'Impact van microkrediet nauwelijks bestudeerd'


BRUSSEL - Professor Jonathan Morduch bestudeert het microfinancieringsfenomeen al jaren. En hoewel hij een absolute voorvechter is van het systeem, is hij ook de eerste om toe te geven dat er nog heel wat marge voor verbetering is. Dat kredietinstellingen in meer dan 90 procent van de gevallen hun geld terugkrijgen, is meteen het bewijs van het enorme succes van microkrediet, klinkt het her en der. Maar is dat wel de juiste manier om het succes te meten en zou er niet beter gefocust worden op de impact voor de arme bevolking uit het Zuiden?


'Die impact is nog nauwelijks bestudeerd', zo vertelt Morduch. 'Ik heb er recentelijk onderzoek naar gedaan in Bangladesh en India.' Het blijft voorlopig pionierswerk. 'Uit mijn onderzoek blijkt dat het resultaat sterk varieert. Sommige mensen kunnen er voordeel uit halen. Voor anderen gebeurt er gewoon niets. Daarnaast is er ook een groep die er armer van wordt. Donoren zijn vooral geïnteresseerd in hoeveel mensen ze bereiken. Wie ze bereiken, en op welke manier, vinden ze minder belangrijk.' Door op het financiële aspect te focussen, kun je investeerders aantrekken. 'Ngo's en bankinstellingen hebben ook vaak geen incentive om meer naar de impact te gaan kijken. Ze hebben verhalen en foto's van successen waar ze zich aan vastklampen.'

Potentiële ondernemers worden wereldwijd massaal overtuigd om geld te gaan lenen. De vraag rijst of het ook niet belangrijk is om te sparen, zelfs voor wie niet veel middelen heeft. Morduch bracht onlangs nog in beeld op wat voor ingenieuze manier en met welk breed gamma aan middelen arme mensen sparen. Ze kunnen en willen geld opzijzetten. 'Muhammad Yunus ging nog uit van het idee dat sparen te lang duurde om geld bijeen te krijgen, daarom leek krediet een betere optie. Bovendien is een spaarrekening vaak erg duur in ontwikkelingslanden. Inmiddels is er een belangrijke verschuiving geweest. Er wordt nu meer gekeken naar manieren om sparen te stimuleren, krediet staat niet langer alleen centraal. Ik denk dat lenen én sparen gestimuleerd moeten worden.'

Tegenwoordig proberen verschillende ngo's en internationale instellingen ervoor te zorgen dat ook landbouwers in het Zuiden een betere toegang tot microkrediet krijgen. 'Aanvankelijk trok Yunus het eigenlijk net weg van de boeren', aldus Morduch. 'Landbouwers werden in de jaren zeventig vaak gesteund door subsidieprogramma's van de overheid. Politieke inmenging en corruptie waren een probleem. Daarom ging hij zich net richten op kleine ondernemingen. Hij hield zich ver weg van de boeren. Nu is landbouw opnieuw een heel belangrijk internationaal thema. Er moet gekeken worden of de voorwaarden voor een lening niet anders moeten. Het is bijvoorbeeld een goed idee om de looptijd van een lening voor boeren te verlengen. Toch is het niet eenvoudig om boeren te bereiken. Maar ze hebben er zeker nood aan.'

Morduch vindt één boodschap wel heel belangrijk in het hele microkredietverhaal: 'Het is geen mirakeloplossing, maar het kan wel helpen.'


DS, 31-10-2009 (adg)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB