Microsoft wil DNA herschrijven
Softwaregigant wil zich ook aan biotech wagen

AMSTERDAM - Bomen die elektriciteit leveren? Ja. Nieuwe functies in DNA programmeren is een van de doelen van Microsoft, zegt Stephen Emmott die er een lab leidt.

'De afgelopen halve eeuw was de tijd van het programmeren in silicium. Deze eeuw gaan we het leven programmeren.' Philip Emmott, hoofd van een lab voor Computational Science van Microsoft, windt er geen doekjes om dat hij onorthodoxe oplossingen zoekt.

Hij wil nieuwe functies in DNA programmeren, zodat planten of dieren dingen produceren die ze nu nog niet kunnen maken. Zoals bomen die via hun fotosynthese direct elektriciteit produceren.

Emmott gaf onlangs in Amsterdam een lezing op Picnic, een jaarlijks driedaags evenement waar ondernemers, ontwerpers en wetenschappers hun ideeën over nieuwe media en de toekomstige maatschappij uitwisselen. Redesign the world, was het thema dit jaar.

Daar was Emmott op zijn plaats. 'Programming Life, Living Software' was de titel van zijn lezing. Die viel goed. Veel toehoorders in de Westergasfabriek keken naar Emmott en niet naar hun telefoon, laptop of iPad. In de donkere zaal waren de meeste hoofden verlicht door beeldschermpjes.

Op het Microsoft-lab van Stephen Emmott in het Britse Cambridge worden nieuwe computertechnieken ontwikkeld om fundamentele wetenschappelijke problemen op te lossen van grote maatschappelijke urgentie. Emmott is opgeleid als hersenonderzoeker.

Na zijn lezing waarin het woord Microsoft niet viel, praten we in de Microsoft-stand. Achter ons maken Picnic-bezoekers rare sprongen. Ze proberen de Kinect uit. Het is een apparaat dat je bewegingen registreert als je op de Xbox-spelcomputer speelt. Een figuur in het spel neemt die bewegingen over, of reageert erop.

Emmott begon zes jaar geleden bij Microsoft. 'Nee, een eigen biologisch lab hebben we nog niet. Eind volgend jaar verhuizen we naar een nieuw gebouw. Maar onze buren in Cambridge zijn bekende plantenbiotechnologen. Daar doen we ons biologisch werk.'

Herprogrammeren van het immuunsysteem om auto-immuunziekten te genezen, herprogrammeren van planten om beter voedsel te produceren, en het planten van miljoenen 'synthetische bomen' die elektriciteit leveren. Dat is waar Emmott over praat. De website van zijn lab met veertig onderzoekers is realistischer. Daar staat dat zij eerst proberen een levende cel in zijn geheel te simuleren. Dat kan uiteindelijk leiden tot synthese van complexe levende systemen. Dat zijn de bomen waar Emmott zijn publiek mee boeit. Hij benadrukt dat hij nieuwe wegen zoekt.

'De meeste onderzoekers in de synthetische biologie gebruiken eigenschappen die bacteriën zelf hebben ontwikkeld. Ze halen genen uit die bacteriën, plakken die op een nieuwe manier aan elkaar en monteren het genpakket in andere bacteriën. Dat kan zonder te begrijpen wat een cel precies doet. Wij willen dat eerst begrijpen. Dat is nodig als je cellen dingen wilt laten doen die ze nog niet kunnen.'

Hoe belangrijk is zijn lab voor Microsoft? Zegt het denken binnen die kleine groep onderzoekers echt iets over de richting die dat grote softwarebedrijf wil inslaan? Is het meer dan een uithangbord? 'Microsoft-CEO Steve Ballmer noemde onlangs ons fundamentele onderzoek als een van de vijf grote strategische doelen van Microsoft.' Emmott gebaart relativerend - denk ik - naar de Kinect achter ons. 'Dat was ook één van die vijf, maar wij zijn belangrijk op de lange termijn.'

