Hou mazelen streng in de gaten


Niet de vaccins, maar de antivaccinatiebewegingen eisen vroeg of laat mensenlevens, zeggen MARLEEN FINOULST, PIERRE VAN DAMME en MARC VAN RANST. ‘We dragen met z'n allen de verantwoordelijkheid om de immuniteit van de groep te bewaken.'


In de eerste helft van 2011 had België al tien keer meer gevallen van mazelen dan vorig jaar. Dat zijn er nu al meer dan 400. Eén kind liep hersenschade op, twaalf andere kampen met een ernstige longontsteking. Dit had perfect kunnen voorkomen worden met een vaccinatie. Dat sommige mensen vaccins in een slecht daglicht willen stellen, is maatschappelijk gezien misdadig.

Met de vaccinatie tegen mazelen – twee dosissen, op de leeftijd van twaalf maanden en die van 10 tot 13 jaar – beschermen we kleine kinderen en jongeren, niet alleen tegen een zeer besmettelijke kinderziekte, maar ook tegen de zeldzame maar soms levensbedreigende complicaties ervan.

Tegelijk is bij een voldoende vaccinatiegraad (meer dan 95 procent) de directe omgeving beschermd, dankzij de ‘groepsimmuniteit': om het mazelenvirus voor de hele bevolking onder controle te houden, moet ten minste 95 procent van alle zuigelingen en adolescenten gevaccineerd worden. Dan bekom je geen 95-procent-effect, maar een 100-procent-effect.

De voorbije jaren waren we dicht bij dat doel voor onze zuigelingen en recent komen we dicht bij dat cijfer voor onze adolescenten. Dat neemt niet weg dat er inmiddels toch een groep niet-gevaccineerde jongeren ontstaan is. Zodra zij via import of reizen met mazelen in contact komen, zal deze infectieziekte als een lopend vuurtje rondgaan. Dat is wat zich op dit ogenblik in België afspeelt.

Wat we nu kunnen missen als kiespijn, is dat ouders en zelfs artsen beginnen te twijfelen aan het belang van vaccinatie in het algemeen, en tegen mazelen in het bijzonder. Zo sloeg in februari dit jaar de mazelen-infectie hevig toe in twee antroposofische scholen in Gent.


Risico op autisme? Klinkklare nonsens

Dat vandaag sommige mensen tegen vaccinatie argumenteren, begrijpen wij niet. Alle huidige vaccins zijn veilig. Alle gegevens hierover moet men bij de regelgevende autoriteiten indienen anders komen ze niet op de markt. Toch blijven de tegenstanders hardnekkig mist spuien. Onder andere door te beweren dat vaccins de ziekte kunnen veroorzaken waartegen je wordt ingeënt. Dat is complete onzin.

Vaccins kunnen wat lichte koorts, lichte verkoudheidsverschijnselen en roodheid op de injectieplek veroorzaken. Dergelijke symptomen zijn misschien vergelijkbaar met de eerste tekenen van heel wat infecties, maar ze zijn volkomen onschuldig en hebben niets te maken met de ziekte waartegen gevaccineerd wordt.

Een ander hardnekkig gerucht is dat de mazelenvaccinatie het risico op autisme verhoogt. Deze theorie is eind de jaren negentig gelanceerd door de Britse onderzoeker Andrew Wakefield, maar de voorbije jaren al uitvoerig weerlegd door degelijk wetenschappelijk onderzoek.

Wakefield zelf heeft dat schoorvoetend moeten toegeven en is wereldwijd uit zijn artsrechten gezet. In Europa en ook in België blijven de antivaccinatiebewegingen dit argument toch verder gebruiken. Nog een theorie die het goed doet bij twijfelaars is dat vaccineren de natuurlijke weerstand vermindert, en dat je beter beschermd bent als je de infectie doormaakt.

Dat klinkt plausibel, maar het klopt niet. Tetanus-, difterie- en kinkhoestinfecties geven bijvoorbeeld al geen levenslange bescherming. Bovendien, we leven in een zee van bacteriën en virussen die ons immuunsysteem voortdurend op scherp houden. Dat we ons vaccineren tegen een handvol gevaarlijke virussen en bacteriën (van de vele duizenden waarmee we dagelijks in contact komen), doet geen enkele afbreuk aan die weerstand. Het is als een druppel op een hete plaat, maar wel een levensbelangrijke druppel.

Toegegeven, de voedingsbodem voor twijfelaars is er: vaccins zijn het slachtoffer geworden van het eigen succes. Dankzij de basisvaccinatiecampagnes door Kind en Gezin, huisartsen, kinderartsen en schoolartsen leken veel kinderziekten nagenoeg verdwenen.

Ouders kennen de dreiging van infecties zoals kinderverlamming, bof, kinkhoest, tetanus, difterie of rodehond niet meer. Sommige vragen zich luidop af of al die spuitjes nog nodig zijn. Die twijfel krijgt voeding door een antivaccinatiebeweging die lezingen organiseert over vaccinatieschade – zelfs sommige artsen doen eraan mee. Op die manier geraken twijfelende ouders overtuigd om hun kinderen niet meer te laten inenten.


Niet vaccineren: schuldig verzuim

Het gevolg is dat kinderziekten weer opflakkeren en opnieuw slachtoffers maken. Niet alleen bij de vaccinatie-onwilligen, maar ook in hun omgeving. Wie zich niet laat vaccineren, pleegt op die manier schuldig verzuim. Dit legt een hypotheek op de brede immuniteit binnen onze maatschappij.

Dat vaccins beschermen en absoluut noodzakelijk blijven, bewijst de huidige opflakkering van mazelen. De kinderziekten die vroeger zo lelijk huis hielden in onze contreien, zijn alles behalve uitgeroeid en moeten onder controle gehouden worden met vaccins. Dat is een collectieve verantwoordelijkheid.

Vlaanderen is al een paar jaar bijzonder goed aan het vaccineren, dankzij de inzet van vele artsen en verpleegkundigen, en de verantwoorde attitude van ouders en jongeren. Niet de vaccins, maar de antivaccinatiebewegingen zullen mensenlevens kosten.


DS, 24-06-2011

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB