er dan overblijven.

Een tweede probleem is dat het – met name bij ouderen en patiënten uit risicogroepen – moeilijk is om een dubbelblind onderzoek naar de werkzaamheid en effectiviteit van de griepprik op te zetten. In een dubbelblind onderzoek zou je de helft van een groep ouderen of chronisch zieken moeten vaccineren met de griepprik en de andere helft met een placebo. Maar omdat ouderen en chronisch zieke mensen bij een griepinfectie gevaarlijke complicaties kunnen krijgen, is zo’n opzet ethisch onverantwoord.

Naast het ontwikkelen van nieuwe vaccins die bescherming tegen een breder scala aan griepvirussen bieden, is het dus ook zaak verbeteringen aan te brengen in de methoden waarmee de werkzaamheid en effectiviteit van die vaccins worden onderzocht. Alleen met goed onderzoek kan de werking van de griepprik duidelijk in kaart worden gebracht en komt er wellicht een einde aan de steeds terugkerende twijfel. (door Elles Lalieu)

Uit Eos-magazine

Eigen mening:

Dit artikel verteld ons dus over de bestaande twijfel over de werking van een griepvaccin.
Vooral bij mensen, jonger dan 16 en ouder dan 65. Is het dan wel de moeite om zo een vaccin te laten zetten? Daarbij komt dan nog dat wanneer bijvoorbeeld één van je toekomstige leerlingen gevaccineerd is, deze nog altijd de leerkracht en heel de klas kan "besmetten" met griep omdat deze
nog steeds drager is. Hier moet toch meer onderzoek naar gebeuren omdat vele mensen zo'n vaccin kopen en hiervoor betalen. Is het zijn geld wel waard dan?

__________________
I believe that banking institutions are more dangerous to our liberties than standing armies.

Thomas Jefferson
3rd president of US (1743 - 1826)