Emmott over energie: 'Het streven is dat we gaan leven van beschikbaar zonlicht. De beste oplossing voor het energieprobleem en de CO2-productie is fotosynthese. Wij willen de fotosynthese zo herontwerpen dat planten elektriciteit leveren, in plaats van suikers te produceren die weer als biobrandstoffen moeten worden ingezet. Daar gaan we aan beginnen. Misschien falen we, maar het is de moeite waard om er naar te kijken.'

Bron: De Standaard
http://www.standaard.be/artikel/det...&subsection=173

Eigen mening: Prachtig. Bomen die in de toekomst elektriciteit produceren, dat is pas duuzame energie.(Het gaat hier over 'synthetische bomen' die ontstaan uit hergestructureerde genen uit bacteriën. Deze nieuwe bomen zouden dan via fotosynthese, wat ze sowieso al doen, elektriciteit leveren.)
Er worden ook andere mooie resultaten vermeld van het herprogrammeren van DNA, zoals auto-immuumziekten genezen.Dit zou dus positieve effecten kunnen hebben op alle levende organismen, ook de mens.
Het verbaasde me dat Microsoft met dit idee op de proppen komt, ik ken Microsoft als een sofwareproducent, toch niet als een biologisch onderzoekscentrum... maar blijkbaar kan Microsoft nog meer dan we denken. Deze techniek zit nog in een pre-nataal stadium, maar stel je voor wat er zou gebeuren als het lukt. Energie voor altijd.

Tine Keersmaekers

Dit klinkt als toekomstmuziek in de oren en ik hoop alvast dit (ooit) werkelijkheid zal kunnen worden. We moeten echter wel ietwat sceptisch blijven over de slaagkansen, en dat is Microsoft zelf – gelukkig – ook. Een positief punt waarom net Microsoft hiermee op de proppen komt is dat het hen niet zal mankeren aan kapitaal. Als ze enkele ‘risicovolle’ tests willen uitvoeren, zal niet per se het hele onderzoek in gedrang komen.

Zoals Tine al vermeldde zou ‘energie voor altijd’ een prachtige oplossing zijn voor een wereld waarin we dringend nieuwe technieken nodig hebben willen we het leven op aarde draag- en leefbaar houden voor deze generatie én de generatie(s) na ons.

De positieve effecten worden hier vermeld, maar ik vraag me af welke de negatieve effecten zijn. Of zullen we die pas later ontdekken wanneer al die bomen er al staan en het te laat is? Kijk maar naar de genetisch gemodificeerde plantgewassen, daar is later gebleken dat ze wel degelijk slecht voor het milieu en de volksgezondheid kunnen zijn. Het zou geweldig zijn, bomen die elektriciteit kunnen aanmaken, maar ik vrees toch dat er veel neveneffecten zullen zijn.

Het is sterk dat een lab van Microsoft zulke doelstellingen voor ogen stelt. Een mooie oplossing zou het inderdaad wel zijn. Bomen die elektriciteit leveren, dat is echt prachtig. Zoals Tine was ik ook eerst verbaasd dat dit idee van Microsoft kwam. Maar als je er over nadenkt, is dit zo gek nog niet. Microsoft ontwerpt computersoftware. Hiervoor is veel energie nodig. Het zou dus een mooie uitbreiding van hun bedrijf zijn als ze een biologisch lab zouden bouwen. Zo kunnen ze manieren zoeken om groene energie te realiseren. De andere punten die ze willen realiseren, zoals mensen met auto-immuunziekten genezen en planten herprogrammeren om beter voedsel te produceren, zijn doelstellingen die wat minder met hun bedrijf te maken hebben. Maar het blijven wel mooie voornemens. Als Microsoft hierin slaagt, zou dit echt veel oplossingen kunnen bieden. En wie weet wat voor projecten er nog kunnen voortvloeien uit het nieuwe lab.
Ik twijfel er echter nog aan of het idee gerealiseerd kan worden zonder nadelen. Net als Summa denk ik dat er op termijn nog wat neveneffecten zullen optreden. Is het bijvoorbeeld wel gezond dat ze het DNA van dieren gaan aanpassen? Er zal toch nog wat onderzoek aan moeten voorafgaan voor de plannen gerealiseerd kunnen worden.