50 technici hebben lot van kerncentrale, Japan en rest van de wereld in handen

Yves Delepeleire , Pascal Sertyn

BRUSSEL - Met vijftig tot zeventig zijn ze, de last men standing die in Fukushima nog proberen om een ramp zoals die van Tsjernobyl te voorkomen. ‘Ze zijn de helden van het moment', zegt een nucleair expert. Maar zegt men van echte helden niet dat ze ook doodgaan?

Yuta Tadano is een 20-jarige werknemer van de kerncentrale van Fukushima, Japan. Toen de aardbeving vrijdag hard toesloeg, was hij aan het werk. ‘Het was verschrikkelijk. De tafels werden omgegooid. De muren begonnen af te brokkelen. Er was overal stof. Het dak begon in te storten', vertelde hij gisteren aan The Independent.

‘We konden ontkomen. Toen we buiten waren, hoorden we dat iedereen veilig was. Maar we hadden geen tijd om op radioactieve straling te worden getest. Vandaag ben ik nog altijd niet getest. Ik ben heel erg bezorgd over de fall-out. Als we de straling zouden kunnen zien, dan zouden we eraan kunnen ontsnappen. Maar dat kunnen we niet.'

Tadano mag nog van geluk spreken. Na de eerste ontploffing in een van de kernreactoren werd hij dit weekend, met honderden collega's, definitief geëvacueerd, omdat het gevaar op blootstelling aan straling te groot werd. Daardoor is hij aan de echte hel van Fukushima ontsnapt.

Na een nieuwe ontploffing blijft alleen nog een harde kern van vijftig tot zeventig technici over. Op het internet worden ze nu al ‘de helden van Fukushima' of ‘de Fukushima 50' genoemd, omdat ze voor de bijna onmogelijke taak staan een tweede Tsjernobyl te vermijden én omdat ze daarbij hun eigen leven riskeren.

Het Franse agentschap voor nucleaire controle toonde zich gisteren al heel ongerust over hun lot. ‘Wij hebben een sterk vermoeden dat de stralingsdosissen waar de arbeiders aan zijn blootgesteld schadelijk, zelfs overmatig zijn', zei Agnes Buzyn. Haar bezorgdheid was zo groot, dat ze zich zelfs afvroeg of de arbeiders überhaupt nog in de kerncentrale kunnen blijven.

Zelfopoffering

‘Het is moeilijk te zeggen hoe de arbeiders eraan toe zijn', zegt Willy De Roovere, directeur van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC). ‘Nu al kunnen we alleszins zeggen dat ze aan heel hoge stralingsdosissen zijn blootgesteld. Dat zal zeker gevolgen hebben voor hun gezondheid. De toestand is kritiek. Iemand moet zich opwerpen om de volksgezondheid te beschermen. In zekere zin kan je dus wel zeggen dat deze arbeiders zich opofferen, ja.'

Dr. Lew Pepper, die aan de Boston University School of Health de gevolgen van radioactieve straling voor werknemers van kerncentrales bestudeert, zegt het met nog wat meer pathos. ‘Deze technici zijn zeer moedig, de helden van het moment', zegt hij aan De Standaard.

Maar zijn ze ook ten dode opgeschreven? ‘Dat is moeilijk te zeggen. Op dit moment is het duidelijk de bedoeling om de blootstelling voor de werknemers zo laag mogelijk te houden door ze te laten roteren. Dat er nog maar vijftig technici overblijven om al het werk te doen, maakt dat moeilijk. Maar wat is de andere optie? Er zijn niet veel mensen die dit werk aankunnen.'

De Japanse werkers hebben allemaal een beschermend pak en masker aan dat de radioactieve straling moet tegenhouden. Normaal hebben ze ook altijd een dosismeter bij, zodat ze kunnen zien wanneer ze te veel straling oplopen.

Toch garandeert dat geen volledige bescherming. Zo zijn de voorbije dagen minstens drie arbeiders in de kerncentrale van Fukushima al ziek geworden door de straling. Gezien de opgemeten waarden, hoeft dat ook niet te verwonderen.

Volgens sommige berichten werden de technici blootgesteld aan 400 millisievert (mSV) straling per uur. Dat is 20 keer meer dan de toegestane jaarlimiet voor werknemers van kerncentrales en uraniummijnen! Wie continu aan een stralingsniveau van 400 mSv wordt blootgesteld, kan al na enkele uren symptomen van stralingsziekte krijgen.

Het gaat om braken en hoofdpijn, zoals bij een griep. Ook de weerstand vermindert door een afname van de stralingsgevoelige witte bloedcellen.

De gevolgen op lange termijn inschatten, is heel moeilijk.

