'Een gezin van twaalf run je niet alleen'


GENT - Vijf voorzieningen voor gehandicapten van de Broeders van Liefde staken vanaf vandaag elke maand één dag tegen het personeelstekort en de werkdruk. 'Wij gaan door tot de regering actie onderneemt', klinkt het.


Balder Meirhaeghe is al twaalf jaar opvoeder in het Orthopedagogisch Centrum St-Jozef van de Broeders van Liefde in Gent. Dat begeleidt kinderen met een mentale handicap. 'In die tijd heb ik het hier enorm zien evolueren, en niet ten goede', zegt hij. 'De overheid verwacht alsmaar meer van ons. We hebben er enorm veel administratieve taken bijgekregen. En het aantal kinderen met zware emotionele problemen en gedragsstoornissen is sterk gegroeid. Maar één zaak is al die tijd onveranderd gebleven: het personeelsbestand.'

Balder heeft een leefgroep met twaalf kinderen, vanaf twaalf jaar. De meeste kinderen gaan overdag naar school. Eén jongen blijft in de leefgroep. Hij is 24 jaar en hoort eigenlijk in een voorziening voor volwassenen thuis. Maar daar geraakt hij niet binnen.

'Omdat hij wel eens agressief uit de hoek durft te komen, is de afspraak dat we altijd met twee collega's moeten zijn om hem te begeleiden en te verzorgen. Anders is het te gevaarlijk, zeker voor vrouwelijke collega's. Maar door het personeelstekort kunnen we die afspraak nooit nakomen. In de praktijk sta ik er bijna altijd alleen voor.'

En dat laat zich voelen, zegt Balder. 'Een leefgroep moet je beschouwen als een een groot gezin, waar je iedereen de aandacht moet kunnen geven die nodig is. Zoiets kun je niet alleen doen. Ik zal niet zeggen dat ik het gevoel heb constant aan crisisbeheer te doen, maar een goed gesprek met een jongere omdat hij het even moeilijk heeft, is bijna onmogelijk omdat je altijd wel iets omhanden hebt.'

'Elke ochtend en avond is het een hele klus om iedereen tijdig uit en terug in bed te krijgen. Je moet de kinderen helpen naar het toilet te gaan, de was doen, het eten klaarmaken... Het kan zijn dat je het ene kind moet helpen eten omdat het zijn bestek niet kan vasthouden, terwijl een ander kind uit zijn dak gaat. Of het kan zijn dat je een kind in bad steekt, terwijl beneden de telefoon rinkelt.'

'We zijn goed in multitasken, ja ook ik als man, maar op die manier kunnen we de kinderen geen kwalitatieve zorg bieden.'

'Een voorbeeld: wij gaan in bad omdat we proper willen zijn. Maar voor een mentaal gehandicapt kind betekent in bad gaan veel meer. Het is een beleving, een moment waarop hij wat persoonlijke aandacht krijgt omdat wij als opvoeders dan tijd kunnen maken om met het kind te praten. Maar als je weet dat de andere kinderen van je leefgroep ondertussen alleen zitten, dan kun je die tijd niet nemen. Dan maak je dat het kind zo snel mogelijk gewassen is.'


Alleen naar de bakker

Het personeel van de Broeders van Liefde is die constante onderbezetting beu en gaat daarom staken. Niet tegen hun directie. Maar tegen de overheid (zie inzet). Door het personeelstekort, zitten de opvoeders op hun tandvlees. Vakanties kunnen met moeite worden genomen. Zieken kunnen met moeite worden vervangen. Permanenties kunnen met moeite worden ingevuld.

Het is een probleem dat de hele sector treft. In alle voorzieningen voor gehandicapten samen (zowel kinderen als volwassenen) zijn er 2.200 werknemers tekort. 'In St-Jozef doen acht werknemers het werk van tien. Onze voorziening alleen zou 36 extra personeelsleden moeten hebben', zegt directeur William Buysse.

'Voor de zeventig kinderen in het internaat in ons hoofdgebouw hebben we één opvoeder', zegt teamcoördinator Dirk Cardon. 'Als de kinderen agressief zijn, wat regelmatig gebeurt, dan moeten de collega's bijspringen om zo iemand te kalmeren of uit de groep te verwijderen. Maar dat wil zeggen dat ze op dat moment hun eigen leefgroep in de steek moeten laten.'

En er is meer. 'Veel jongeren met een lichte handicap of autisme willen op hun achttiende begeleid zelfstandig gaan wonen. Hun sociale vaardigheden zijn beperkt. Inkopen doen of naar de bank of de bakker gaan, is voor hen een grote stap. Idealiter zouden wij hen daarin moeten kunnen bijstaan, maar dat is een probleem, omdat het ons aan die begeleiding gewoonweg ontbreekt.'

'Ik heb er al meermaals door gezeten', zegt Balder. 'Ik krijg regelmatig een tik, ook letterlijk. Maar ik ben telkens rechtgekropen, omdat ik het werk graag doe en omdat ik - gelukkig - veel steun krijg van collega's. Als je dit wilt doen, moet je idealistisch zijn. Ik ben alleszins veel idealistischer dan de minister. Hij zou eens enkele dagen in een leefgroep moeten meedraaien. Dan zou hij echt weten voor welke berg we elke dag staan.'


Blog DS, 18-01-2011 (Yves Delepeleire)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB