Griekenland aan de Noordzee?


De Belgische werkgevers zitten duidelijk verveeld met de negatieve manier waarop ze in het nieuws zijn gekomen door de aangekondigde sluiting van Opel en het sociaal conflict bij AB Inbev, en gaan in de tegenaanval. De overheid en de vakbonden, zei VBO-voorzitter Thomas Leysen in naam van zowat alle werkgeversorganisaties, zouden beter werk maken van maatregelen om de Belgische bedrijven weer concurrentieel te maken tegenover de buurlanden. 'Anders dreigt België het “Griekenland aan de Noordzee, te worden.'


Het lijkt een zwaar overtrokken vergelijking. En vergelijkt Leysen eigenlijk geen appels met citroenen? Griekenland komt in het nieuws door zijn enorm begrotingsprobleem, niet met zijn concurrentiepositie.

Griekenland kampt met een tekort van bijna 13 procent op zijn begroting en zag zijn overheidsschuld daardoor oplopen tot meer dan 112 procent van het bruto binnenlands product. Het Belgisch tekort is niet eens half zo groot en de overheidsschuld is kleiner dan het bbp.

Tegelijk stelt de Griekse economie internationaal eigenlijk niet veel voor. 'Naast een veel te grote en inefficiënte overheidssector', zegt Carsten Brzeski van ING België, 'leeft Griekenland van toerisme, wat scheepvaart en een klein beetje landbouw'.

Die combinatie maakt dat steeds grotere twijfels rijzen over de mate waarin Griekenland zijn overheidsschuld nog wel aankan, zowel bij de eigen bevolking als bij de internationale beleggers. En die laatste groep is de jongste jaren steeds belangrijker geworden. De Griekse schuld is immers zo hoog opgelopen dat het land zich niet meer tot de binnenlandse kapitaalmarkt kan beperken.

De Griekse regering moet een groeiend deel van de overheidsschuld in het buitenland financieren. En die buitenlandse beleggers kan ze enkel blijven overtuigen door steeds hogere rendementen te bieden op zijn overheidsobligaties.

Dat Griekenland zwaar boven zijn stand leeft blijkt uit de lopende rekening van de betalingsbalans die een tekort vertoont van meer dan 11 procent, tegen nauwelijks 0,8 procent voor ons land.

Niet alleen in vergelijking met Griekenland presteert ons land goed, ook in een vergelijking met de eurozone als geheel komt België goed weg. Sinds 2002 groeit onze economie met gemiddeld 1,4 procent per jaar, tegen 1 procent voor de eurozone. Ons bbp ligt ruim 13 procent boven het Europees gemiddelde. Griekenland blijft steken op minder dan 95 procent van dat gemiddelde.

En ook als het minder goed gaat houdt ons land beter stand, blijkt uit een studie van Dexia. Het afgelopen jaar incasseerde de eurozone een krimp van 3,9 procent, terwijl die in ons land beperkt bleef tot 3 procent. Onze export verminderde door de crisis met 9,5 procent, terwijl de eurozone nu 13,5 procent minder uitvoert dan in 2008. De vastgoedprijzen blijven in ons land nagenoeg stabiel, terwijl Spanje, Ierland en Groot-Brittannië zware klappen kregen.

Je kan de Griekse en de Belgische economie dus echt niet vergelijken. En toch heeft Thomas Leysen niet helemaal ongelijk. Er bestaat immers een verband tussen de overheidsschuld van een land en zijn concurrentiepositie. Hoe hoger die schuld oploopt, bewijst de ervaring van Griekenland, hoe moeilijker ze kan gefinancierd worden en hoe afhankelijker je als land dreigt te worden van buitenlandse beleggers en speculanten.

België ondervond dat op het einde van de jaren zeventig, toen de schuld ruim boven de 100 procent van het bbp was opgelopen en er uiteindelijk een devaluatie aan te pas moest komen om ons weer op het rechte pad te krijgen.

Devalueren is sinds de eurozone geen optie meer en dus moet naar andere middelen worden gezocht om de begroting en de schuld weer in het gareel te dwingen. Veel manieren zijn er niet. Het is ofwel minder uitgeven ofwel meer inkomsten genereren, zeg maar de belastingen verhogen.

In de politieke cultuur van ons land lijkt de uitgaven terugschroeven nu al jarenlang een nagenoeg onhaalbare kaart. De jongste maanden lijkt het dan ook steeds duidelijker richting hogere belastingen te gaan. De hype rond de opwarming van de aarde vormt het gedroomde excuus om bijvoorbeeld een CO2-belasting in te voeren.

'Een belastingverhoging, van welke aard dan ook', zegt hoofdeconoom Peter Vanden Houte van ING, 'wordt in dit land altijd op een of andere manier afgewenteld op de werkgevers. En als de bedrijven minder rendabel worden, worden ze op termijn ook minder concurrentieel'. En dus heeft Thomas Leysen toch een punt als hij waarschuwt dat we niet de weg van Griekenland mogen opgaan.

Luc Coppens is redacteur economie


DS, 28-01-2010

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB