BRUSSEL - De Europese premiers en presidenten staan vandaag in Brussel voor een loodzwaar programma. Ze moeten de euro voor eens en altijd redden en een dreigende bankencrisis afwenden. De voorbereidende schermutselingen voorspellen weinig goeds.
Van onze redactrice

Plots stond het bericht bovenaan de websites van de grote Europese kranten. 'Cruciale vergadering EU-ministers uitgesteld'. Het ging over de bijeenkomst van de ministers van Financiën van de 27 EU-landen.

De Financial Times citeerde uit een brief van Jacek Rostowski, de Poolse minister van Financiën die de vergadering zou leiden omdat zijn land momenteel voorzitter van de EU is, aan de Luxemburgse premier Jean-Claude Juncker. 'Zoals de zaken er nu voor staan, lijkt het erop dat het pakket maatregelen niet vaststaat voor woensdag 26 oktober. Daarom dient de bijeenkomst van ministers van Financiën met een dag of twee te worden uitgesteld', schreef Rostowski.

De markten reageerden meteen nerveus. Toch was de brief van de Poolse minister niet zo vreemd. De extra bijeenkomst van de 27 ministers van Financiën heeft nooit officieel op de agenda gestaan. Dat ze uiteindelijk ook niet plaatsvond, lag zelfs in de lijn van de verwachtingen. Dat zei de Nederlandse minister van Financiën ook met zoveel woorden. 'De Ecofin-bijeenkomst was niet nodig. De ministers waren het afgelopen zaterdag namelijk al eens over de belangrijkste kwestie, het herkapitaliseren van de banken', aldus Jan Kees De Jager in het Nederlandse parlement.

Berlusconi

Dat de brief van Rostowski toch meteen voorgesteld werd als een dramatische wending, toonde nogmaals aan hoe gespannen de zenuwen stonden. Die zenuwachtigheid werd niet alleen veroorzaakt door het uitzonderlijke belang van de Europese top, maar ook door nieuwe onheilsberichten uit Italië. Daar dreigde de Lega Nord, de coalitiepartner van premier Silvio Berlusconi, met een regeringscrisis. De Lega Nord is niet van plan om mee te stappen in de extra besparingsopdracht die Berlusconi zondag had gekregen van de grote eurolanden.

Het idee dat Berlusconi maandag lanceerde om de pensioenleeftijd op te trekken naar 67 jaar, werd door de Lega Nord al meteen afgeschoten. Partijleider Umbert Bossi wond er gisteren alvast geen doekjes om. 'De regering staat op het spel', verklaarde hij. 'De situatie is erg moeilijk en erg gevaarlijk. Dit is een dramatisch moment.'

Gisteravond maakte Bossi wel bekend dat er toch een vorm van compromis is over de pensioenen, maar niet tot in detail, zodat de premier vandaag met een min of meer intacte coalitie naar de Europese top kan gaan. 'We zullen zien wat de Europese Unie ervan zegt', zei hij. Bossi bleef desondanks pessimistisch: 'De regering loopt nog altijd het risico te vallen over de pensioenen'.

Als de partij van Bossi Berlusconi uiteindelijk toch de rug toekeert, dan valt de regering. Ofwel komen er dan vervroegde verkiezingen in Italië, ofwel neemt een technische interim-regering de zaken tijdelijk over. Die kan mogelijk gemakkelijker maatregelen nemen om de economie uit het slop te trekken en de Italiaanse overheidsfinanciën te verbeteren. Sowieso zou de val van de regering enorm veel onzekerheid veroorzaken. Daar zijn de financiële markten in de huidige crisissfeer net hypergevoelig voor.

Het ziet er dus naar uit dat Berlusconi vandaag zwakker dan ooit naar Brussel trekt. De druk van zowel Europa als van zijn eigen achterban is enorm, alleen zijn hun eisen amper te verzoenen. De plannen die hij vandaag voorstelt, zijn afgezwakt door zijn coalitiepartner. Vraag is of Merkel en Sarkozy dat zullen pikken. Het Italiaanse probleem vormt immers een cruciaal puzzelstukje in het allesomvattend reddingsplan van de euro dat vanavond beklonken moet worden.

Kortom, de voorbereiding van de top verliep in grote verwarring. 'Het is opnieuw een echt zootje', liet een anonieme bron optekenen. Dat alle vraagstukken voor donderdagochtend volledig uitgeklaard zijn, lijkt nauwelijks voorstelbaar. - Annelien De Greef

De Standaard online
26 oktober 2011

Mening

De voorbereiding is weer niet gegaan zoals moet en dus zullen er waarschijnlijk niet op tijd beslissingen genomen worden. Ik denk dat het heel erg moeilijk is om met zo'n verschillende grote machten (staten) samen zo'n beslissingen te nemen. 2 van de belangrijksten, Duitsland en Frankrijk, hebben dan ook meestal een andere visie. Ik kan me bijna niet voorstellen dat er nog een deftig akkoord gesloten kan worden in deze crisis, hopelijk komt het op tijd in orde.

Ook ik hou mijn adem in. Ik kan niet geloven dat de EU hier niet uitgeraakt. Het lijkt wel meer en meer een kluwen te worden waar men moeilijker en moeilijker uitgeraakt. In het begin van de schuldencrisis dacht ik "Hier komen we wel uit". Maar nu lijkt de situatie gewoon uitzichtloos te worden. Als ik berichten lees dat Griekenland nog jaren aan het hulpfonds zal moeten hangen, dat het in andere landen ook slecht gaat, de herschikking van de schulden van Griekenland problemen kunnen brengen in onze banken, ... dan is het gevoel dat je overheerst toch erg pessimistisch? Ik hoop uit de grond van mijn hart dat we hieruit geraken.