Weg met talent

John Niven, Kill your friends (vertaald door Tjadine Stheeman), Prometheus, 304 blz.


Kill your friends is niet de titel van de nieuwste shootergame, maar van een heerlijk cynisch boek over de popindustrie.


Vrijwel jaarlijks trekt de chef Cultuur van deze krant naar de Midem. Dat is een beurs voor mensen uit de platenindustrie, die wordt georganiseerd in Cannes. Voor hij vertrekt, zegt hij er nooit veel over. Hij bromt wat, blaast en laat verstaan dat het een heel karwei is om rond te hangen op een letterwoord als Midem.

Ter plekke schrijft hij zijn artikel, dat we jaarlijks kunnen samenvatten in twee stellingen: Poppunt Vlaanderen heeft een paar veelbelovende contacten gehad en illegale downloaders van muziek zijn gangsters. We zetten er een foto bij, het stuk verschijnt in de krant en klaar is kees.

Als hij opnieuw op de redactie verschijnt en we vragen hoe het is geweest, bromt hij wat, blaast en laat verstaan dat het een heel karwei is om rond te hangen op een letterwoord als Midem.

En toen lazen wij op vraag van de chef Letteren Kill your friends.

We waren nog maar een paar bladzijden ver en er ging al een nieuwe wereld voor ons open. 'Midem', zo stond er. 'Ergens in het midden van de swingende jaren zestig hebben een paar Fransozen bedacht dat het te gek zou zijn om in Zuid-Frankrijk een leuk klein congresje voor de muziekindustrie te organiseren. Dertig jaar verder, altijd in de laatste week van januari, strijken zo'n tienduizend gekken van overal ter wereld in Cannes neer om op kosten van de zaak uit hun dak te gaan. Er wordt champagne gedronken, er worden kreeften verorberd, er wordt coke gesnoven en er worden onkostenrekeningen volkomen leeggeplunderd tijdens een week durende orgie van netwerken en deals sluiten.' We hebben het fragmentje hier op het prikbord gehangen.

Aan het woord is Steven Stelfox (27), een manager bij een platenfirma. 'Wat ik doe, is dit: ik luister naar muziek - zangers, bands, songschrijvers - en besluit welke daarvan een goede kans op commercieel succes maken. Vervolgens zorg ik ervoor dat ze een sympathiek klinkende plaat opnemen en dan verkopen wij, de platenmaatschappij, die aan jullie, het grote publiek.'

Zijn voornaamste bekommernissen zijn poen pakken, neuken en coke snuiven. Dus moet hij af en toe een act zien te tekenen die een hit scoort. 'En dan bedoel ik een échte hit, godverdomme. Eentje die zich als een komeet een weg naar de eerste plaats brandt om vervolgens wekenlang in de top vijf te blijven hangen. Een hit die elke achterbuurtschlemiel, kakker, zwerver, bal, oma en foetus van het land de komende maanden meezingt. Je zet de radio aan en je hoort hem. Je bent aan het zappen en je ziet de clip. Je gaat een club binnen en elke laagopgeleide, sletterige kassameid op de dansvloer draait om haar nepdesigntasje heen, een smeulende Kensington in de ene hand en een glas wodka met suiker in de andere; en allemaal doen ze hetzelfde maffe, quasi-gelijke zelfverzonnen dansje.'


Etterbak

Een jaar lang, van januari tot december, volgen we deze gestoorde etterbak van congres naar concert naar club. Van hotel naar huis, van meeting naar moord. Want ja, op zijn weg naar de top liggen er ook een paar lijken. De enige aan wie hij denkt, is zichzelf. Van 's ochtends tot 's nachts zuipt hij zich lazarus, neukt hij zich suf en snuift hij zich krankjorum. Hij provoceert en chanteert, hij masturbeert en charmeert.

En hij gaat vooral níet op zoek naar talent. 'Madonna, Bono, de Spice Girls, Noel Gallagher, Kylie... dachten jullie nou echt dat iemand van dat stelletje werkelijk talent heeft? Laat me niet lachen, alsjeblieft. Wat ze zijn is ambitieus. Daar ligt het grote geld. Weg met talent. Vergeet Rock and Roll, als Bono de andere kant van het schoolplein was afgelopen, had hij de zeer succesvolle directeur van een grote wapenfabriek kunnen zijn. De Spice Girls? Weet je wel hoe gedreven die mokkels zijn? Je hebt van die domme indiebandjes die al klagen als ze eens drie maanden voor twaalven hun bed uit moeten om in een kinderprogramma op te treden. Ik kan je verzekeren dat Geri Halliwell voor haar fifteen minutes of fame een jaar lang elke ochtend bij zonsopgang uit haar bed zou komen om naakt door een rivier vol haaien en hiv-positief sperma te zwemmen - ondertussen de kelen van kinderen, bejaarden en kankerpatiënten doorsnijdend en achter zich werpend - alleen maar om een interview van een minuut op de lokale radio te doen. Dat soort types contracteer je het liefst. Met zo'n houding maak je tenminste nog een kans. Talent? Rot op. Ga toch werken in een gitaarzaak met al die getalenteerde losers.'

Over vrijwel alles heeft Steven een mening, van kinderen krijgen over trouwen tot Friends of festivals: 'Ik begrijp het festivalgevoel niet. Deze lui, deze weerzinwekkende schooiers hebben geknókt om binnen te komen. Ze denken dat ze gelúk hebben gehad. Ze zijn uren aan het bellen geweest om kaartjes te bemachtigen en tellen met liefde honderden ponden neer als ze er ergens een paar op de kop kunnen tikken. Nu víeren ze dat ze hier zijn, vieren het feit dat ze zich in pisgedrenkte modder mogen wentelen en warm bier mogen drinken en hamburgers eten die een of andere syfilitische oplichter heeft klaargemaakt terwijl in de verte Cast zijn grootste hits aan het uitblèren is.'

Vergeef het ons, maar we zouden er blijven uit citeren. U leest het boek beter zelf. Kill your friends werd geschreven door John Niven, die zelf tien jaar werkte in de muziekindustrie en die zich met zijn debuut meteen naast Irvine Welsh hijst. Het verhaal speelt zich begin jaren negentig af, en enige affiniteit met de popmuziek uit die jaren is meegenomen (het boek zit tjokvol knipogen), maar niet noodzakelijk.

Bladzijde na bladzijde groeit Steven uit tot het onsympathiekste hoofdpersonage dat we ooit in een boek zijn tegengekomen. Ook al blijf je lachen, naarmate het boek vordert, begin je toch ook te hopen dat het verhaal voor Steven zal uitdraaien op een fantastisch unhappy end en dat de internetpiraterij die hij niet vreest (we zijn begin jaren negentig!) de van de coke en het cynisme stijf staande popindustrie van de kaart zal vegen.

Dat laatste was een grapje.


DS, 30-04-2009 (Filip Van Ongevalle)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Owkey, ik had pas op het einde door dat het ging om een roman en geen non-fictie
Ik kon al niet goed volgen en het leek me allemaal nogal vreemd.

__________________
"De jeugd van tegenwoordig houdt alleen maar van luxe, heeft slechte manieren en veracht de autoriteit.
Zij heeft geen respect voor oudere mensen. De jeugd verpraat de tijd terwijl er gewerkt moet worden, schrokt bij de maaltijden het voedsel naar binnen, legt de benen over elkaar en tiranniseert de ouders..."
- Socrates, 2400 jaar geleden... -