De laatste stuiptrekking van de zeven
CD&V en N-VA moeten vandaag kleur bekennen aan Vande Lanotte
woensdag 26 januari 2011 De Standaard

Bemiddelaar Johan Vande Lanotte (SP.A) trekt deze namiddag om half vijf voor een verslag naar koning Albert II. Een tussentijds verslag is de bedoeling, maar het zou ook een ontslag kunnen worden als in de loop van de dag blijkt dat zijn bemiddeling definitief een schijnvertoning is geworden.

De doorbraak zal niet van de Franstalige partijvoorzitters komen. Zij vergaderden gisteren met Vande Lanotte, maar dat leverde weinig op. De Franstalige partijen vinden dat CD&V en N-VA, de partijen die de nota-Vande Lanotte hebben verworpen, nu moeten tonen hoe het dan wel moet.

CD&V en N-VA hebben voorstellen klaargestoomd om de nota-Vande Lanotte te versmallen en verdiepen, volgens het principe less is more. Vande Lanotte heeft delen van zijn nota daarop herwerkt en heeft een nieuwe versie klaar.

Op het vlak van de arbeidsmarkt is de ruimte beperkt. De Franstaligen hebben voorstellen om daar diepgaand te regionaliseren fel afgewezen, zeker als die zouden leiden tot een splitsing van de RVA. Het aanscherpen van de verantwoordelijkheid van de regio's – door naast een bonus voor goede prestaties ook een malus voor slechte prestaties van de arbeidsmarkt in te voeren – ligt nog wel op tafel.

Daarnaast wordt ook een CD&V-voorstel verfijnd om ook in de gezondheidszorg meer te responsabiliseren. De twee grote gemeenschappen zouden elk een deel van het gezondheidszorgbudget toebedeeld krijgen. Daarin wordt rekening gehouden met de uitgaven in het verleden, de sterftecijfers en de gezondheidstoestand van de inwoners.

Als een gemeenschap meer uitgeeft dan het aandeel dat haar is toegekend, moet ze een deel van de extra uitgaven terugbetalen, indien ze beter doet, mag ze een deel van het overschot gebruiken voor nieuwe initiatieven en een ander deel in een reservefonds stoppen. Een vergelijkbaar systeem bestaat nu al voor de ziekenfondsen. Het betekent wel dat de inwoners van Brussel verplicht worden te kiezen tussen een Franstalig of een Nederlandstalig ziekenfonds. De federale overheid blijft wel bevoegd voor de inning van de inkomsten.

De nieuwe nota is naar verluidt gisteravond rondgedeeld. Als de Franstaligen de Vlaamse bijsturingen afwijzen, lijkt ten overvloede bewezen dat de formule met de zeven partijen N-VA, CD&V, SP.A, Groen!, PS, CDH en Ecolo morsdood is.

Verkiezingen

De alternatieven liggen niet voor het grijpen. Nieuwe verkiezingen zijn wel de allerlaatste optie die de partijen openhouden, hoewel ze er wel degelijk rekening mee houden. Algemeen wordt aangenomen dat ze de communautaire tegenstelling alleen maar zullen verharden. Ze zouden bovendien aan de financiële markten het signaal geven dat de politieke situatie in België helemaal uit de hand loopt.

Liberalen

Een andere formule, ditmaal met de liberalen erbij, is een mogelijkheid, maar veroorzaakt nieuwe problemen. De PS maar ook CD&V heeft grote moeite met de komst van Open VLD. Dat ze de SP.A zouden moeten laten vallen voor de man die de stekker uit de regering getrokken heeft, ligt heel moeilijk. En wat als Open VLD ook in de Vlaamse regering wil? Voor Kris Peeters is een Vlaamse reshuffle een nachtmerrie.

Zonder N-VA

Een regering zonder de N-VA is nog altijd de wensdroom van sommige Franstalige partijen, maar daar behoort de PS, de spil aan Franstalige kant, niet bij. Overigens blijven de Vlaamse partijen erbij dat een regering zonder de N-VA uitgesloten is. Dan valt ook dit scenario af.

Interimregering

Als Vande Lanotte vandaag zijn mislukking moet bekennen aan koning Albert, zal in elk geval de druk erg groot worden om de lopende zaken van de regering Leterme te rekken, zodat die meer vrijheid krijgt om de nodige sociaal-economische maatregelen te nemen. Er kan zelfs een interimregering in het zadel worden geholpen die beperkt is in de tijd. Maar noch CD&V noch Open VLD hebben veel appetijt om dat te doen zonder N-VA.

Ik begin er een beetje voor te vrezen dat we in een vicieuze cirkel komen. Want er zijn te veel alternatieven die voor een oplossing kunnen zorgen. Waarom zou je als Franstalige nu toegevingen doen als je niet met NVA hoeft te onderhandelen, zet je die toch gewoon buitenspel. Zijn we van de zwaarste klepper vanaf en hoeven we minder toegevingen te doen. Of waarom zou je toegevingen doen als de regering van lopende zaken meer bevoegdheden krijgt om zo de komende problemen het hoofd te bieden? En zo blijf je gewoon bezig. Ik denk dat er nu een krachtdadige beslissing genomen moet worden, want zo kan het gewoon niet meer verder!