In elk geval lijkt een Tsjernobyl-scenario nog veraf. Bij de kernramp in Oekraïne in 1986 kwam er op korte tijd, en heel lokaal, 10.000 millisievert of 10 Sv vrij. De arbeiders en de eerste brandweerlui die toen op de site waren, wisten dat ze ten dode opgeschreven waren. Hun doodsstrijd duurde maximaal enkele weken en was zeer pijnlijk.

‘Jumpers'

Die kennis noopt niet meteen tot geruststellende gedachten. Zeker niet nadat Japan gisteren het dreigingsniveau heeft opgetrokken tot 6, amper één niveau lager dan de ramp in Tsjernobyl.

Dat de Japanse overheid en Tokyo Electric Power Company (TEPCO), de exploitant van de kerncentrale, heel karig blijven met informatie, wekt bovendien achterdocht. Doen ze wel genoeg om de arbeiders te beschermen? Of laten ze ‘de Fukushima 50' aan hun lot over?

Volgens Luc Holmstock, medisch diensthoofd van het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK) in Mol en verbonden aan de KULeuven, is het ondenkbaar dat de arbeiders zomaar de dood zouden worden ingejaagd.

‘De regels zijn duidelijk: van zodra iemand een te hoge stralingsdosis dreigt op te lopen, moet die worden verwijderd.'

‘Als je de jaarlijkse maximale stralingsdosis hebt bereikt, dan mag je een jaar lang niet meer in een risicozone komen', zegt ook Bob Van Passen. Hij werkte dertig jaar in de kerncentrale van Doel, tot twee jaar terug. ‘Het wijst er waarschijnlijk op dat de Japanse arbeiders niet noodzakelijk constant blootgesteld worden aan radioactieve straling.'

‘Elke kerncentrale omvat een klassieke controlekamer, maar de installaties kunnen ook gestuurd worden vanuit een stralingsvrije bunker', zegt hij.

‘Zolang je daarin zit, loop je geen gevaar. In Doel beschikt men zelfs over twee noodcontrolekamers. En in noodgevallen is er ook mogelijkheid om de klok rond een team in de kerncentrale te laten verblijven.'

Volgens Van Passen en De Roovere (FANC) zijn alle Japanse arbeiders zeker hoogopgeleide ingenieurs en technici die het klappen van de zweep kennen. En gaat het dus niet om cowboys.

‘De tijd van de “jumpers” ligt al een tijdje achter de rug', zegt Van Passen. Die ‘jumpers' verdienen grof geld om enkele minuten de warme zone van een kerncentrale te betreden, maar doen dat op eigen risico. Of beter gezegd: ze weten wat de gevolgen zijn en ze nemen er vrede mee.

‘Ik heb ook nog mensen door een mangat in een stoomgenerator zien kruipen om te controleren of de binnenwand nog in goede staat was', zegt Van Passen. ‘Maar er is almaar minder nood aan dergelijke waaghalzen omdat almaar meer onderdelen van een kerncentrale zodanig ontworpen worden dat de controle op bijvoorbeeld scheurtjes kan gebeuren met robots. De werkzaamheden worden bovendien almaar meer geautomatiseerd.'

Dat zal in het hoogtechnologische Japan vandaag niet anders zijn. Toch sleept het land volgens de Japanse professor Yukoo Fujita een kwalijke reputatie mee. Hij klaagde eerder al aan dat de nucleaire sector zijn arbeiders al te vaak als ‘slaven' zou behandelen. Daardoor zouden al meer dan 700 arbeiders aan te veel radioactieve straling zijn blootgesteld en aan de gevolgen ervan zijn overleden. Zijn het er straks meer dan 750?

Bron: De Standaard, woensdag 16 maart 2011
http://www.standaard.be/artikel/det...G&kanaalid=1929

Mening: Langs de ene kant vind ik dat de term ‘helden’ op deze vijftig overgebleven technici echt wel gebruikt mag worden. Zij offeren zichzelf namelijk op voor het welzijn van de rest van de wereld. Langs de andere kant vind ik het ook wel ‘onverantwoordelijk’ dat zij aan zulke hoge stralingsdosissen worden blootgesteld, zeker omdat binnen een straal van twintig kilometer iedereen geëvacueerd is en helikopters zelfs niet over de kerncentrale kunnen vliegen omwille van het te hoge stralingsgevaar. Schandalig is ook dat ze niet deftig worden opgevolgd. Ik vind het niet menselijk dat deze personen zomaar aan hun lot worden overgelaten. Als ze van deze stralingsdosissen niet sterven, kan het niet anders dan dat het een groot effect heeft op hun verdere gezondheid.